Το βασιλικό ανάκτορο στην Καζέρτα, το υδραγωγείο του Βανβιτέλι και το Σαν ΛεούτσοΚαθισμένος σε ένα ογκώδες μπαρόκ γραφείο την 20 Σεπτεμβρίου 1860, ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι υπέγραψε την επιστολή με την οποία εκχωρούσε την ανώτατη εξουσία στον Βίκτωρα Εμμανουήλ Β΄ της Σαβοΐας, μαζί με το πιο εκθαμβωτικό σύμβολο της ισχύος των Βουρβόνων στην Ιταλία. Έναν μόλις αιώνα νωρίτερα, ο Κάρολος των Βουρβόνων είχε χαράξει στον θεμέλιο λίθο που τοποθέτησε στην κατοικία του , «Είθε το ανάκτορο, το κατώφλι του και η οικογένεια των Βουρβόνων να παραμείνει υπό την εξουσία του εφόσον αυτός ο λίθος παραμένει σταθερός».
Ήταν 20 Ιανουαρίου 1752. Για την ολοκλήρωση της κατασκευής του ανακτόρου που επρόκειτο να ανταγωνιστεί τις Βερσαλλίες απαιτήθηκαν 22 χρόνια, περισσότερα από 6 εκατομμύρια δουκάτα και χιλιάδες εργάτες. Το σχέδιο στο σύνολό του δόθηκε στον Λουίτζι Βανβιτέλι, ενώ τα υδραυλικά έργα είχε αναλάβει ο Φραντσέσκο Κολετσίνι. Τα συντριβάνια επρόκειτο να χαράξει ο Πάολο Σολάρι, το περίγραμμα του πάρκου ο Μαρσέλ Μπιανκούρ από το Παρίσι και τον σχεδιασμό του αγγλικού κήπου ο Τζον Άντριου Γκρέβερ, ο βοτανολόγος που ήταν υπεύθυνος για την καλλιέργεια της πρώτης καμέλιας στην Ευρώπη.
Το ανάκτορο είναι πράγματι εκπληκτικό. Ο
Λουίτζι Βανβιτέλι – και αργότερα ο γιος του Κάρλο, ο οποίος ανέλαβε τη συνέχιση των σχεδίων από τον πατέρα του – δημιούργησε ένα μοναδικό μνημείο που αναμιγνύει το μπαρόκ και τον νεοαναγεννησιακό ρυθμό σε μια σύνθεση που αναδεικνύεται μέσα από τον ορθολογισμό του Διαφωτισμού. Το κτίριο, με ύψος 36 μέτρα, είναι κατασκευασμένο εν μέρει με τούβλα και εν μέρει με τραβερτίνη λίθο από το Σαν Ιόριο. Οι διακοσμήσεις, από την άλλη πλευρά, είναι σκαλισμένες με μάρμαρο από τη νότια Ιταλία και την Καράρα. Οι 5 όροφοι περιέχουν 1.200 δωμάτια, 34 κλιμακοστάσια και περίπου 2.000 παράθυρα. Ξεκινώντας από την υπέροχη τετράγωνη εσωτερική αυλή που βλέπει στην κύρια σκάλα, τα εσωτερικά περιέχουν καλλιτεχνικά αριστουργήματα, όπως αγάλματα από ανασκαφές στην Πομπηία και στο Ηράκλειο, ένα μικρό θέατρο της αυλής όπου παρουσιάζονταν εντυπωσιακές παραστάσεις από όπερες του Παϊζιέλο και του Τσιμαρόζα και το παχνί των Χριστουγέννων με την αναπαράσταση της γέννησης του Χριστού με περισσότερες από 1.200 μορφές βοσκών και ζώων των πιο διάσημων καλλιτεχνών του 18ου αιώνα από τη Νάπολη. Επί πλέον, τα βασιλικά διαμερίσματα διαθέτουν ατελείωτες συλλογές ζωγραφικών πινάκων, επίπλων και επιπλώσ
εων από τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα. Το τεράστιο πάρκο που καλύπτει 1.200 στρέμματα περιέχει μια ποικιλία από λιβάδια, φράχτες, κήπους και δάση που τα διασχίζουν δύο λεωφόροι με μήκος περίπου 3 χιλιόμετρα. Δώδεκα διαδοχικοί καταρράκτες μαζί με τις λίμνες σχηματίζουν μια θαλάσσια οδό που ενώνει την υπέροχη πηγή της Αφροδίτης και του Άδωνι με το ανάκτορο. Πίσω από το ανάκτορο, ο μεγάλος καταρράκτης με ύψος 78 μέτρα σηματοδοτεί την άφιξη των υδάτων που προέρχονται από το Καρολίνειο Υδραγωγείο. Αυτό το εκπληκτικό τμήμα μηχανικής (επίσης από τον Βανβιτέλι) συγκεντρώνει τα νερά που έρχονται από τις πηγές των βουνών και τα μεταφέρει επί 40 χιλιόμετρα. Το πιο εντυπωσιακό τμήμα του υδραγωγείου είναι η επίστυλη οδογέφυρα Πόντι ντέλα Βάλε που έχει μήκος 530 και ύψος 56 μέτρα και αποτελείται από τρεις σειρές αψίδων.
Ο Κάρλος των Βουρβόνων δεν μπόρεσε να απολαύσει αυτό το μοναδικό συγκρότημα επειδή το 1759 προτάθηκε για τον ισπανικό θρόνο. Όμως τη θέση του τελικώς πήρε ο γιος του Φερδινάνδος που ήταν μόλις 8 ετών. Αρχικώς, το αγόρι έγινε βασιλιάς της Νάπολης σαν Φερδινάνδος Δ΄ και ακολούθως, από το 1816, βασιλιάς των Δύο Σικελιών υπό την ονομασία Φερδινάνδος Α΄. Φωτισμένος ηγεμόνας που του άρεσαν οι δεξιώσεις και το κυνήγι, ήταν η ζωή και η ψυχή της Καζέρτας, η οποία αργότερα έγινε κέντρο των πιο διάσημων διανοιών του αιώνα.
Εμπνεόμενος από τα ουτοπικά δόγματα του Γκαετάνο Φιλαντζέρι, ο βασιλιάς ανακάλυψε τη Φερδινανδόπολη, μια «πόλη της ευτυχίας» στο κοντινό χωριό του Σαν Λεούτσο. Η δημιουργία εργοστασίων μέταξας και υφασμάτων θεωρήθηκε ότι θα εξασφάλιζε τη
ν οικονομική αυτάρκεια του χωριού. Οι νόμοι της κοινότητας βασίστηκαν στις αρχές της ισότητας και της αμοιβαίας υποστήριξης και το χωριό άκμασε μέχρι την εποχή που τα εργοστάσια αγοράστηκαν από ιδιώτες όταν η περιουσία των Βουρβόνων δημεύτηκε από τους άρχοντες της Σαβοΐας.
Από τη βασιλεία του Φερδινάνδου Α΄ παραμένει ο πολύ ελκυστικός αστικός σχεδιασμός που έγινε από τον Κολετσίνι και το Καζίνο Ρεάλε ντι Μπελβεντέρε, χαρακτηριστικό του οποίου είναι η οροφή με τις τοιχογραφίες του Φέντελε Φιασκέτι με την υπέροχη θέα του ανακτόρου και του πάρκου της Καζέρτας. Το Σαν Λεούτσο εξακολουθεί να είναι τόπος εργοστασίων μέταξας που παράγει υφάσματα εξαιρετικής ποιότητας.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»
Ήταν 20 Ιανουαρίου 1752. Για την ολοκλήρωση της κατασκευής του ανακτόρου που επρόκειτο να ανταγωνιστεί τις Βερσαλλίες απαιτήθηκαν 22 χρόνια, περισσότερα από 6 εκατομμύρια δουκάτα και χιλιάδες εργάτες. Το σχέδιο στο σύνολό του δόθηκε στον Λουίτζι Βανβιτέλι, ενώ τα υδραυλικά έργα είχε αναλάβει ο Φραντσέσκο Κολετσίνι. Τα συντριβάνια επρόκειτο να χαράξει ο Πάολο Σολάρι, το περίγραμμα του πάρκου ο Μαρσέλ Μπιανκούρ από το Παρίσι και τον σχεδιασμό του αγγλικού κήπου ο Τζον Άντριου Γκρέβερ, ο βοτανολόγος που ήταν υπεύθυνος για την καλλιέργεια της πρώτης καμέλιας στην Ευρώπη.
Το ανάκτορο είναι πράγματι εκπληκτικό. Ο
Λουίτζι Βανβιτέλι – και αργότερα ο γιος του Κάρλο, ο οποίος ανέλαβε τη συνέχιση των σχεδίων από τον πατέρα του – δημιούργησε ένα μοναδικό μνημείο που αναμιγνύει το μπαρόκ και τον νεοαναγεννησιακό ρυθμό σε μια σύνθεση που αναδεικνύεται μέσα από τον ορθολογισμό του Διαφωτισμού. Το κτίριο, με ύψος 36 μέτρα, είναι κατασκευασμένο εν μέρει με τούβλα και εν μέρει με τραβερτίνη λίθο από το Σαν Ιόριο. Οι διακοσμήσεις, από την άλλη πλευρά, είναι σκαλισμένες με μάρμαρο από τη νότια Ιταλία και την Καράρα. Οι 5 όροφοι περιέχουν 1.200 δωμάτια, 34 κλιμακοστάσια και περίπου 2.000 παράθυρα. Ξεκινώντας από την υπέροχη τετράγωνη εσωτερική αυλή που βλέπει στην κύρια σκάλα, τα εσωτερικά περιέχουν καλλιτεχνικά αριστουργήματα, όπως αγάλματα από ανασκαφές στην Πομπηία και στο Ηράκλειο, ένα μικρό θέατρο της αυλής όπου παρουσιάζονταν εντυπωσιακές παραστάσεις από όπερες του Παϊζιέλο και του Τσιμαρόζα και το παχνί των Χριστουγέννων με την αναπαράσταση της γέννησης του Χριστού με περισσότερες από 1.200 μορφές βοσκών και ζώων των πιο διάσημων καλλιτεχνών του 18ου αιώνα από τη Νάπολη. Επί πλέον, τα βασιλικά διαμερίσματα διαθέτουν ατελείωτες συλλογές ζωγραφικών πινάκων, επίπλων και επιπλώσ
εων από τα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα. Το τεράστιο πάρκο που καλύπτει 1.200 στρέμματα περιέχει μια ποικιλία από λιβάδια, φράχτες, κήπους και δάση που τα διασχίζουν δύο λεωφόροι με μήκος περίπου 3 χιλιόμετρα. Δώδεκα διαδοχικοί καταρράκτες μαζί με τις λίμνες σχηματίζουν μια θαλάσσια οδό που ενώνει την υπέροχη πηγή της Αφροδίτης και του Άδωνι με το ανάκτορο. Πίσω από το ανάκτορο, ο μεγάλος καταρράκτης με ύψος 78 μέτρα σηματοδοτεί την άφιξη των υδάτων που προέρχονται από το Καρολίνειο Υδραγωγείο. Αυτό το εκπληκτικό τμήμα μηχανικής (επίσης από τον Βανβιτέλι) συγκεντρώνει τα νερά που έρχονται από τις πηγές των βουνών και τα μεταφέρει επί 40 χιλιόμετρα. Το πιο εντυπωσιακό τμήμα του υδραγωγείου είναι η επίστυλη οδογέφυρα Πόντι ντέλα Βάλε που έχει μήκος 530 και ύψος 56 μέτρα και αποτελείται από τρεις σειρές αψίδων.Ο Κάρλος των Βουρβόνων δεν μπόρεσε να απολαύσει αυτό το μοναδικό συγκρότημα επειδή το 1759 προτάθηκε για τον ισπανικό θρόνο. Όμως τη θέση του τελικώς πήρε ο γιος του Φερδινάνδος που ήταν μόλις 8 ετών. Αρχικώς, το αγόρι έγινε βασιλιάς της Νάπολης σαν Φερδινάνδος Δ΄ και ακολούθως, από το 1816, βασιλιάς των Δύο Σικελιών υπό την ονομασία Φερδινάνδος Α΄. Φωτισμένος ηγεμόνας που του άρεσαν οι δεξιώσεις και το κυνήγι, ήταν η ζωή και η ψυχή της Καζέρτας, η οποία αργότερα έγινε κέντρο των πιο διάσημων διανοιών του αιώνα.
Εμπνεόμενος από τα ουτοπικά δόγματα του Γκαετάνο Φιλαντζέρι, ο βασιλιάς ανακάλυψε τη Φερδινανδόπολη, μια «πόλη της ευτυχίας» στο κοντινό χωριό του Σαν Λεούτσο. Η δημιουργία εργοστασίων μέταξας και υφασμάτων θεωρήθηκε ότι θα εξασφάλιζε τη
ν οικονομική αυτάρκεια του χωριού. Οι νόμοι της κοινότητας βασίστηκαν στις αρχές της ισότητας και της αμοιβαίας υποστήριξης και το χωριό άκμασε μέχρι την εποχή που τα εργοστάσια αγοράστηκαν από ιδιώτες όταν η περιουσία των Βουρβόνων δημεύτηκε από τους άρχοντες της Σαβοΐας.Από τη βασιλεία του Φερδινάνδου Α΄ παραμένει ο πολύ ελκυστικός αστικός σχεδιασμός που έγινε από τον Κολετσίνι και το Καζίνο Ρεάλε ντι Μπελβεντέρε, χαρακτηριστικό του οποίου είναι η οροφή με τις τοιχογραφίες του Φέντελε Φιασκέτι με την υπέροχη θέα του ανακτόρου και του πάρκου της Καζέρτας. Το Σαν Λεούτσο εξακολουθεί να είναι τόπος εργοστασίων μέταξας που παράγει υφάσματα εξαιρετικής ποιότητας.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου