ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΙΤΣΙΚΗΣ

Δημήτρης Κιτσίκης
Ο Δημήτρης Κιτσίκης (γεν. στην Αθήνα, 2 Ιουνίου 1935) είναι τουρκολόγος, καθηγητής διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οττάβας στον Καναδά από το 1970, μέλος της Καναδικής Ακαδημίας (Royal Society of Canada) από το 1999, με δημοσιευμένη (το 1963) διδακτορική διατριβή του 1962 από την Σορβόννη των Παρισίων.
Βιογραφία
Απόγονος διάσημης ελληνoρθoδόξου οικογενείας διανοουμένων και δημοσίων προσώπων, από τον ΙΘ΄ αιώνα. Ο πατέρας του, Νικόλαος (1887-1978), γεννημένος στο Ναύπλιο, καθηγητής και πρύτανις του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, κορυφαίος Έλλην πολιτικός μηχανικός, ήταν επίσης γερουσιαστής και βουλευτής. Ο παππούς του, Δημήτρης Κιτσίκης ο πρεσβύτερος, είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1865 από την Λέσβο και είχε νυμφευθεί την Κασάνδρα, αδελφή του βουλευτού Δημητρίου Χατσοπούλου από το Καρπενήσι. Η μητέρα του, η περίφημη φεμινίστρια και ελασίτισσα αγωνίστρια κατά της γερμανικής κατοχής, Μπεάτα Πετυχάκη, καταγόταν από το Ηράκλειο, από πλούσια κρητική οικογένεια και ελληνοϊταλούς ορθοδόξους και καθολικούς ευγενείς από την Τεργέστη. Ο πατέρας της, ο Εμμανουήλ Πετυχάκης ίδρυσε εργοστάσιο αεριούχων ποτών στο Κάϊρο της Αιγύπτου και ο πατρυιός της, ο Αριστείδης Στεργιάδης ήταν ύπατος αρμοστής της Ελλάδος στην Σμύρνη το 1919-1922. Η δεύτερη γυναίκα του Δημήτρη, η Άντα (Αδαμαντία) το γένος Νικολάρου, είναι κόρη αγρότη από την ιστορική πόλη του Μυστρά, και από την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Άγι και την Κρανάη. Ο ίδιος είναι λάτρης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Πανέλλην λοιπόν, αλλά και παγκοσμιοποιημένος Έλλην, είναι συνάμα Γάλλος και Καναδός υπήκοος.
Κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, στα δώδεκά του χρόνια, εστάλη εσωτερικός σε σχολείο της Γαλλίας, από τον διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιο Μερλιέ, διότι η μητέρα του ως κομμουνίστρια αγωνίστρια είχε καταδικαστεί σε θάνατο από στρατιωτικό δικαστήριο. Παρέμεινε στο Παρίσι για 23 χρόνια μαζί με την Βρεταννή γυναίκα του, την Άννα Χάμπαρντ (Anne Hubbard), την οποία ενυμφεύθη το 1955 στην Σκωτία, και με τα δύο πρώτα του παιδιά, την Τατιάνα και τον Νίκο. Απελύθη από το γαλλικό πανεπιστήμιο λόγω της καθοριστικής συμμετοχής του ως μαοϊκός στην εξέγερση των Γάλλων φοιτητών του Μάη 1968. Από το 1958, ο Δημήτρης Κιτσίκης ταξίδευε στην Λαϊκή Κίνα όπου έγινε ενθουσιώδης μαοϊκός. Κατόπιν προσκλήσεως του Πανεπιστημίου της Οττάβας, προβιβάστηκε σε associate professor και αργότερα σε τακτικό καθηγητή και το 1996 σε professor emeritus. Από το 1965 ζει και εργάζεται συνάμα στο Παρίσι, την Οττάβα και την Αθήνα.
Από την παιδική του ηλικία είχε μία έμμονη ιδέα. Ήθελε να συμφιλιώσει όχι μόνον τους Έλληνες με τους Τούρκους αλλά και να τους ενώσει σε μία ελληνοτουρκική συνομοσπονδία και να επανιδρύσει με τον τρόπο αυτό, υπό σύγχρονη μορφή, την Οθωμανικήν Αυτοκρατορία. Ως Ορθόδοξος χριστιανός, μελέτησε την τουρκική θρησκεία του μπεκτασισμού-αλεβισμού (βλ. το βιβλίο του Η σημασία του μπεκτασισμού-αλεβισμού για τον ελληνισμό, Εκάτη, 2006) και επιδίωξε να στήσει γέφυρα με την ορθοδοξία, για να σχηματιστεί μία βάση μελλοντικής ενώσεως Αγκύρας και Αθηνών. Ο Κιτσίκης πιστεύει στην δυνατότητα συνεργασίας διαφόρων θρησκειών, όπως τα μιλλέτια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, και γι’ αυτό συνεργάστηκε στενά με τους σιΐτες του Ιράν, τους εβραίους του Ισραήλ και τους βαϊσνάβους ινδουϊστές της Ινδίας. Ο μεγαλύτερος υιός του, ο Νίκος, είναι βαϊσνάβος από το 1984 και ζη με την Ινδή γυναίκα του εν μέσω της πολυπληθούς βαϊσναβικής κοινότητος του Γκαίνσβιλ της Φλόριδας (Gainesville, Florida.) Αν και μέλος της επίσημης Εκκλησίας της Ελλάδος, πάντοτε συμπαθούσε το κίνημα των Παλαιοημερολογιτών, οι οπαδοί του οποίου απορρίπτουν τη χρήση του νέου ημερολογίου, κρατούν παραδοσιακό φρόνημα χριστιανικού βιώματος και παραδοσιακό τρόπο λατρείας. Όπως η Ορθοδοξία επικράτησε κατά της Εικονομαχίας τον 9ο αιώνα, επαναφέροντας την χρήση της εικόνας στην χριστιανική λατρεία, μένει πεπεισμένος πως το Παλαιό Ημερολόγιο θα επανέλθη στις ορθόδοξες εκκλησίες που από τις αρχές του 20ου αιώνος το είχαν απορρίψει.
Από το 1970, δίδαξε στα πανεπιστήμια της Δύσεως την ιστορία της Κίνας και της Τουρκίας, πολιτικές ιδεολογίες και γεωπολιτική. Τά βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πάμπολλες γλώσσες και έχουν δημοσιευτεί για το πρόσωπό του και το έργο του άρθρα στα κινεζικά, στα τουρκικά, στις βαλκανικές γλώσσες, τα γερμανικά, τα γαλλικά, τα αγγλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά καί τα ρωσικά. Δίδαξε επίσης στα πανεπιστήμια του Μπογάζιτσι (Boğaziçi) στην Κωνσταντινούπολη και του Μπιλκέντ στην Άγκυρα, όπου έγινε ένας από τους στενοτέρους φίλους και συμβούλους του προέδρου της Τουρκικής Δημοκτρατίας, τον Τουργκούτ Οζάλ. Στην Ελλάδα, υπήρξε εντεταλμένος ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και εδίδαξε στο Κολλέγιο του Ντηρή (Deree College), το αμερικανικό πανεπιστήμιο στην Αθήνα.
Ως δημόσιο πρόσωπο στην Ελλάδα, υπήρξε στενός φίλος και σύμβουλος του Κωνσταντίνου Καραμανλή του πρεσβυτέρου, στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Συμβάλλει τακτικά με άρθρα σε ελληνικά περιοδικά, και από το 1996 εκδίδει στην Αθήνα το τριμηνιαίο περιοδικό γεωπολιτικής, Ενδιάμεση Περιοχή, από το όνομα του πολιτισμικού μοντέλου που ο ίδιος επενόησε.
Η «Βιβλιοθήκη και Αρχείο Νίκου Κιτσίκη», του πατέρα του, στεγάζεται στην οικία του Αριστείδη Στεργιάδη (1861-1949), στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η προτομή του Νίκου Κιτσίκη, δεσπόζει στην είσοδο του λιμένος του Ηρακλείου, τον οποίο ως πολιτικός μηχανικός είχε διαμορφώσει το 1920. Επίσης, ο Δημήτρης Κιτσίκης ο νεώτερος, ετιμήθη το 2006, με την ίδρυση και χρηματοδότηση από τον δήμο Ζωγράφου, «Ιδρύματος Δημοσίου Δικαίου και Βιβλιοθήκης Δημήτρη Κιτσίκη».
Φιλοσοφία, σκέψη και επιτεύξεις
Από την δεκαετία του 1960, ο Δημήτρης Κιτσίκης είναι ο αναγνωρισμένος θεωρητικός, πρώτα στην Ελλάδα και μετά στην Τουρκία, της ιδέας της ελληνοτουρκικής συνομοσπονδίας την οποία προώθησε επηρεάζοντας ηγέτες, πολιτικούς, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και διανοουμένους και στις δύο χώρες. Τα βιβλία του στα τουρκικά είχαν μεγάλη επιτυχία στην γείτονα χώρα και εξυμνήθηκαν από τον ίδιο τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, Μεσούτ Γιλμάζ. Κράτησε στενές επαφές με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον πρεσβύτερο και τον Τουργκούτ Οζάλ, ως και με τους Κινέζους ηγέτες Μάο Τσετούνγκ και Ντένγκ Σιαοπίνγκ. Τα βιβλία του προκάλεσαν μία από τις μεγαλύτερες θύελλες της ελληνικής ιστοριογραφίας. Συζητήθηκαν με επερωτήσεις ακόμα και στην ελληνική βουλή. Στα βιβλία του αμφισβητούνται οι καθιερωμένες ιδέες περί ελληνικής δουλείας επί Τουρκοκρατίας, καθώς και μία σειρά στερεοτύπων που διδάσκονταν στα ελληνικά σχολεία και στα πανεπιστήμια, όπως η ιστορία του «κρυφού σχολειού». Αλλά παρά του ό,τι ο πατέρας του, ο Νίκος Κιτσίκης υπήρξε κοινοβουλευτικός άνδρας της Αριστεράς, ο Δημήτρης Κιτσίκης έχει μίαν απέχθεια προς τον κοινοβουλευτισμό, τον οποίον θεωρεί τελείως ξένο προς το ελληνικό λαοκρατικό πρότυπο.
Στην Γαλλία, κατά την μαρτυρία των Ρενουβέν (Pierre Renouvin) και Ντϋροζέλ (Jean-Baptiste Duroselle), υπήρξε ο θεμελιωτής στην Ιστορία των Διεθνών Σχέσεων του κλάδου της προπαγάνδας και των πιέσεων ως κρατικό όπλο εξωτερικής πολιτικής. Επίσης, έθεσε τις βάσεις της μελέτης της τεχνοκρατίας στην διεθνή πολιτική. Θεωρεί πως ανέκαθεν η θρησκεία απετέλεσε ουσιώδες στοιχείο της διεθνούς πολιτικής και γι' αυτό επεδίωξε με συνέδρια και αλλά μέσα να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων θρησκειών του ιουδαϊσμού, του χριστιανισμού, του ισλάμ και του ινδουϊσμού. Οργάνωσε διάλογο της Ορθοδοξίας με τους σιίτες του Ιράν, τους ινδουϊστές της Ινδίας και έχει συνεργαστεί με τους Εβραίους του Ισραήλ και τους φονταμενταλιστές καθολικούς του Κεμπέκ, όπου με πρώην φοιτητές του εξέδωσε στα γαλλικά ένα τριμηνιαίο περιοδικό με τίτλο Ακιλά (Aquila, δηλαδή αετός) με τον δικέφαλο στο εξώφυλλο, με στόχο την προώθηση στούς καθολικούς κύκλους του Κεμπέκ (Québec) της βυζαντινής αυτοκρατορικής ιδέας. Παντου και πάντοτε ο πλανητικός ελληνισμός είναι παρών στο έργο του και στην διδασκαλία του.
Δημιούργησε ένα μοντέλο για την συστηματική μελέτη των τριών πολιτικών ιδεολογιών του φιλελευθερισμού, του φασισμού και του κομμουνισμού και συνέγραψε πολλές μελέτες για την ιστορία της Κίνας. Ίδρυσε δε τον κλάδο της φωτοϊστορίας. Είναι αναγνωρισμένος ποιητής με έξι ποιητικές συλλογές που έχουν δημοσιευτεί στις Εκδόσεις Pierre Jean Oswald, Naaman, Κέδρος, Εστία και Ακρίτας. Το 1991 έλαβε το πρώτο βραβείο ποίησης Αμπντί Ιπεκτσί (Abdi İpekçi), Τούρκος δημοσιογράφος που δολοφονήθηκε από τρομοκράτες. Μερικά από τα βιβλία του ποιημάτων, ήτοι Omphalos (1977), l’Orocc dans l’âge de Kali (1985), και le Paradis perdu sur les barricades (1989-1993) ανθολογήθηκαν μεταξύ 32 ποιητών του Καναδά στο βιβλίο των H. Bouraoui et J. Flamand (eds.) Ecriture franco-ontarienne d’ aujourd’ hui, Ottawa, Les Editions du Vermillon, 1989. Το ποιητικό του έργο συμπεριελήφθη στο Dictionnaire des citations littéraires de l’Ontario français, depuis 1960, που εξέδωσαν οι M. et P. Karch, το 1996, εκδόσεις L’Interligne, στην Οττάβα. Η ποίησή του χρησιμοποιήθηκε επίσης στα βιβλία της Ελληνίδας ζωγράφου Γεωργίας Καμπάνη (Georgette Kambani).
Ο Κιτσίκης θεωρεί την ελληνική γλώσσα ως τον ακρογωνιαίο λίθο του πλανητικού πολιτισμού και γι’ αυτό υποστηρίζει ότι είναι μεγάλη τιμή να δύναται κανείς να γράφει στα ελληνικά. Νομίζει πως η ελληνική γλώσσα πρέπει να αφαιρεθεί από τα χέρια της στρατιάς των Ελλήνων φιλολόγων που την καταστρέφουν. Υπερασπίζεται την πολυτονική γραφή και την παραδοσιακή ορθογραφία ως και την ελευθερία να χρησιμοποιή κανείς οιοδήποτε γλωσσικό ύφος επιθυμεί. Λάθος νοείται γι’ αυτόν, μόνον ό,τι δεν χρησιμοποιήθηκε στην ελληνική γλώσσα από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα.
Είναι ο επινοητής τεσσάρων εννοιών που έθεσαν σε νέες βάσεις την ιστορία του ελληνοτουρκικού χώρου. α) «Ενδιάμεση Περιοχή» πολιτισμού, η οποία επεκτείνεται από την Αδριατική θάλασσα μέχρι τον Ινδό ποταμό, μεταξύ της ευροαμερικανικής Δύσεως και της ινδοκινεζικής Ανατολής. Μία δημοσιευμένη γερμανική διδακτορική διατριβή επήρε ως θέμα την θεωρία αυτή του Κιτσίκη, (P. Davarinos, Geschichtsschreibung und Politik, «ιστοριογραφία και πολιτική», Düsseldorf, Πανεπιστήμιο Heinrich Heine, 1995) και η Καναδική Ακαδημία (Royal Society of Canada), αναγνωρίζοντας την πρωτοτυπία της θεωρίας αυτής, εξέλεξε τον Κιτσίκη τακτικό μέλος της, το 1999. β΄) Ανατολική Παράταξη σε αντίθεση με την Δυτική Παράταξη ως δίπολο. γ΄) Ελληνοτουρκισμός ως ιδεολογία και ως πολιτισμική πραγματικότης για τα τελευταία χίλια χρόνια. δ΄) Μπεκτασική-αλεβηδική προέλευση της Οθωμανικής Δυναστείας, της οποίας ο εξισλαμισμός επεβλήθη από τους Ευρωπαίους μαζί με την εκκοσμίκευση και την δυτικοποίησή της.
Το 2007 εκυκλοφόρησε το 34ο βιβλίο του με τίτλο Συγκριτική Ιστορία Ελλάδος-Κίνας από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα (Ηρόδοτος, 345σ.). Είναι το μόνο βιβλίο σε οιαδήποτε γλώσσα που ασχολείται, όχι απλώς με την αρχαιότητα, αλλά με όλην την πορεία των δύο αυτών πολιτισμών μέχρι σήμερα. Η μελέτη επικεντρώνεται σε δύο μόνον έννοιες - α) στον πλανητικό ελληνοκινεζικό πολιτισμό και β) στην πολιτική του έκφραση, επί δυόμισυ χιλιετίες, την οικουμενική αυτοκρατορία, ως ιδανικό οργανωτικό πρότυπο.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ