ANZAC - ΑΝΖΑΚ

ANZAK
ΑΝΖΑΚ (αγγλ.:ANZAC) είναι το ακρωνύμιο του στρατιωτικού εκστρατευτικού σώματος Αυστραλών και Νεοζηλανδών (Australian and New Zealand Army Corps), που μετείχε στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, στην εκστρατεία της Καλλίπολης το 1915. Με την ίδια επωνυμία υπήρξαν και μεταγενέστερα στρατιωτικές μονάδες. Στη μνήμη των στρατιωτών της ΑΝΖΑC που σκοτώθηκαν έχε καθιερωθεί ημέρα μνήμης, η Anzac Day, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου και στις δύο χώρες. Η 25η Απριλίου 1915 ήταν η πρώτη μέρα της απόβασης στη χερσόνησο της Καλλίπολης.
Η Δημιουργία του ΑΝΖΑΚ
Το ΑΝΖΑΚ, δηλαδή το Αυστραλιανό και Νεοζηλανδέζικο Εκστρατευτικό Σώμα (Australian and New Zealand Army Corps - ANZAC) συγκροτήθηκε το 1915. Υπηρέτησε υπό τις διαταγές του στρατηγού Γουίλιαμ Μπέρντγουντ (William Birdwood) και αποτελείτο αρχικά από δύο ταξιαρχίες: την 1η αυστραλιανή ταξιαρχία πεζικού (the Australian 1st Division) και την Ταξιαρχία Αυστραλών και Νεοζηλανδών (New Zealand and Australian Division). Επίσης, στο σώμα μετείχαν μονάδες μηχανικού, τραυματιοφορέων και συλλογής τραυματιών, μεταφορικά μέσα και υπαίθριο μαγειρείο.
Στη Λήμνο έφτασε την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 1915 μια πρώτη δύναμη από 3.200 άνδρες και ακολούθησαν τον Αύγουστο και άλλοι. Από τις 25 Απριλίου ως το Νοέμβριο πραγματοποίησαν δεκάδες απόπειρες απόβασης στη χερσόνησο της Καλλίπολης, της Τουρκίας, τις οποίες απέκρουσαν οι τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κεμάλ συνεπικουρούμενες από γερμανικά και αυστριακά στρατεύματα.
Μεταξύ των στρατιωτών της ΑΝΖΑΚ υπήρξαν εκατοντάδες νεκροί και τραυματίες, οι οποίοι είναι θαμμένοι σε στρατιωτικά νεκροταφεία, στην χερσόνησο της Καλλίπολης. Οι τραυματίες νοσηλεύονταν στη Λήμνο, σε νοσοκομείο εκστρατείας που είχε στηθεί στο χωριό Σαρπί Λήμνου, καθώς και σε πλοία. Περίπου 4.000 Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες νοσηλεύθηκαν στη Λήμνο με τη συνδρομή 96 Αυστραλίδων νοσοκόμων. Όμως, πολλοί πέθαναν και θάφτηκαν σε δύο συμμαχικά νεκροταφεία στη Λήμνο στο Πορτιανού και στο Μούδρο. Συνολικά στη Λήμνο είναι θαμμένοι 148 Αυστραλοί και 76 Νεοζηλανδοί στρατιώτες.
Μετά την αποτυχία της απόβασης, οι εναπομείναντες στρατιώτες του ΑΝΖΑΚ μετακινήθηκαν στην Αίγυπτο. Οι τελευταίοι Αυστραλοί αποχώρησαν από τη Λήμνο στις αρχές του 1917.
Εκδηλώσεις μνήμης
Στη μνήμη των μαχητών, των τραυματιών και των νεκρών Αυστραλών και Νεοζηλανδών μελών του ΑΝΖΑΚ οι δύο χώρες καθιέρωσαν την 25η Απριλίου, ημέρα έναρξης της απόβασης το 1915, ως Ημέρα Μνήμης του ΑΝΖΑΚ, γνωστή ως Anzac Day. Την ημέρα αυτή γίνονται πολλές εκδηλώσεις σε όλες τις πόλεις των δύο κρατών, και θεωρείται εθνική επέτειος, δεδομένου ότι ως το 1915 οι κάτοικοι των δύο χωρών αυτών δεν είχαν λάβει μέρος σε άλλη πολεμική σύγκρουση.
Η Anzac Day εορτάζεται επίσης στα Νησιά Κουκ, στο νησί Νιούε, στη Σαμόα και στην Τόνγκα. Μεγάλες εκδηλώσεις μνήμης γίνονται στα συμμαχικά νεκροταφεία της Καλλίπολης, στην Τουρκία.
Από το 1998 περίπου έχουν ξεκινήσει ανάλογες εκδηλώσεις και στη Λήμνο με πρωτοβουλία Λημνίων μεταναστών της Αυστραλίας. Στις εκδηλώσεις μετέχουν οι τοπικές αρχές, οι πρέσβεις Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, Αγγλίας, Ινδίας και άλλων χωρών, των οποίων στρατιώτες είναι θαμμένοι στα δύο συμμαχικά νεκροταφεία.
Παρά την τραγική κατάληξη της εκστρατείας οι Αυστραλοί και οι Νεοζηλανδοί έφυγαν με αγαθές αναμνήσεις από τη Λήμνο, από τις περιποιήσεις και τη συμπεριφορά των κατοίκων. Οι μνήμες αυτές βοήθησαν μεταγενέστερα στην ομαλή ένταξη των Λημνίων μεταναστών στην Αυστραλία. Σε ανάμνηση της ζωής στη Λήμνο, η ονομασία Λήμνος δόθηκε σε προάστιο στην πολιτεία Βικτόρια.
Ένα Αυστραλιανό Μνημείο στην είσοδο του λιμανιού του Μούδρου έχει στηθεί, ως ελάχιστος φόρος τιμής στους «Ήρωες της Λήμνου» και στους ισχυρούς πολιτισμικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ της Αυστραλίας και της Ελλάδας. Επίσης, οι δυο δρόμοι που οδηγούν προς τα συμμαχικά νεκροταφεία Μούδρου και Πορτιανού έχουν ονομαστεί «Οδός ΑΝΖΑΚ».
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ