JESUIT BLOCK AND ESTANCIAS OF CORDOBA (ARGENTINA) - ΤΟ ΙΗΣΟΥ'Ι'ΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΣΤΑΝΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΔΟΒΑ (ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ)

Το Ιησουϊτικό συγκρότημα και οι εστάνσια στην Κόρδοβα
Μετά από έναν αιώνα περισυλλογής και αλλαγής σκέψεων, μεταξύ 31 Μαρτίου και 2 Απριλίου 1767 ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας υπέγραψε το διάταγμα με το οποίο εξορίζονταν οι Ιησουΐτες από τις ισπανικές κτήσεις της Αμερικής. Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: Με την αποπομπή τους εξαλείφθηκε ένας από τους πιο πετυχημένους κοινωνικοπολιτικούς οργανισμούς της ισπανικής αποικιοκρατίας στη Λατινική Αμερική και με την εξαφάνιση του Τάγματος αδυνάτισε το αγροτικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό σύστημα που είχαν εμπνευστεί οι Ιησουΐτες.
Το 1599, περίπου 20 χρόνια πριν από την ίδρυση της πόλεως, το Τάγμα είχε εγκατασταθεί στην Κόρδοβα στην περιοχή που οριζόταν από την Αβενίδα Βελέζ Σάρσφιλντ και την Κάλε Οβίσπο Τρέχος, Κασέρος και Ντουάρτε Κιρός. Μέσα σε δέκα μόλις χρόνια το κτίριο που κατέλαβε το Τάγμα ήταν πολύ μικρό για να στεγάσει τους μοναχούς, τους σπουδαστές και τους πιστούς. Για τον λόγο αυτό, το 1610 άρχισαν οι εργασίες κατασκευής του κολεγίου Μάξιμο και 3 χρόνια αργότερα του Σεμινάριο Κονβικτόριο ντε Σαν Χαβιέρ, το οποίο το 1622 προήχθη σε πανεπιστήμιο. Μέσα σε λίγα χρόνια οι Ιησουΐτες δέχτηκαν στους κόλπους των σχολείων και των κολεγίων τους πάρα πολλούς ιθαγενείς που άρχισαν να μαθαίνουν τέχνες, όπως ξυλουργική, οικοδομική και σιδηρουργία, είχαν όμως επίσης και τη δυνατότητα να σπουδάσουν ώστε να γίνουν κοσμηματοπώλες, καλλιτέχνες ή άνθρωποι των γραμμάτων. Οι Ιησουΐτες είχαν στις τάξεις τους ιστορικούς, παλαιοντολόγους, γεωγράφους ή φυσιοδίφες και σε αυτούς τους ανθρώπους οφείλονται πολλές από τις πρώτες επιστημονικές παρατηρήσεις που έγιναν στην Αργεντινή.
Πριν από τα μέσα του 17ου αιώνα οι δραστηριότητες της Μανζάνα Χεσουίτικα –του συγκροτήματος των Ιησουϊτών – ήταν τόσο γνωστές και επικερδείς ώστε το Τάγμα αποφάσισε να κατασκευάσει την εκκλησία ντε λα Κομπανία. Ο Φλαμανδός μοναχός Φιλίπ Λεμέρ ήταν υπεύθυνος των εργασιών που ξεκίνησαν το 1645 και διήρκεσαν μέχρι το 1671. Ο ρυθμός του κτιρίου είναι ένα ασυνήθιστο λατινοαμερικάνικο μπαρόκ με κωδωνοστάσια εκατέρωθεν της προσόψεως. Στο εσωτερικό κάτω από τους τρούλους υπάρχει ένα ιερό που θεωρείται από τα μεγαλύτερα έργα τέχνης της ηπείρου του 17ου αιώνα. Κατά την ίδια περίοδο, οι Ιησουΐτες κατασκεύασαν επίσης την Καπίγια Ντομέστικα, μικρότερη σε μέγεθος αλλά εξ’ ίσου εντυπωσιακή, που περιέχει άλλο ένα υπέροχο ιερό και θαυμάσιες διακοσμητικές τοιχογραφίες.
Προς το τέλος του αιώνα κατασκευάστηκε επίσης το Νοβιτσιάτο και το κολέγιο Κονβικτόριο ντε Νουέστρα Σενιόρα ντε Μονσερά για να στεγάσει τους σπουδαστές του πανεπιστημίου. Το τελευταίο είναι ένα θαυμαστό κτίριο με απομονωμένα μοναστήρια και θολωτούς διαδρόμους. Στο Σαλόν ντε Γκράντος την εποχή της Καπίγια ντε Εσπανιόλες υπήρχε μια πολύτιμη συλλογή βιβλίων των Ιησουϊτών που περιλάμβανε όχι μόνο θρησκευτικά έργα αλλά επιστημονικά δοκίμια, πραγματείες και λογοτεχνικά έργα από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα.
Η περιοχή των Ιησουϊτών αποτελούσε επίσης το κεντρικό σημείο του σημαντικού εμπορίου που συνδεόταν με τις αγροτικές δραστηριότητες των εστάνσια (των αγρών που είχαν δημιουργήσει οι Ιησουΐτες γύρω από την πόλη). Η πρώτη από τις εκτάσεις που ανήκαν στο Τάγμα ήταν, το 1616, η Εστάνσια ντε Καρόγια που εκχωρήθηκε το1661 στον μοναχό Ινιάθιο Ντουάρτε Κιρός, ιδρυτή του κολεγίου Κονβικτόριο ντε Μονσερά. Η ιδιοκτησία αυτή σχηματίστηκε από μια κατοικία που κατασκευάστηκε κοντά σε ένα κεντρικό μοναστήρι, ένα παρεκκλήσιο και αρκετά αγροκτήματα.
Η μεγαλύτερη από τις 5 ήταν η Εστάνσια ντε Σάντα Καταλίνα, μια αξιοπρεπής γεωργική εταιρία που ιδρύθηκε το 1622 και βρισκόταν 70 χιλιόμετρα βορείως της Κόρδοβας στο μέσο μιας μεγάλης και εύφορης εδιάδας. Ο ναός της είναι ένα θαύμα αργεντινής αποικιακής μπαρόκ αρχιτεκτονικής και οι σύγχρονες γεωργικές εγκαταστάσεις είναι εκπληκτικές. Υπήρχαν περιφράξεις και χωρίσματα στους στάβλους όπου μπορούσαν να τοποθετηθούν χιλιάδες βόδια, πρόβατα και μουλάρια, μεγάλοι κήποι με λαχανικά, οπωροφόρα δέντρα και αγροί για την καλλιέργεια καλαμποκιού και δημητριακών. Φυσικά υπήρχαν σιλό για την αποθήκευση των δημητριακών, ταμαχάρ (δεξαμενή νερού), αλευρόμυλος και νερόμυλοι για να τροφοδοτούν τα αρδευτικά κανάλια. Ακόμη και μέσα στις εστάνσια – οι άλλες 3 ήταν οι Ζεσούς Μαρία, Άλτα Γκράσια και Καντελάρια Σαν Ινιάθιο – οι Ιησουίτες δεν σταμάτησαν να υποστηρίζουν τις πνευματικές δραστηριότητες, συνεισφέροντας με αυτό τον τρόπο στην εκπαίδευση των παιδιών των καμπεσίνο.
Με την εξορία των Ιησουϊτών, μερικά από τα κτίρια της συνοικίας τους παραχωρήθηκαν στους Φραγκισκανούς, ενώ οι περιουσίες τους πουλήθηκαν σε ιδιώτες επιχειρηματίες. Η Εστάνσια ντε Σάντα Καταλίνα αγοράστηκε μετά από πλειστηριασμό από τον Φρανσίσκο Αντόνιο Ντιάζ και ανήκει ακόμη στους κληρονόμους του.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»