Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008

SAO TOME E PRINCIPE - ΑΓΙΟΣ ΘΩΜΑΣ ΚΑΙ ΠΡΙΓΚΗΠΑΣ

Σάο Τομέ και Πρίνσιπε
Σάο Τομέ και Πρίνσιπε (πορτογαλικά: São Tomé e Príncipe, απόδοση: Σάουν Τομέ και Πρίνσιπε, κυριολεκτικά: Άγιος Θωμάς και Πρίγκηπας, επίσημη ονομασία Λαϊκή Δημοκρατία του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε είναι νησιωτικό κράτος στον Κόλπο της Γουινέας. Πρόκειται για τη μικρότερη σε έκταση χώρα στην Αφρική. Αποτελείται από δύο νησιά, το Σάο Τομέ και το Πρίνσιπε, με συνολική έκταση 964 km² που απέχουν μεταξύ τους 140 km και βρίσκονται περίπου 250 και 225 km, αντίστοιχα, ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής της Γκαμπόν. Και τα δύο νησιά είναι μέρος μιας ανενεργού ηφαιστειακής οροσειράς. Το Σάο Τομέ, το μεγαλύτερο, νότιο νησί, βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στον ισημερινό. Έλαβε το όνομά του από από τον Άγιο Θωμά, καθώς οι Πορτογάλοι εξερευνητές ανακάλυψαν το νησί την ημέρα της γιορτής του.Ο πληθυσμός του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε ανέρχεται στις 206.178 κατοίκους. Το Σάο Τομέ είναι η πρωτεύουσα. Η επίσημη γλώσσα είναι η πορτογαλική.

Ανεξαρτητοποιήθηκε από την Πορτογαλία το 1975. Πρόεδρος είναι ο Φράντικε ντε Μένζες και Πρωθυπουργός ο Ζοακίμ Ραφαέλ Μπράνκο.
Γεωγραφία
Τα νησιά του Σάο Τομέ και του Πρίνσιπε βρίσκονται στον Ισημερινό και στον Ατλαντικό Ωκεανό περίπου 300 και 250 χιλιόμετρα αντίστοιχα, στα ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Γκαμπόν, συγκροτώντας τη μικρότερη χώρα στην Αφρική. Αμφότερα τα νησιά αποτελούν τμήμα ηφαιστειακής οροσειράς, η οποία συμπεριλαμβάνει τα νησιά Ανομπόν στα νοτιοανατολικά, Μπιόκο στα βορειοανατολικά (και τα δύο νησιά αποτελούν τμήμα της Ισημερινής Γουινέας και το Όρος Καμερούν στις δυτικές ακτές της Αφρικής.Το νησί Σάο Τομέ είναι το πιο ορεινό από τα δύο νησιά, με ψηλότερο σημείο τα 2.024 μ. Το Πρίνσιπε έχει πλούσια δάση και εύφορο έδαφος.Το κλίμα είναι τοπικό, θερμό και υγρό, με τη μέση θερμοκρασία να διαμορφώνεται ετησίως περίπου στους 27°C (80°F) με μικρές διαφορές από ημέρα σε ημέρα. 32°C. Στα υψηλότερα σημεία, η θερμοκρασία είναι γύρω στους 20°C (68°F) και γενικά τη νύχτα επικρατεί δροσιά. Η μέση ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται από 5 μ. στις νοτιοδυτικές πλαγιές ως 1 μ. στα βόρεια, χαμηλότερα εδάφη. Η περίοδος των βροχών διαρκεί από τον Οκτώβριο ως το Μάιο.Ο Ισημερινός βρίσκεται ακριβώς στα νότια του νησιού Σάο Τομέ, περνώντας ή ευρισκόμενος κοντά στο νησάκι με το όνομα Ιλιέου ντας Ρόλας (Ilhéu das Rolas).
Ιστορία
H χώρα ανακαλύφθηκε και αποικίστηκε από την Πορτογαλία στα τέλη του 15ου αιώνα. Η ίδρυση του πρώτου οικισμού συντελέστηκε το 1493 από τον Αλβάρο Καμίνια. Το 1500 εποικίστηκε και το Πρίνσιπε. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν "ανεπιθύμητοι" (κυρίως Εβραίοι), οι οποίοι είχαν σταλεί εκεί από την Πορτογαλία.Οι Πορτογάλοι ξεκίνησαν το εμπόριο σκλάβων, οι οποίοι εργάζονταν σε φυτείες ζαχαροκάλαμου. Ως αποτέλεσμα, στα μέσα του 16ου αιώνα, το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε ήταν πρώτη εξαγωγός χώρα ζάχαρης. Το 19ο αιώνα η ζάχαρη αντικαταστάθηκε από φυτείες κακάο και καφέ (rocas), οι οποίες αποτελούσαν ιδιοκτησία μεγάλων πορτογαλικών εταιρειών. Έτσι, ως το 1908 η χώρα ήταν πρώτη σε παραγωγή κακάο, κάτι που σε μεγάλο βαθμό ισχύει μέχρι σήμερα. Το 1876 καταργήθηκε επίσημα η δουλεία ωστόσο η καταπίεση των εργατών συνεχίστηκε και τον εικοστό αιώνα, με κορύφωμα τις ταραχές του 1953 κατά τις οποίες εκατοντάδες Αφρικανών εργατών σκοτώθηκαν σε συμπλοκή με τα αφεντικά τους (που ήταν Πορτογάλοι). Τα γεγονότα εκείνα έμειναν στην ιστορία της νησιωτικής χώρας ως "Η Σφαγή της Μπατεπά" και η επέτειος από τη σφαγή τιμάται επίσημα από την κυβέρνηση ως εορτή. Ως τα τέλη της δεκαετίας του '50, ομάδα ανθρώπων από το Σάο Τομέ ίδρυσαν το Κίνημα για την Απελευθέρωση του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε (MLSTP), που μετέφερε τελικά την έδρα του στη γειτονική Γκαμπόν. Έπειτα από την ανατροπή της δικτατορίας του Καετάνο στην Πορτογαλία, τον Απρίλιο του 1974 το νέο καθεστώς υποσχέθηκε να δώσει ανεξαρτησία σε όλες τις αποικίες. Το Νοέμβριο του 1974, αντιπρόσωποι της νέας στρατιωτικής κυβέρνησης της Πορτογαλίας συναντήθηκαν στο Αλγέρι με το MLSTP και σύναψαν συμφωνία για τη μεταφορά της κυριαρχίας. Έπειτα από μικρή περίοδο προσωρινής διακυβέρνησης, στις 12 Ιουλίου του 1975 η χώρα ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος. Πρώτος Πρόεδρος εξελέγη στις 12 Δεκεμβρίου του 1975 ο Μανουέλ Πίντο ντα Κόστα, Γενικός Γραμματέας του MLSTP (επανεξελέγη από τη Βουλή το 1985). Το 1978 η χώρα απειλήθηκε με εισβολή από μισθοφόρους. Στρατεύματα της Κούβας και της Αγκόλας ενίσχυσαν το κράτος και αποσόβησαν τον κίνδυνο εισβολής. Το Σεπτέμβριο του 1979 ο Μιγκουέλ Τροβοάντα κατηγορήθηκε για σχεδιασμό πραξικοπήματος. Το Μάρτιο του 1988 απέτυχε κι άλλη απόπειρα εισβολής.
Μετά τα τέλη της δεκαετίας του ' 80 και σταδιακά το κράτος έγινε πολυκομματική δημοκρατία. Υπήρξε μία από τις πρώτες αφρικανικές χώρες που εφήρμοσε τον πολυκομματισμό, το 199. Αυτό εγκρίθηκε σε δημοψήφισμα, στις 22 Αυγούστου του 1990. Οι πρώτες ελεύθερες εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Ιανουαρίου (βουλευτικές) και στις 3 Μαρτίου (προεδρικές) του 1991 σε κλίμα ελευθερίας και χωρίς να σημειωθούν περιστατικά βίας. Παρά το γεγονός αυτό, ο ανταγωνισμός μεταξύ των κομμάτων επέφερε ένταση, με αποκορύφωμα, δύο πραξικοπήματα το 1995 και το 2003.
Δημογραφία
Από το σύνολο των κατοίκων της νησιωτικής χώρας, 137.500 ζουν στο νησί Σάο Τομέ και άλλοι 6.000 στο Πρίνσιπε. Όλοι προέρχονται από διαφορετικές εθνικές ομάδες, που ήρθαν στα νησιά για πρώτη φορά το 1485. Επτά εθνοτικές ομάδες είναι γνωστές:
Mestiços ή με ανάμικτο αίμα, απόγονοι των Πορτογάλων αποικιοκρατών και των Αφρικανών σκλάβων, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στα νησιά τα πρώτα χρόνια κατοίκησης από την Μπενίν, την Γκαμπόν και το Κονγκό (Μπραζαβίλ). Οι άνθρωποι αυτοί είναι επίσης γνωστοί filhos da terra δηλαδή "γιοι της στεριάς").
Angolares, που θεωρούνται απόγονοι των Αγκολανών δούλων, οι οποίοι επέζησαν ναυαγίου το 1540 και σήμερα κερδίζουν το ψωμί τους με την αλιεία.
Forros, απόγονοι των απελευθερωμένων σκλάβων όταν καταργήθηκε η δουλεία.
Serviçais, εργάτες με συμβόλαιο και με καταγωγή από Αγκόλα, Πράσινο Ακρωτήριο.
Tongas, παιδιά των serviçais που γεννήθηκαν στα νησιά.
Ευρωπαίοι, κυρίως Πορτογάλοι.
Ασιάτες, κυρίως Κινέζοι, μεταξύ των οποίων και κάτοικοι του Μακάο με ανάμικτες πορτογαλικές και κινεζικές ρίζες.
Θρησκεία
Περίπου το σύνολο του πληθυσμού είναι Χριστιανοί Ρωμαιοκαθολικοί, Ευαγγελικοί Προτεστάντες ή Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας. Υπάρχει επίσης μειοψηφία μουσουλμάνων.
Γλώσσα
Παρά το γεγονός ότι είναι μικρή χώρα, στο Σάο Τομέ και Πρίνσιπε ομιλούν πορτογαλικά ως επίσημη γλώσσα (95%) και επίσης μιλούν τη Forro, Κρεολική γλώσσα (85%), την Angolar (3%) και τη γλώσσα του Πρίνσιπε (0,1%). Στα σχολεία διδάσκεται και η γαλλική γλώσσα, καθώς η χώρα μεταξύ άλλων είναι μέλος του Francophonie.
Οικονομία
Από το 19ο αιώνα, η οικονομία βασιζόταν στη γεωργία. Οι φυτείες που ήταν πορτογαλικής ιδιοκτησίας καταλάμβαναν το 90% του καλλιεργημένου εδάφους. Κύριο προϊόν είναι το κακάο, που σχεδόν (95% των εξαγωγών) μονοπωλεί τις εξαγωγές της χώρας. Εξάγονται επίσης κόπρα, καφές και φοινικέλαιο.
Η χώρα αναγκάζεται και εισάγει πολλά είδη τροφίμων. Εκτός από τη γεωργία, οι κάτοικοι ασχολούνται με την αλιεία και με τη βιομηχανία σε λι
γότερο βαθμό. Οι βιομηχανίες στο κράτος αφορούν την επεξεργασία τροφίμων. Επίσης, γίνεται προσπάθεια να βελτιωθεί η τουριστική υποδομή και να αυξηθεί η τουριστική κίνηση.
Το 1987, έπειτα από σοβαρή οικονομική κρίση, η κυβέρνηση του Σάο Τομέ και Πρίνσιπε εφήρμοσε ένα δομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης και του ΔΝΤ.Παραδοσιακά το κράτος λαμβάνει βοήθεια από ξένες χώρες, τον ΟΗΕ και άλλους.
Η Πορτογαλία παραμένει ο κυριότερος εμπορικός εταίρος. Εισάγονται κυρίως από την ΕΕ φαγητό, μηχανήματα και είδη εξοπλισμού.
Νόμισμα της χώρας είναι το ντόμπρα.
Στη διάρκεια του 2003 η αφρικανική νησιωτική χώρα συμφώνησε με τη Νιγηρία να διανείμουν μεταξύ τους τα έσοδα από το πετρέλαιο που βρέθηκε στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στα δύο κράτη. Ιδρύθηκε Κοινή Ανώτατη Αρχή αρμόδια για την έρευνα πετρελαίου στο διαφιλονικούμενο Κόλπο της Γουινέας. Τον Απρίλιο του ιδίου έτους οι δύο χώρες άρχισαν τον πλειστηριασμό για την παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας σε 9 περιοχές της κοινής τους ζώνης ναυσιπλοΐας. Οι συμφωνίες αυτές υπολογίστηκε ότι θα απέφεραν περίπου 100 εκατομ. δολάρια στο αρχιπέλαγος, διπλασιάζοντας τον ετήσιο προϋπολογισμό.

Πολιτισμός
Οι Αφρικανοί κάτοικοι έχουν απορροφήσει πολλά πολιτιστικά στοιχεία από τους άλλοτε αποικιοκράτες, Πορτογάλους.
Οι πιο γνωστοί ρυθμού είναι οι ússua και socopé στο Σάο Τομέ και το dêxa beat στο Πρίνσιπε. Οι χοροί αυτοί έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο ποσοστό από τα πορτογαλικά.
Ο χορός Tchiloli συνοδεύεται από μουσική και κατά την εκτέλεσή του γίνεται αφήγηση ιστοριών. Το danço-congo αποτελεί συνδυασμό μουσικής, χορού και θεατρικών δρώμενων.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: