WILHELM GUSTLOFF (THE GREATEST SHIP DISASTER AND SINKING IN HISTORY) - Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΒΙΛΧΕΛΜ ΓΚΟΥΣΤΛΟΦ
Βίλχελμ Γκούστλοφ Με το όνομα Βίλχελμ Γκούστλοφ (Wilhelm Gustloff) καθελκύσθηκε το 1937 στο Αμβούργο μεγάλο υπερωκεάνειο συνολικού εκτοπίσματος 25.484 τόνων, το οποίο και εντάχθηκε αμέσως στο γερμανικό στόλο ως πλωτό νοσοκομείο (Lazarettschiff D.). Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έλαβε μέρος στην πολωνική εκστρατεία καθώς και στη νορβηγική. Όμως από τον Νοέμβριο του 1940 μέχρι τις αρχές του 1945 παρέμενε ελλιμενισμένο στη Γκντύνια στη διάθεση της εκεί διοίκησης υποβρυχίων χρησιμοποιούμενο ως πλοίο υποστήριξης - ενδιαίτησης (Wohnschiff) του προσωπικού των υποβρυχίων και της ναυτικής βάσης. Μετά τις 12 Ιανουαρίου 1945 όταν οι σοβιετικές στρατιές του 2ου και 3ου Λευκορωσικού μετώπου είχαν πλησιάσει επικίνδυνα τους λιμένες της Πομερανίας και εξαναγκασμένοι οι Γερμανοί σε συνεχή υποχώρηση αποφασίστηκε η άμεση μεταφορά όχι μόνο του στρατιωτικού προσωπικού της ναυτικής βάσης αλλά και του άμαχου πληθυσμού της περιοχής. ΄Ετσι ο ναύαρχος Καρλ Νταίνιτζ σχεδίασε την εκτέλεση της μεγαλύτερης μέχρι τότε επιχείρησης μεταφοράς αμάχων, στρατιωτών, τραυματιών αλλά και του μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού της γερμανικής διοίκησης υποβρυχίων από το Γκντανσκ, το Πίλαου και την Γκντύνια. Παράλληλα η Βέρμαχτ ανέλαβε την με οποιοδήποτε τρόπο καθυστέρηση της επέλασης του εχθρού που θα επέφερε τρομακτικές συνέπειες στους αμυνόμενους. Για την εκκένωση της Γκντύνιας, όπου και η βάση του στολίσκου των υποβρυχίων «U ΙΙ», ο ναύαρχος διέθεσε τα νοσοκομειακά πλοία Βίλχελμ Γκούστλοφ και Χάνσα (Hansa) τα οποία στις 29 Ιανουαρίου 1945 ήταν έτοιμα για από
πλου με την συνοδεία δύο τορπιλακάτων. Οι Γερμανοί μετεωρολόγοι θεώρησαν καταλληλότερη ημερομηνία της επιχείρησης την 30ή Ιανουαρίου όπου θα επικρατούσε κακοκαιρία θεωρώντας ότι η επαρκής ταχύτητα των πλοίων θα τα καθιστούσε ασφαλή σε δύσκολες καιρικές συνθήκες έναντι των εχθρικών υποβρυχίων. Αν και το «Βίλχελμ Γκούστλοφ» είχε δυνατότητα μεταφοράς 1.685 ατόμων η γερμανική διοίκηση σκόπευε να υπερβεί κατά πολύ περισσότερο το όριο αυτό με δεδομένο ότι τουλάχιστον 60.000, μόνο άμαχοι, ανέμεναν στους παραπάνω λιμένες της ανατολικής Πρωσίας να επιβιβασθούν. Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά επιβατών του πλοίου, επέβαιναν σ΄ αυτό 173 μέλη πληρώματος, 918 άνδρες του γερμανικού ναυτικού (διοίκησης υποβρυχίων) μεταξύ των οποίων και γιατροί, 373 νοσοκόμες, 162 βαριά τραυματίες και 4.424 πρόσφυγες. Συνολικά 6.050 επιβαίνοντες. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές το σύνολο των επιβατών πλησίαζε τις 10.000, ένας αριθμός όχι και τόσο απίθανος αν ληφθεί υπ΄ όψη ότι πράγματι κατά την επιβίβαση είχε δημιουργηθεί σύγχυση και με τον πανικό φυγής που επικρατούσε κατόρθωσαν να διασπάσουν τον έλεγχο καταλαμβάνοντας και την τελευταία σπιθαμή ελεύθερου χώρου επί του πλοίου. Έτσι διατάχθηκε ο απόπλους των πλοίων «Βίλχελμ Γκούστλοφ» και «Χάνσα» τις πρωινές ώρες στις 30 Ιανουαρίου 1945 από τον λιμένα της Γκντύνιας με την διάθεση και υποστήριξη των τορπιλακάτων «Τ-19» και «Λόβε» (Lowe, πρώην νορβηγική) που είχαν κριθεί κατάλληκες για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Όμως μία ώρα μετά τον απόπλου παρουσιάσθηκε μηχανική βλάβη στο επιβατηγό «Χάνσα» το οποίο εγκατέλειψε την νηοπομπή και επανέπλευσε στον λιμένα. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν ήταν σχετικά άσχημες με θερμοκρασία 10 βαθμούς υπό το μηδέν, ένταση ανέμου 7 μποφόρ, συνεχή χιονόπτωση και κατάσταση θαλάσσης τρικυμιώδης. Έτσι τρεις ώρες από τον απόπλου η τορπιλάκατος Τ-19 ειδοποιεί με σ
ήμα της ότι αδυνατεί να συνεχίσει κάλυψη λόγω των καιρικών συνθηκών και επιστρέφει στον λιμένα απόπλου. Έτσι έμεινε μόνο η Λόβε να καλύπτει το Βίλχελμ Γκούστλοφ στη δυτική του πλέον πορεία. Στις 19.10 καθώς τα δύο πλοία παρέπλεαν τη βάση Χελ και τον φάρο Ροζέβιε των πολωνικών ακτών γίνονται αντιληπτά από το περισκόπιο του ρωσικού υποβρυχίου «S-13» του οποίου κυβερνήτης ήταν ο Αλεξάντερ Μαρινέσκο. Ο σοβιετικός κυβερνήτης αντιλαμβανόμενος ότι πρόκειται για νηοπομπή αλλά δυσκολευόμενος από τις συνθήκες αποφάσισε να ακολουθήσει αυτά μέχρι να πετύχει την κατάλληλη στιγμή τορπιλισμού. Στις 21.08 το «S-13» εξαπολύει 4 τορπίλες κατά του επιβατηγού εκ των οποίων οι 3 βρήκαν τον στόχο τους προκαλώντας τον αιφνιδιασμό και τον πανικό των επιβαινόντων στο «Βίλχελμ Γκούστλοφ». Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κάρλ Χόφμαν, μέλους του πληρώματος που διασώθηκε, η μία τορπίλη αχρήστευσε το μηχανοστάσιο ενώ οι δύο άλλες τα ύφαλα στη πλώρη με συνέπεια να βρουν ακαριαίο θάνατο οι 373 νοσοκόμες που είχαν καταλύσει στο διαμέρισμα εκείνο του πλοίου. Η κατάσταση που επικράτησε ήταν τραγική και απερίγραπτη. Οι σωσίβιες λέμβοι ρίχνονταν ανορθόδοξα, το πλοίο άρχισε να παίρνει κλίση δημιουργώντας αλλοφροσύνη. Οι φωτοβολίδες φώτιζαν τον σκοτεινό ουρανό και τα 
σήματα κινδύνου (SOS) στέλνονταν από τον ραδιοτηλεγραφητή συνεχώς. Το Λόβε έφθασε πρώτο αλλά συνέχισε τις έρευνες εντοπισμού του εχθρικού υποβρυχίου αντί τον συντονισμό της διάσωσης. Τελικά μετά από 50 λεπτά της ώρας, στις 22.00, το Βίλχελμ Γκούστλοφ βυθίστηκε, παρασύροντας στο βυθό χιλιάδες των επιβατών του. Οι ελάχιστες λέμβοι ήταν αδύνατον να περισυλλέξουν τους ναυαγούς από τα παγωμένα νερά της Βαλτικής. Όταν έφθασαν επίσης το καταδρομικό Άντμιραλ Χίπερ και η τορπιλάκατος «Τ-36» το ηθικό των ναυαγών αναπτερώθηκε πλην όμως οι ελιγμοί των πλοίων αυτών ήταν περισσότερο για την αποφυγή τους να μη πέσουν πάνω τους και την προσβολή τους από τυχόν εχθρικό υποβρύχιο στο χρόνο που συνέχιζαν τις έρευνες εντοπισμού του. Δυστυχώς για του ναυαγούς πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι ν΄ αρχίσει η περισυλλογή τους από τα 8 γερμανικά πλοία που έσπευσαν στο τόπο της τραγωδίας έτσι ώστε να μη καταστεί δυνατόν να εντοπισθούν επιζώντες στα παγωμένα νερά. Το θέαμα ήταν μακάβριο καθώς χιλιάδες πτώματα έπλεαν σε κατάσταση ψύξης. Σύμφωνα με νεότερες πηγές διασώθηκαν μόλις 1239, άλλες κάνουν λόγο για 996 διασωθέντες. Ο απολογισμός όμως των θυμάτων την παγωμένη εκείνη νύκτα υπερβαίνει τους 5.000 που όμως δεν αποκλείεται να ανέρχεται και σε 8.000 αν πράγματι στο μοιραίο αυτό πλοίο είχαν επιβιβασθεί 10.000 άτομα. Η τραγωδία αυτή είναι από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στον κόσμο. Το όνομα Βίλχελμ Γκούστλοφ δόθηκε προς τιμή του ηγέτη του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στην Ελβετία που είχε δολοφονηθεί το 1936. Τις επόμενες δύο ημέρες, από το ναυάγιο, το ρωσικό υποβρύχιο καταδιώχθηκε χωρίς όμως αποτέλεσμα με συνέπεια στις 10 Φεβρουαρίου να βυθίσει και άλλο ένα μεγάλο γερμανικό επιβατηγό πλοίο το «Τζένεραλ φον Στέουμπεν» παρασύροντας στο θάνατο 
περισσότερους από 3.000 Γερμανούς. Το πλήρωμα του ρωσικού Υ/Β «S-13» πληροφορήθηκε την ταυτότητα των πλοίων μετά τον κατάπλου στη φιλανδική βάση τους. Παρά τις εν λόγω όμως τραγωδίες η γερμανική ναυτική ηγεσία κατάφερε να φέρει σε πέρας την απόστολή εκκένωσης μεταφοράς και διάσωσης των υπηκόων της χρησιμοποιόντας 10 μεγάλα σκάφη. Αν ληφθεί υπ΄ όψη ότι τον Ιανουάριο του 1945 μετεφέρθηκαν δια θαλάσσης 2.000.000 άτομα εκ των οποίων μόνο περίπου 30.000 χάθηκαν, μεταξύ των οποίων και τα θύματα των δύο αυτών πολύνεκρων ναυαγίων,τότε ίσως δίκαια να χαρακτήριζε ο Ναύαρχος Νταίνιτζ ως τη σπουδαιότερη επιχείρηση της «Kriegsmarine» σε όλη τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και οι δύο αυτές πολύνεκρες ναυτικές τραγωδίες δεν χαρακτηρίστηκαν ποτέ ως εγκλήματα πολέμου. Ο Κυβερνήτης του Υ/Β Αλεξάντερ Μαρινέσκο πέθανε το 1963 από αλκοολισμό. ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Βίλχελμ Γκούστλοφ Με το όνομα Βίλχελμ Γκούστλοφ (Wilhelm Gustloff) καθελκύσθηκε το 1937 στο Αμβούργο μεγάλο υπερωκεάνειο συνολικού εκτοπίσματος 25.484 τόνων, το οποίο και εντάχθηκε αμέσως στο γερμανικό στόλο ως πλωτό νοσοκομείο (Lazarettschiff D.). Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έλαβε μέρος στην πολωνική εκστρατεία καθώς και στη νορβηγική. Όμως από τον Νοέμβριο του 1940 μέχρι τις αρχές του 1945 παρέμενε ελλιμενισμένο στη Γκντύνια στη διάθεση της εκεί διοίκησης υποβρυχίων χρησιμοποιούμενο ως πλοίο υποστήριξης - ενδιαίτησης (Wohnschiff) του προσωπικού των υποβρυχίων και της ναυτικής βάσης. Μετά τις 12 Ιανουαρίου 1945 όταν οι σοβιετικές στρατιές του 2ου και 3ου Λευκορωσικού μετώπου είχαν πλησιάσει επικίνδυνα τους λιμένες της Πομερανίας και εξαναγκασμένοι οι Γερμανοί σε συνεχή υποχώρηση αποφασίστηκε η άμεση μεταφορά όχι μόνο του στρατιωτικού προσωπικού της ναυτικής βάσης αλλά και του άμαχου πληθυσμού της περιοχής. ΄Ετσι ο ναύαρχος Καρλ Νταίνιτζ σχεδίασε την εκτέλεση της μεγαλύτερης μέχρι τότε επιχείρησης μεταφοράς αμάχων, στρατιωτών, τραυματιών αλλά και του μεγαλύτερου μέρους του προσωπικού της γερμανικής διοίκησης υποβρυχίων από το Γκντανσκ, το Πίλαου και την Γκντύνια. Παράλληλα η Βέρμαχτ ανέλαβε την με οποιοδήποτε τρόπο καθυστέρηση της επέλασης του εχθρού που θα επέφερε τρομακτικές συνέπειες στους αμυνόμενους. Για την εκκένωση της Γκντύνιας, όπου και η βάση του στολίσκου των υποβρυχίων «U ΙΙ», ο ναύαρχος διέθεσε τα νοσοκομειακά πλοία Βίλχελμ Γκούστλοφ και Χάνσα (Hansa) τα οποία στις 29 Ιανουαρίου 1945 ήταν έτοιμα για από
πλου με την συνοδεία δύο τορπιλακάτων. Οι Γερμανοί μετεωρολόγοι θεώρησαν καταλληλότερη ημερομηνία της επιχείρησης την 30ή Ιανουαρίου όπου θα επικρατούσε κακοκαιρία θεωρώντας ότι η επαρκής ταχύτητα των πλοίων θα τα καθιστούσε ασφαλή σε δύσκολες καιρικές συνθήκες έναντι των εχθρικών υποβρυχίων. Αν και το «Βίλχελμ Γκούστλοφ» είχε δυνατότητα μεταφοράς 1.685 ατόμων η γερμανική διοίκηση σκόπευε να υπερβεί κατά πολύ περισσότερο το όριο αυτό με δεδομένο ότι τουλάχιστον 60.000, μόνο άμαχοι, ανέμεναν στους παραπάνω λιμένες της ανατολικής Πρωσίας να επιβιβασθούν. Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά επιβατών του πλοίου, επέβαιναν σ΄ αυτό 173 μέλη πληρώματος, 918 άνδρες του γερμανικού ναυτικού (διοίκησης υποβρυχίων) μεταξύ των οποίων και γιατροί, 373 νοσοκόμες, 162 βαριά τραυματίες και 4.424 πρόσφυγες. Συνολικά 6.050 επιβαίνοντες. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές το σύνολο των επιβατών πλησίαζε τις 10.000, ένας αριθμός όχι και τόσο απίθανος αν ληφθεί υπ΄ όψη ότι πράγματι κατά την επιβίβαση είχε δημιουργηθεί σύγχυση και με τον πανικό φυγής που επικρατούσε κατόρθωσαν να διασπάσουν τον έλεγχο καταλαμβάνοντας και την τελευταία σπιθαμή ελεύθερου χώρου επί του πλοίου. Έτσι διατάχθηκε ο απόπλους των πλοίων «Βίλχελμ Γκούστλοφ» και «Χάνσα» τις πρωινές ώρες στις 30 Ιανουαρίου 1945 από τον λιμένα της Γκντύνιας με την διάθεση και υποστήριξη των τορπιλακάτων «Τ-19» και «Λόβε» (Lowe, πρώην νορβηγική) που είχαν κριθεί κατάλληκες για ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Όμως μία ώρα μετά τον απόπλου παρουσιάσθηκε μηχανική βλάβη στο επιβατηγό «Χάνσα» το οποίο εγκατέλειψε την νηοπομπή και επανέπλευσε στον λιμένα. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν ήταν σχετικά άσχημες με θερμοκρασία 10 βαθμούς υπό το μηδέν, ένταση ανέμου 7 μποφόρ, συνεχή χιονόπτωση και κατάσταση θαλάσσης τρικυμιώδης. Έτσι τρεις ώρες από τον απόπλου η τορπιλάκατος Τ-19 ειδοποιεί με σ
ήμα της ότι αδυνατεί να συνεχίσει κάλυψη λόγω των καιρικών συνθηκών και επιστρέφει στον λιμένα απόπλου. Έτσι έμεινε μόνο η Λόβε να καλύπτει το Βίλχελμ Γκούστλοφ στη δυτική του πλέον πορεία. Στις 19.10 καθώς τα δύο πλοία παρέπλεαν τη βάση Χελ και τον φάρο Ροζέβιε των πολωνικών ακτών γίνονται αντιληπτά από το περισκόπιο του ρωσικού υποβρυχίου «S-13» του οποίου κυβερνήτης ήταν ο Αλεξάντερ Μαρινέσκο. Ο σοβιετικός κυβερνήτης αντιλαμβανόμενος ότι πρόκειται για νηοπομπή αλλά δυσκολευόμενος από τις συνθήκες αποφάσισε να ακολουθήσει αυτά μέχρι να πετύχει την κατάλληλη στιγμή τορπιλισμού. Στις 21.08 το «S-13» εξαπολύει 4 τορπίλες κατά του επιβατηγού εκ των οποίων οι 3 βρήκαν τον στόχο τους προκαλώντας τον αιφνιδιασμό και τον πανικό των επιβαινόντων στο «Βίλχελμ Γκούστλοφ». Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κάρλ Χόφμαν, μέλους του πληρώματος που διασώθηκε, η μία τορπίλη αχρήστευσε το μηχανοστάσιο ενώ οι δύο άλλες τα ύφαλα στη πλώρη με συνέπεια να βρουν ακαριαίο θάνατο οι 373 νοσοκόμες που είχαν καταλύσει στο διαμέρισμα εκείνο του πλοίου. Η κατάσταση που επικράτησε ήταν τραγική και απερίγραπτη. Οι σωσίβιες λέμβοι ρίχνονταν ανορθόδοξα, το πλοίο άρχισε να παίρνει κλίση δημιουργώντας αλλοφροσύνη. Οι φωτοβολίδες φώτιζαν τον σκοτεινό ουρανό και τα 
σήματα κινδύνου (SOS) στέλνονταν από τον ραδιοτηλεγραφητή συνεχώς. Το Λόβε έφθασε πρώτο αλλά συνέχισε τις έρευνες εντοπισμού του εχθρικού υποβρυχίου αντί τον συντονισμό της διάσωσης. Τελικά μετά από 50 λεπτά της ώρας, στις 22.00, το Βίλχελμ Γκούστλοφ βυθίστηκε, παρασύροντας στο βυθό χιλιάδες των επιβατών του. Οι ελάχιστες λέμβοι ήταν αδύνατον να περισυλλέξουν τους ναυαγούς από τα παγωμένα νερά της Βαλτικής. Όταν έφθασαν επίσης το καταδρομικό Άντμιραλ Χίπερ και η τορπιλάκατος «Τ-36» το ηθικό των ναυαγών αναπτερώθηκε πλην όμως οι ελιγμοί των πλοίων αυτών ήταν περισσότερο για την αποφυγή τους να μη πέσουν πάνω τους και την προσβολή τους από τυχόν εχθρικό υποβρύχιο στο χρόνο που συνέχιζαν τις έρευνες εντοπισμού του. Δυστυχώς για του ναυαγούς πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι ν΄ αρχίσει η περισυλλογή τους από τα 8 γερμανικά πλοία που έσπευσαν στο τόπο της τραγωδίας έτσι ώστε να μη καταστεί δυνατόν να εντοπισθούν επιζώντες στα παγωμένα νερά. Το θέαμα ήταν μακάβριο καθώς χιλιάδες πτώματα έπλεαν σε κατάσταση ψύξης. Σύμφωνα με νεότερες πηγές διασώθηκαν μόλις 1239, άλλες κάνουν λόγο για 996 διασωθέντες. Ο απολογισμός όμως των θυμάτων την παγωμένη εκείνη νύκτα υπερβαίνει τους 5.000 που όμως δεν αποκλείεται να ανέρχεται και σε 8.000 αν πράγματι στο μοιραίο αυτό πλοίο είχαν επιβιβασθεί 10.000 άτομα. Η τραγωδία αυτή είναι από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στον κόσμο. Το όνομα Βίλχελμ Γκούστλοφ δόθηκε προς τιμή του ηγέτη του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στην Ελβετία που είχε δολοφονηθεί το 1936. Τις επόμενες δύο ημέρες, από το ναυάγιο, το ρωσικό υποβρύχιο καταδιώχθηκε χωρίς όμως αποτέλεσμα με συνέπεια στις 10 Φεβρουαρίου να βυθίσει και άλλο ένα μεγάλο γερμανικό επιβατηγό πλοίο το «Τζένεραλ φον Στέουμπεν» παρασύροντας στο θάνατο 
περισσότερους από 3.000 Γερμανούς. Το πλήρωμα του ρωσικού Υ/Β «S-13» πληροφορήθηκε την ταυτότητα των πλοίων μετά τον κατάπλου στη φιλανδική βάση τους. Παρά τις εν λόγω όμως τραγωδίες η γερμανική ναυτική ηγεσία κατάφερε να φέρει σε πέρας την απόστολή εκκένωσης μεταφοράς και διάσωσης των υπηκόων της χρησιμοποιόντας 10 μεγάλα σκάφη. Αν ληφθεί υπ΄ όψη ότι τον Ιανουάριο του 1945 μετεφέρθηκαν δια θαλάσσης 2.000.000 άτομα εκ των οποίων μόνο περίπου 30.000 χάθηκαν, μεταξύ των οποίων και τα θύματα των δύο αυτών πολύνεκρων ναυαγίων,τότε ίσως δίκαια να χαρακτήριζε ο Ναύαρχος Νταίνιτζ ως τη σπουδαιότερη επιχείρηση της «Kriegsmarine» σε όλη τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και οι δύο αυτές πολύνεκρες ναυτικές τραγωδίες δεν χαρακτηρίστηκαν ποτέ ως εγκλήματα πολέμου. Ο Κυβερνήτης του Υ/Β Αλεξάντερ Μαρινέσκο πέθανε το 1963 από αλκοολισμό. ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
1 σχόλιο:
Oye excelente blog aunque no entiendo nada pero se ve bueno mi blog es ya sabes siglovii.blogspot.com
Δημοσίευση σχολίου