ΚΟΣΜΑΣ ΔΟΥΜΠΙΩΤΗΣ

Κοσμάς Δουμπιώτης
Ο Κοσμάς Δουμπιώτης γεννήθηκε το 1826 στη Σκόπελο. Η μητέρα του καταγόταν από τη Νικήτη Χαλκιδικής. Μετά το θάνατο του φυσικού του πατέρα υιοθετήθηκε από τον Αστέριο Δουμπιώτη, αδελφό του Κωνσταντίνου. Ως λοχαγός του ελληνικού στρατού τέθηκε αρχηγός της Επανάστασης του Ολύμπου του 1878 που διαδραματίστηκε στην περιοχή της Πιερίας. Μετά την αποτυχία της επανάστασης επέστρεψε στην Ελλάδα. Το 1899 εξελέγη βουλευτής Σποράδων και διετέλεσε προσωρινός πρόεδρος της Βουλής ως ο γηραιότερος των βουλευτών. Πέθανε στις 24 Μαΐου του 1922.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΡΙΕΖΙΩΤΗΣ

Νικόλαος Κριεζιώτης
Ο πιο διάσημος οπλαρχηγός της Εύβοιας στον αγώνα ανεξαρτησίας. Γεννήθηκε το 1785 στο χωριό Αργυρό από οικογένεια βοσκών. Μετά το θάνατο του πατέρα του, έμεινε στον παππού του για λίγο και μετά στάλθηκε στη Μονή των Λευκών για να μάθει γράμματα. Ως ατίθαση προσωπικότητα δεν ταίριαξε στο μοναστήρι και τον ανέλαβε μια θεία του στη Χαλκίδα για να του βρει δουλειά. Αλλά ούτε εκεί στέριωσε, καθώς τσακωνόταν συνέχεια. Τελικά οι θείοι του τον μπαρκάρανε στη Μικρά Ασία. Εκεί δούλευε ως βοσκός στην υπηρεσία πλούσιου κτηνοτρόφου στη Μικρά Ασία.
Το Μάιο του 1821, μόλις επέστρεψε στην Εύβοια, κατατάχτηκε από τον Αγγελή Γοβγίνα, γενικό αρχηγό Εύβοιας, στο σώμα του Θεσσαλού οπλαρχηγού Κων/ου Σούτα. Από τότε δήλωσε ότι καταγόταν από τα Κριεζά, ονομαζόταν Κριεζώτης, ενώ το οικογενειακό του όνομα ήταν Χαραχλιάνης.
Η ανδρεία, η τόλμη και η πολεμική του ικανότητα φάνηκαν στις μάχες των Βρυσακίων (Ιούλιος 1821) και της Στενής (Αύγουστος 1821) και ο Γοβγίνας τον ανακήρυξε καπετάνιο με την επιδοκιμαστική βοή των στρατιωτών και τον διόρισε αρχηγό στην περιφέρεια Καρυστίας. Με 2.000 άνδρες το Διακόφτι (23 Μαρτίου 1823) και στο Βατήσι (6 Μαϊου 1823) νίκησε τον Ομέρ πασά Ευβοίας, τον οποίο απόκλεισε από τις 11-25 Μαΐου 1823 στην Κάρυστο. Αναγκάστηκε όμως, από τις τεράστιες δυνάμεις που συγκέντρωσαν γρήγορα οι Τούρκοι, να λύσει την πολιορκία και, επειδή τον εγκατέλειψαν οι άνδρες του, να καταφύγει στη Σκόπελο, από τη Σκύρο και στα Ψαρά.
Στην Εύβοια ξαναγύρισε το Σεπτέμβριο του 1823 με λίγους άντρες, που στρατολόγησε στη Σκύρο, και αγωνίστηκε με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Από το Μάρτιο - αρχές Μαΐου 1824, επικεφαλής 800 αντρών, πολεμούσε εναντίον των Τούρκων της Καρύστου, τους οποίους επανειλημμένα υποχρέωσε να κλειστούν στο φρούριο της πόλης. Έλαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο, στους διωγμούς εναντίον των αντικυβερνητικών στην Πελοπόννησο. Στη συνέχεια πήγε με τους άντρες του στην Ανατολική Στερεά και πολέμησε με τον Καραϊσκάκη εναντίον των Τούρκων, στην περιοχή των Σαλώνων.
Το Μάρτιο του 1826 συμμετείχε στην επιδρομή Ελλήνων στον Λίβανο, για να ξεσηκώσουν τους Σύρους εναντίον του Σουλτάνου και να δημιουργήσουν αντιπερισπασμό στην Ανατολή. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, βοηθάει τον Γάλλο συνταγματάρχη Φαβιέρο στην Εύβοια, και κατόπιν, στην Αττική, υπό τον Καραϊσκάκη, διακρίνεται στη μάχη του Χαϊδαρίου. Στα μέσα του Οκτώβρη 1826 εισέβαλε στην Ακρόπολη Αθηνών με 300 άνδρες, ανάμεσα από τις εχθρικές τάξεις, και επί 9 μήνες την υπερασπίστηκε γενναία.
Αξιοσημείωτη είναι και η δράση του το Νοέμβριο του 1827 στις ακτές του Παγασητικού, όπου νίκησε κοντά στο Τρίκερι τους Τούρκους, και η συμβολή του στη μάχη της Πέτρα (12 Σεπτεμβρίου 1829).
Επί Όθωνα διορίστηκε νομοεπιθεωρητής Ευβοίας με το βαθμό του συνταγματάρχη. Υποστήριξε την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 για το Σύνταγμα και κατέλαβε φρούριο της Χαλκίδας.
Στις πρώτες εκλογές εκλέχτηκε βουλευτής Ευβοίας και συνέχισε την αντιδυναστική δράση του. Γι' αυτό και φυλακίστηκε στη Χαλκίδα το 1847 και αφού απελευθερώθηκε από φίλους του κήρυξε επανάσταση οχυρωμένος στο φρούριο της Χαλκίδας. Την 1η Αυγούστου 1847 κήρυξε στο Βασιλικό αντιδυναστική επανάσταση. Μετά την αποτυχία του κινήματος του, όπου τραυματίστηκε σοβαρά στο αριστερό χέρι, έφυγε από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη, όπου και πέθανε το 1853.
Μετά την πτώση του Όθωνα, με απόφαση της προσωρινής κυβέρνησης, τα οστά του μεταφέρθηκαν στην πατρίδα του. Τα οστά του μέχρι το 1980 βρίσκονταν στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής στη θέση "Ντερνέκι" του Μύτικα, μέσα σε μια ξύλινη οστεοθήκη. Στις 25/3/1980 μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στη βάση της προτομής του στη Χαλκίδα, στην πλατεία Ηρώων. Η προτομή του στήθηκε στη Χαλκίδα στις 21 Νοεμβρίου 1971 με πρωτοβουλία της Ένωσης Προσωπικού Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδας. Είναι έργο της γλύπτριας Κατερίνας Χαλεπά.
ΑΠΟ ΤΟ http://www.servitoros.gr/

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΝΤΟΣ

Ανδρέας Σ. Λόντος
Ο Ανδρέας Λόντος (1784-1845) ήταν πολιτικός και στρατιωτικός.
Γεννήθηκε το 1784 στο Αίγιο. Ήταν γιός του Σωτηράκη Λόντου και καταγόταν απο ισχυρή οικογένεια προυχόντων της Βοστίτσας. Σπούδασε στο σχολαρχεί της Βοστίτσας, το οποίο διεύθυνε ο Ευστάθιος Παλαμάς, πρόγονος του ποιητή Κωστή Παλαμά. Μετά τον αποκεφαλισμό του πατέρα του απο τους Τούρκους, ο Ανδρέας Λόντος αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη. Σύναψε φιλία με τον νέο Μόρα-Βαλεσή Σακήρ Αχμέτ και το 1818 ξαναγύρισε στην Βοστίτσα, αυτή τη φορά με τον τίτλο του καζά. Η αδύναμια του όμως να εξασφάλισει στην οικογένεια του την παλιά της αίγλη, τον μετέτρεψε σε πραγματικό τύραννο περιοχής. Αργότερα μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία, απο τον Πελοπίδα, και εργάστηκε για την προπαρασκευή της επανάστασης. Στις 23 Μαρτίου κήρυξε την επανάσταση στο Αίγιο, εκδίωξε τους Τούρκους χωρίς αντιδράσεις και ύψωσε την πρώτη Ελληνική επαναστατική σημαία. Στη διάρκεια της επανάστασης διοικούσε δικό του σώμα στρατού, με το οποίο πήρε μέρος στην πολιορκία της Πάτρας και του Μεσολογγίου.
Μετά την απελευθέρωση ο Λόντος παραγκωνίστηκε απο τον Ιωάννη Καποδίστρια, γι'αυτο και πρωτοστάτησε στα αντικαποδιστριακά κινήματα. Το 1833 μετακόμισε στο Ναύπλιο, προκειμένου να συναντήσει τον βασιλιά Όθωνα κατα την άφιξη του. Το 1835 ο Όθων τον διορίζει συνταγματάρχη και στη συνέχεια στρατιωτικό επιθεωρητή. Κατα την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου ο Λόντος έλαβε ενεργά μέρος όντας αρχηγός του Αγγλικού κόμματος. Μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου διορίστηκε αντιπρόεδρος της εθνοσυνέλευσης ενώ στη συνέχεια χρημάτισε υπουργός στρατιωτικών & εσωτερικών στην επαναστατική κυβέρνηση. Με την άνοδο όμως του Κωλέττη, ο Λόντος εκδιώχθηκε και έχασε όλα του τα αξιώματα.
Τα οικονομικά του προβλήματα αλλα και η πίκρα του για την πολιτική του αποτυχία τον οδήγησαν στην αυτοκτονία. Έθεσε τέλος στην ζωή του στις 24 Σεπτεμβρίου του 1845 στο σπίτι του στην Αθήνα. Η σορός του μεταφέρθηκε στο Αίγιο, και συγκεκριμένα στο σπίτι του αδερφού του Λουκά, στις 15 Οκτωβρίου αλλά δεν ετάφηκε με εκκλησιαστικό τελετουργικό εξαιτίας της απαγόρευσης που είχε επιβληθεί απο την κυβέρνηση Κωλέττη. Τελικά η κηδεία του πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβρη του 1847, αμέσως μετά τον θάνατο του Κωλέττη.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ

Νικηταράς
Ο Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς ή Τουρκοφάγος (1784-1849) γεννήθηκε στη Νέδουσα (Μεγάλη Αναστάσοβα), ένα μικρό χωριό που βρίσκεται στους πρόποδες του Ταϋγέτου, 25 χλμ από την πόλη της Καλαμάτας. Καταγόταν από το χωριό Τουρκολέκα, του δήμου Φαλαισίας της Μεγαλόπολης. Ήταν ανηψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Υπόγραφε και με το όνομα Τουρκολέκας ή Τουρκολακιώτης και μ΄ αυτό αναφέρεται σε μερικά δημοτικά τραγούδια. Τελικά όμως επικράτησε το επώνυμο Σταματελόπουλος από το βαπτιστικό όνομα του πατέρα του (Σταματέλος).
Υπηρέτησε όπως και ο Κολοκοτρώνης στον αγγλικό στρατό, στα Επτάνησα. Ήταν ένας από τους σημαντικότερους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Συντηρούσε δικό του σώμα ενόπλων με άνδρες που προέρχονταν από διάφορα μέρη της Ελλάδας.Με την έκρηξη της Επανάστασης, στην πρώτη μάχη που δόθηκε στο Βαλτέτσι της Αρκαδίας στις 12 - 13 Μαϊου 1821 (είχε προηγηθεί μια συμπλοκή στο Λεβίδι τον Απρίλη), ο Νικηταράς που κρατούσε με 200 άντρες τα Άνω Δολιανά, κατάφερε να αποκρούσει 6.000 Τούρκους που επιτίθεντο με πυροβολικό. Επειδή έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του σ' εκείνη τη μάχη, οι άντρες του τον ονόμασαν Τουρκοφάγο. Διακρίθηκε και στις μάχες που ακολούθησαν, όπου συνεργάστηκε με τον θείο του, κυρίως δε στην πολιορκία και την άλωση της Τρίπολης.
Νικηταρά - Νικηταρά
πού'χεις στα πόδια σου φτερά
και στην καρδιά ατσάλι
Όταν η Τρίπολη καταλήφθηκε από τους Έλληνες, δεν ζήτησε κανένα λάφυρο για τον εαυτό του κι όταν τον πρόσφεραν ένα αδαμαντοκόλλητο σπαθί, το έκανε δώρο στην προσωρινή κυβέρνηση. Όταν οι Έλληνες κατέστρεψαν τη στρατιά του Δράμαλη στα στενά των Δερβενακίων, ο Νικηταράς μαζί με τος Δημήτριο Υψηλάντη και τον Παπαφλέσσα, είχε καταλάβει την χαράδρα γύρω από τον Άγιο Σώστη, απ' όπου θα περνούσαν οι Τούρκοι, τους προκάλεσε δε μεγάλη καταστροφή. Καθώς ο Δράμαλης υποχωρούσε προς το Άργος, ο Νικηταράς κατέλαβε την οχυρή θέση Αγινόρι και σκότωσε πολλούς Τούρκους που προσπάθησαν να διαφύγουν μέσω αυτής. Συνετέλεσε στο να υποχωρήσει τελικά ο Δράμαλης, υφιστάμενος πανωλεθρία. Στην μάχη αυτή πήρε και το όνομα τουρκοφάγος καθώς σύμφωνα με ιστορικές πηγές έσπασε τρεις πάλες με την δύναμη με την οποία χτυπούσε . Στο τέλος της μάχης το χέρι του είχε μαρμαρώσει και δεν μπορούσε να αφήσει την πάλα.(26 - 28 Ιουλίου 1822).Ο Νικηταράς πήρε μέρος σε πολλές ακόμη μάχες μέχρι που απελευθερώθηκε η χώρα. Επί Καποδίστρια και Όθωνα ανήκε στο κόμμα των Ναπαίων (Ρωσόφιλων). Η ελληνική κυβέρνηση, φοβούμενη ότι το ρωσόφιλο κόμμα επεδίωκε να αντικαταστήσει τον βασιλιά Όθωνα με κάποιον Ρώσο πρίγκιπα, συνέλαβε τον Νικηταρά το 1839 και τον καταδίκασε, αν και παντελώς αθώο, σε ενάμιση χρόνο φυλακή, την οποία εξέτισε στις φυλακές της Αίγινας. Όταν αποφυλακίστηκε ήταν σχεδόν τυφλός. Έζησε λίγα ακόμη χρόνια με μια μικρή σύνταξη και πέθανε το 1849 στον Πειραιά.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΚΟΥΡΑΣ

Γιάννης Γκούρας
Ο Γιάννης Γκούρας (1771—1826) ήταν οπλαρχηγός της Στερεάς, γεννημένος στη Γκουρίστα Παρνασσίδας. Αρχικά ανήκε στην ομάδα του αρματολού Πανουργιά και εν συνεχεία του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Πανουργιά.
Με την έναρξη της επανάστασης στρατολογεί αγωνιστές. Συμμετείχε στο πλάι του Αντρούτσου στη Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, όπου διακρίθηκε για την τόλμη του.
Στη συνέχεια αποχωρίστηκε απ' τον Αντρούτσο και επέστρεψε στον Πανουργιά. Συμμετείχε στη μάχη των Βασιλικών και παρ’ ότι το δικό του σχέδιο δεν έγινε δεκτό, εν τούτοις επέδειξε μέγιστη μαχητικότητα στο πεδίο της μάχης, αναλαμβάνοντας το κρισιμότερο έργο της αναχαίτισης του κύριου κορμού των τουρκικών δυνάμεων.
Το 1822 διορίζεται φρούραχος της Αθήνας και το 1825 γενικός οπλαρχηγός της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ως φρούραρχος ήταν ιδιαίτερα σκληρός. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εισέβαλε στην Πελοπόννησο και συγκρούστηκε με τους προκρίτους της Κορινθίας, της Αρκαδίας και της Ηλείας. Στις 7 Απριλίου του 1825 συλλαμβάνει τον Οδυσσέα Αντρούτσο, τον φυλακίζει στην Ακρόπολη και, τελικώς, άνθρωποί του τον σκοτώνουν στις 5 Ιουνίου. Σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή την 1 Οκτωβρίου 1826.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

Οδυσσέας Ανδρούτσος
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1790 και δολοφονήθηκε στην Ακρόπολη των Αθηνών στις 5 Ιουνίου του 1825.Ήταν επιφανής αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 και γιος του οπλαρχηγού Ανδρούτσου. Ο πατέρας του καταγόταν από τις Λιβανάτες Φθιώτιδας και η μητέρα του, Ακριβή Τσαρλαμπά, από την Πρέβεζα.
Πριν την Επανάσταση
Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στην Πρέβεζα μέχρι το 1806, όταν ο Αλή Πασάς Τεπελενλής, σεβόμενος την προσωπική φιλία που είχε ο ίδιος με τον εκλιπόντα πατέρα του Ανδρούτσου, τον πήρε στην αυλή του στα Ιωάννινα. Εκεί ο Ανδρούτσος φοίτησε στη στρατιωτική σχολή του Αλή Πασά και είχε έναν ταραχώδη βίο, όμως σχεδόν πάντα ο Αλή του συγχωρούσε κάθε παράπτωμα. Επίσης φαίνεται ότι προσήλθε, έστω και επιφανειακά στην μουσουλμανική αίρεση των Μπεκτασίδων, στην οποία ανήκε και ο προστάτης του. Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και το 1819 διορίστηκε δερβέναγας στην ανατολική Στερεά.
Το 1820 όταν και επήλθε η ρήξη του Αλή Πασά με την Πύλη, προσπάθησε μαζί με άλλους επιφανείς Έλληνες αλλά και με Αλβανούς να δημιουργήσει μια ελληνοαλβανική συμμαχία πάντα σύμφωνα με τα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας. Το εγχείρημα όμως απέτυχε καθώς ο Ομέρ Βρυώνης αρνήθηκε να συμμετάσχει. Μετά από αυτή την εξέλιξη ο Ανδρούτσος κατέφυγε στα Επτάνησα.
Δράση κατά την Επανάσταση
Με το ξέσπασμα της Επανάστασης ο Ανδρούτσος βρέθηκε μέσω της Πάτρας στη Στερεά Ελλάδα, έπεισε τους Γαλαξιδιώτες να επαναστατήσουν και έγραψε μία από τις λαμπρότερες σελίδες της Επανάστασης αντιμετωπίζοντας με επιτυχία τους Τούρκους του Ομέρ Βρυώνη στην μάχη στο Χάνι της Γραβιάς στις 8 Μαΐου του 1821), παίρνοντας παράλληλα εκδίκηση και για τον θάνατο του φίλου του, Αθανάσιου Διάκου στη μάχη της Αλαμάνας. Κατά τα τέλη του 1821 ανακηρύχθηκε από τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς, αρχιστράτηγος της ανατολικής Στερεάς, τίτλος που του αναγνωρίστηκε το 1822.
Την άνοιξη του 1822 κατηγορήθηκε από τον Ιωάννη Κωλέττη για συνεργασία με τον εχθρό, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί από το αξίωμα. Όμως παρά την παραίτησή του συνέχισε απτόητος την πολεμική του δράση εναντίον των Τούρκων μέχρι το 1824.
Οι συνεχείς του κόντρες με τους προύχοντες είχαν ως αποτέλεσμα να πέσει σε δυσμένεια και να αρχίσει να συνεννοείται με τους Τούρκους, αντιλαμβανόμενος όμως το λάθος του παραδόθηκε στο πάλαι ποτέ, πρωτοπαλίκαρο του, Γκούρα, ο οποίος τον μετέφερε στην Ακρόπολη φυλακίζοντάς τον μέσα στον παλιό φράγκικο πύργο του Γουλά.
Στις 5 Ιουνίου του 1825, θύμα και αυτός του Εμφύλιου πολέμου, δολοφονήθηκε στην Ακρόπολη, όπου είχε φυλακιστεί, ύστερα από εντολή του Γιάννη Γκούρα. Εκτελεστικά όργανα της δολοφονίας ήταν οι Ιωάννης Μαμούρης, Παπακώστας Τζαμάλας, Μήτρος της Τριανταφυλλίνας και ο στρατιώτης Θεοχάρης από το Λιδωρίκι. Στη συνέχεια οι δολοφόνοι έριξαν το πτώμα του στα βράχια της Ακρόπολης για να πιστέψει ο κόσμος ότι ο Ανδρούτσος σκοτώθηκε στην προσπάθεια του να δραπετεύσει. Υπήρξε όμως αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας στο πρόσωπο του στρατιώτη Κωνσταντίνου Καλατζή, ο οποίος εκείνη τη βραδιά φύλαγε σκοπός. Πολλά χρόνια αργότερα αποκάλυψε την αλήθεια στον δικηγόρο Σπύρο Φόρτη και η διήγηση του δημοσιεύτηκε με καθυστέρηση στην εφημερίδα «Καιροί» της Αθήνας το 1898.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΠΑΤΤΑΚΟΣ

Στυλιανός Παττακός
Γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1912 στο χωριό Αγία Παρασκευή Ρεθύμνου. Το 1930 τελείωσε το Γυμνάσιο και την 1η Νοεμβρίου του ίδιου έτους κατατάχθηκε εθελοντής με το βαθμό του Δεκανέα, στο 4ο Σύνταγμα Ιππικού Θεσσαλονίκης. Το Σεπτέμβριο του 1934 κατατάχθηκε μετά από εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων, από όπου αποφοίτησε το 1937, με το βαθμό του Ανθυπίλαρχου. Τον Αύγουστο του 1940 προήχθη σε Υπολοχαγό ενώ υπηρετούσε στο Δ΄ Σύνταγμα Ιππικού Ελευθερούπολης Καβάλας. Στον ελληνοιταλικό πόλεμο πολέμησε ως διοικητής Ίλης πολυβόλων της Ι Ιας Ομάδας Αναγνωρίσεως της Ι Ιας Μεραρχίας Πεζικού από τις 28 Οκτωβρίου 1940, έως το τέλος του Ιανουαρίου 1941. Έως το τέλος Απριλίου 1941 πολέμησε μετά από αίτησή του, ως διοικητής του 5ου Λόχου Πεζικού σε συνεχείς μάχες στον «πράσινο λόφο» νότια του Τεπελενίου. Παρασημοφορήθηκε, διότι κατά τη Κατοχή ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «ΟΜΗΡΟΣ». Έλαβε μέρος στα «Δεκεμβριανά» ενώ κατά τον εμφύλιο πόλεμο πολέμησε ως διοικητής ίλης αρμάτων ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ, σε αρκετά σημεία της Βορείου Ελλάδας. Παρασημοφορήθηκε με 3 Αριστεία Ανδρείας, 7 Πολεμικούς Σταυρούς, 2 Μετάλλια Εξαίρετων Πράξεων και με όλα τα προβλεπόμενα σε καιρό ειρήνης μετάλλια και παράσημα.
Στις 21 Απριλίου 1967 συμμετείχε (ως ανώτερος αξιωματικός, μαζί με τους συνταγματάρχες Παπαδόπουλο και Μακαρέζο) στο στρατιωτικό πραξικόπημα, ως διοικητής του Συγκροτήματος Τεθωρακισμένων, που είχε έδρα το Γουδί, φέροντας το βαθμό του Ταξιάρχου. Στις 5 η ώρα της ίδιας μέρας, ορκίστηκε Υπουργός Εσωτερικών. Μετά το αποτυχημένο «βασιλικό» κίνημα στις 13 Δεκεμβρίου 1967 αποστρατεύτηκε με το βαθμό του Υποστρατήγου και ορκίστηκε Αντιπρόεδρος της Στρατιωτικής κυβέρνησης ενώ παρέμεινε Υπουργός Εσωτερικών. Κατά τη διάρκεια της θητείας του σ΄ αυτά τα καθήκοντα του απονεμήθηκαν παράσημα από 11 κράτη που επισκέφτηκε. Στις 8 Οκτωβρίου 1973 παραιτήθηκε από όλα του τα αξιώματα και συνταξιοδοτήθηκε. Στις 23 Οκτωβρίου 1974 συνελήφθη και μεταφέρθηκε στη νήσο Κέα, ενώ στις 20 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε στις φυλακές Κορυδαλλού. Στη δίκη που ακολούθησε για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967,το Πενταμελές Εφετείο τον έκρινε ένοχο "εσχάτης προδοσίας" και τον καταδίκασε σε θάνατο (καθαιρέθηκε και έφερε πλέον το βαθμό του Στρατιώτη) αλλά η παραπάνω ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη . Στις 28 Σεπτεμβρίου 1990 αποφυλακίστηκε λόγω «ανηκέστου βλάβης της υγείας του» με την υποχρέωση να δίνει το παρόν ανά 15 ημέρες στο Αστυνομικό τμήμα της περιοχής του)και η παραπάνω απόφαση ανανεώνεται ανά 5 μήνες κατόπιν δικαστικής αποφάσεως 3μελούς Εφετείου Κακουργημάτων. Σήμερα, ζει πάμφτωχος στο σπίτι της γυναίκας του στα Άνω Πατήσια χωρίς σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ παραμένει αμετανόητος, λέγοντας ότι «θα τον κρίνει η Ιστορία».....
Συγγραφικό έργο
Το 1991 εκδόθηκε το Απόρρητο ημερολόγιο του Στυλιανού Παττακού, όπως υποστηρίζει ο Παττακός χωρίς την έγκρισή του. Επίσης εκδόθηκαν και κυκλοφορούν τα εξής βιβλία του:
21η Απριλίου 1967. ΔΙΑΤΙ; ΠΟΙΟΙ; ΠΩΣ;
Οδυσσεύς Μιλτ. Αγγελής Ο στρατηγός των στρατηγών
21 Απριλίου 1967 - 8 Οκτωβρίου 1973 Ημέραι και Έργα
Οδοιπορικόν ενός στρατιώτου 90 ετών
Δυστυχώς ενικήσαμεν. Αυτά διά την Ιστορίαν Α΄Μέρος
Δυστυχώς ενικήσαμεν. Όσα αληθή όσα δίκαια!... Β΄Μέρος Κάϊν διατί; Κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμος 1941-1949
Διαξιφισμοί. Διά την Τιμήν & την Αλήθειαν
Εις τας επάλξεις! Με τον Σταυρόν, την αρετήν και το σπαθί
Γενναίοι ως Έλληνες. Το υπέρλαμπρον έπος του 1940
ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ

Ναπολέων Ζέρβας
Ο Ναπολέων Ζέρβας (Άρτα 1891 - Αθήνα 1957) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, κινηματίας, ιδρυτής του ΕΔΕΣ και πολιτικός, ιδρυτής κόμματος.
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Γεννήθηκε το 1891 στην Άρτα. Μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του κατατάχθηκε εθελοντής στο στράτευμα (1910) και κατά τους Βαλκανικούς πολέμους έλαβε έπ’ ανδραγαθία τον βαθμό του ανθυπασπιστή. Αργότερα φοίτησε στη Σχολή Υπαξιωματικών και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός (1914).Φανατικός Βενιζελικός, προσχώρησε από τους πρώτους στο κίνημα «Εθνικής Αμύνης» που εκδηλώθηκε το 1916, πήρε μέρος σε πολλές μάχες του Μακεδονικού Μετώπου (1917-1918), στις οποίες και διακρίθηκε, και το 1920, προαγόμενος πάντοτε «έπ’' ανδραγαθία», έφθασε στον βαθμό του ταγματάρχη. Μετά την ήττα των Φιλελευθέρων στις εκλογές του ίδιου χρόνου διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη, από όπου επέστρεψε στην Αθήνα μετά την Επανάσταση του 1922 και κατατάχθηκε πάλι στον στρατό. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Θεοδώρου Πάγκαλου (Ιούνιος 1925) ο Ζέρβας διορίστηκε φρούραρχος της Αθήνας και παράλληλα ανέλαβε τη διοίκηση του Β' Τάγματος Δημοκρατικής φρουράς, το οποίο, μαζί με το Α' Τάγμα του αντισυνταγματάρχη Παναγιώτη Ντερτιλή, αποτελούσε ένα από τα κύρια στηρίγματα του καθεστώτος. Ωστόσο, ο Ζέρβας πήρε μέρος στο πραξικόπημα της 22ας Αυγούστου 1926 του Γεωργίου Κονδύλη που ανέτρεψε τον Πάγκαλο. Όταν τον Σεπτέμβριο ο Κονδύλης αποφάσισε τη διάλυση της Δημοκρατικής Φρουράς, ο Ζέρβας προέβαλε αντίσταση, με αποτέλεσμα να διεξαχθούν πολύνεκρες μάχες στην Αθήνα ανάμεσα τους άνδρες του και στις δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού. Μετά την επικράτηση των κυβερνητικών ο Ζέρβας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Δύο χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 1928, αμνηστεύτηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ονομάστηκε αντισυνταγματάρχης "εν αποστρατεία".
Κατά τους πρώτους μήνες της Κατοχής (Σεπτέμβριος 1941) ίδρυσε μαζί με άλλους Βενιζελικούς αξιωματικούς και πολιτευτές τον ΕΔΕΣ. Επίτιμος πρόεδρος της οργάνωσης ήταν ο Νικόλαος Πλαστήρας, εξόριστος τότε -στη Γαλλία, και πρόγραμμά της ο αγώνας εναντίον των κατακτητών και η εγκαθίδρυση αβασίλευτης «Λαϊκής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας». Λίγο αργότερα, με υπαρχηγό και πολιτικό του σύμβουλο τον Κομνηνό Πυρομάγλου, βγήκε στα ηπειρώτικα βουνά, όπου συγκρότησε τον στρατιωτικό κλάδο του ΕΔΕΣ με την επωνυμία Εθνικαί Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών(ΕΟΕΑ). Οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ αναγνωρίστηκαν ως τακτικός συμμαχικός στρατός από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Τον Νοέμβριο του 1942 οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ και οι ανταρτικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ με τον Άρη Βελουχιώτη, σε συνεργασία με Βρετανούς σαμποτέρ, ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Προς τα τέλη της Κατοχής οι δυνάμεις του Ζέρβα έλεγχαν ένα μέρος της Ηπείρου. Κατά τα Δεκεμβριανά δέχθηκαν επίθεση από δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Άρης Βελουχιώτης), που μέσα σε 24 ώρες τους έδιωξε από την περιοχή του Κραβασαρά και υποχρεώθηκαν να αναδιπλωθούν και να καταφύγουν με την βοήθεια Αγγλικών πολεμικών πλοίων στην Κέρκυρα. Αργότερα (15 Φεβρουάριου 1945),ο Ζέρβας διέλυσε τις ανταρτικές του δυνάμεις.
Νέες έρευνες (Χέρμαν Φρανκ Μάγερ ) δείχνουν οτι ο Ζέρβας αναγκάστηκε να συνεργαστεί με τους Γερμανούς για να αντιμετωπίσει την επίθεση του ΕΛΑΣ στα τέλη του 1943.Κατόπιν απαίτησης των Αγγλών ο ΕΔΕΣ το καλοκαίρι του 1944 συνέχισε την Εθνική Αντίσταση στους Γερμανούς. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν και άλλοι ιστοριογράφοι από τον χώρο της αριστεράς (Χάγκεν Φλάισερ, Μαθιόπουλος). Η άποψη αυτή ωστόσο, δεν υποστηρίζεται ούτε από τον Σόλωνα Γρηγοριάδη ο οποίος στο βιβλίο του για την Εθνική Αντίσταση τονίζει ότι ο Ζέρβας ουδέποτε συνεργάστηκε με τους Γερμανούς. Επιπλέον, ο Κώστας Ιωάννου στο βιβλίο του Φενάκη και Σβάστικα καταρρίπτει τις αιτιάσεις του Μαθιόπουλου και του Φλάισερ, αποδεικνύοντας την αναξιοπιστία των γερμανικών αρχείων.
Πολιτική σταδιοδρομία
Αποφάσισε να πολιτευθεί, ίδρυσε το Εθνικό Κόμμα και στις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 εξελέγη βουλευτής Ιωαννίνων, ενώ το κόμμα του κέρδισε συνολικά 25 έδρες. Στην κυβέρνηση Μαξίμου ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως (23 Φεβρουαρίου 1947), στο οποίο παρέμεινε μέχρι τις 29 Αυγούστου 1947. Αργότερα συγχώνευσε το κόμμα του με το Κόμμα των Φιλελευθέρων και ο ίδιος επανεξελέγη βουλευτής Ιωαννίνων. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1950 ανέλαβε το υπουργείο Δημοσίων 'Έργων στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου. Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές δεν κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής και έκτοτε αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική. Πέθανε το 1957.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΛΗΣ

Σπύρος Μουστακλής
Ο Σπύρος Μουστακλής ήταν αξιωματικός του στρατού με σημαντική αντιδικτατορική δράση.
Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1926 και σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Έλαβε μέρος στον εμφύλιο πόλεμο και συμμετείχε στο κίνημα του Ναυτικού. Συνεργάστηκε με τους αξιωματικούς του ναυτικού ως ταγματάρχης και ήταν από τους λίγους αξιωματικούς του στρατού που πήραν μέρος. Το σχέδιό τους προέβλεπε τον αποκλεισμό του Πειραιά και άλλων μεγάλων λιμανιών και την κατάληψη της Σύρου, που θα ήταν το ορμητήριό τους. Στο νησί υπήρχε η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Στρατού, την οποία αφού καταλάμβαναν θα τον τοποθετούσαν ως διοικητή και θα σχημάτιζαν, εκεί «Εθνική Κυβέρνηση». Το κίνημα του Ναυτικού προδόθηκε πριν την εκδήλωσή του, με αποτέλεσμα μεταξύ των αξιωματικών να συλληφθεί και ο ίδιος (22 Μαΐου 1973).
Κρατήθηκε στα κρατητήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για 47 ημέρες όπου βασανίστηκε άγρια. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων ένα βίαιο χτύπημα στην καρωτίδα προκάλεσε εγκεφαλικό με αποτέλεσμα να διακομιστεί στο ΚΑΤ. Εκεί παρέμεινε δύο χρόνια. Το εγκεφαλικό του προκάλεσε ολική παραλυσία. Ύστερα από αυτό το συμβάν το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας φοβούμενο αντιδράσεις μετρίασε τα βασανιστήρια κατά των αξιωματικών που είχαν συλληφθεί. Η τραγική κατάληξη του Μουστακλή αλλά και η ηρωική του στάση παραμένουν ακόμα σύμβολα αντιδικτατορικής δράσης. Με τη μεταπολίτευση, αποκαταστάθηκε και προήχθη στο βαθμό του Αντιστρατήγου. Πέθανε από τις κακουχίες στις 28/04/1986.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ

Γεώργιος Καραϊσκάκης
Ο Καραϊσκάκης είναι η πιο καταπληκτική, ίσως και η πιο δραματική μορφή από τους αγωνιστές του '21 Περίφημος κλέφτης του Κατσαντώνη, αρματολός των Αγράφων, στρατάρχης της Ρούμελης, αρχιστράτηγος της Ελλάδας και προπαντός γνήσιος λαϊκός ηγέτης.Γεννήθηκε το 1782 σε μια σπηλιά κοντά στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας από "καλογριά" του κοντινού μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου, τη Ζωή Ντιμισκή. Η μάνα του κατάγονταν από το χωριό Σκουλικαριά της ʼρτας, παντρεύτηκε κάποιον Γιαννάκη Μαυροματιανό και πολύ νωρίς έμεινε χήρα. Λέγεται πως ο πατέρας του ήταν ο αρματολός του βάλτου Δημήτρης Ίσκος ή Καραϊσκος. Μέχρι το θάνατό του ο Καραϊσκάκης ήταν γνωστός με το όνομα "Ο γιος της Καλογριάς".Ο Καραϊσκάκης πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια κοντά στην οικογένεια ενός σαρακατσάνου τσέλιγκα γιατί μόλις έγινε οκτώ χρονών πέθανε η μάνα του κι έτσι μεγάλωσε ανάμεσα στους ξένους τρώγοντας "ξύλο και μπομπότα", πότε στο Μαυρομμάτι και πότε στη Γράλιστα και Λεοντίτο. Από μικρός κατατάχτηκε στα αρματολίτικα σώματα των Αγράφων, όπου ξεχώρισε για την παλικαριά και την εξυπνάδα του. Διετέλεσε πρωτοπαλίκαρο του Κατσαντώνη και ήταν ένας από τους τρεις που πυροβόλησαν και σκότωσαν το Βεληγκέκα. Αναμείχθηκε στους πολέμους του Αλή Πασά των Ιωαννίνων άλλοτε ως σύμμαχος και άλλοτε ως αντίπαλος. Αντιπροσώπευσε τα ʼγραφα σε σύσκεψη μυημένων στα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας για την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα που πραγματοποιήθηκε στη Λευκάδα το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 1821. Δεν πήρε μέρος στα πρώτα χρόνια της επανάστασης γιατί η Διοίκηση και κυρίως ο Μαυροκορδάτος τον υποψιάζονταν πως ήταν σε συνεννόηση με τους Τούρκους. Η διαμάχη εξάλλου ανάμεσα στους προύχοντες και τους οπλαρχηγούς οδήγησε και τα δυο μέρη πολλές φορές σε ακρότητες. Στη συνέχεια έλαβε μέρος σε πολλές μάχες, η δε γενναιότητά του καθώς και τα χωρατά του έμειναν στην ιστορία.Μετά την πτώση του Μεσολογγίου (1826 μ.Χ.) έγινε Αρχιστράτηγος της Στερεάς κι άρχισε τις επιχειρήσεις εναντίον του Κιουταχή που τον νίκησε στην Αράχωβα, στο Δίστομο, στη Δόμβραινα και αλλού, εφαρμόζοντας με επιτυχία τον ανταρτοπόλεμο και καταστρέφοντας τις εφοδιοπομπές του εχθρού. Ιδιαίτερα η νίκη στην Αράχωβα το Νοέμβριο του 1826 είχε τεράστια απήχηση και πολύ μεγάλη σημασία για την επανάσταση που μέχρι εκείνη τη στιγμή έδειχνε ότι σχεδόν είχε σβήσει.Στη συνέχεια όμως η Κυβέρνηση έκαμε το λάθος να αναθέσει την Αρχιστρατηγία του Αγώνα στον ʼγγλο Τσόρτς, που δεν γνώριζε καλά τα πράγματα στην Ελλάδα. Επεδίωκε κατά μέτωπο επίθεση εναντίον του Κιουταχή που πολιορκούσε την Ακρόπολη στην Αθήνα, ενώ ο Καραϊσκάκης ζητούσε αποκλεισμό των Τούρκων από στεριά και θάλασσα για να αναγκαστούν να υποχωρήσουν. Οι ισχυρές επαναστατικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην περιοχή με αρχηγό τον ΚαραΙσκάκη περίμεναν εντολές για να κινηθούν ανάλογα. Στις 22 Απριλίου 1827 έγινε μια μικροσυμπλοκή μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων στην περιοχή του σημερινού Νέου Φαλήρου και ο Καραϊσκάκης που ήταν άρρωστος άσχημα, βγήκε από τη σκηνή του να την σταματήσει, γιατί ήταν απρογραμμάτιστη. Μια σφαίρα όμως που κανείς δεν έμαθε ποτέ από που προερχόταν, τον χτύπησε θανάσιμα και πέθανε την επόμενη 23 Απριλίου ημέρα της ονομαστικής του γιορτής. Ο θάνατος του "Αχιλλέα της Ρωμιοσύνης", όπως χαρακτήρισε τον Καραϊσκάκη ο μεγάλος μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, είχε συγκλονιστική απήχηση και βύθισε στο πένθος όλους τους Έλληνες. Ιδιαίτερα το στράτευμα, δίχως τον αρχηγό του αλλά και χωρίς ηθικό, αναγκασμένο να υπακούει στον ʼγγλο ναύαρχο Κόχραν μια μέρα αργότερα έπαθε πανωλεθρία στο Φάληρο και ολοκληρώθηκε έτσι η συμφορά μετά το χαμό του Καραϊσκάκη.
ΑΠΟ ΤΟ http://www.evrytan.gr/

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ

Αθανάσιος Διάκος
Ο Αθανάσιος Διάκος (πραγματικό όνομα: Αθανάσιος Μασσαβέτας) ήταν ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές της Επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε κατ' άλλους στην Άνω Μουσουνίτσα Φωκίδος και κατ' άλλους στην Αρτοτίνα Φωκίδοςτο 1788. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και το 1820 έγινε αρματολός στη Λιβαδειά. Τον Απρίλιο του 1821 σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς και χρησιμοποιώντας το σαν ορμητήριο, έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Κατέλαβε την γέφυρα της Αλαμάνας και στις 22 Απριλίου 1821 έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και αφού μεταφέρθηκε στη Λαμία αναφέρεται λογοτεχνικά ότι "σουβλίστηκε" από τους Τούρκους και κάηκε στις 23 Απριλίου 1821.
Ο Ελληνικός Στρατός του αποτίμησε το αξίωμα του Υπολοχαγού.
Πρώτα χρόνια
Εγγονός ενός ντόπιου κλέφτη, είχε έφεση στη θρησκεία και σε ηλικία 12 ετών στάλθηκε από τους γονείς του στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου κοντά στην Αρτοτίνα, για την εκπαίδευσή του. Έγινε μοναχός σε ηλικία δεκαεπτά ετών και, λόγω της αφοσίωσής του στη χριστιανική πίστη και της ιδιοσυγκρασίας του, έγινε πολύ γρήγορα διάκος.
Η λαϊκή παράδοση αναφέρει πως όταν ο Α. Διάκος ήταν μοναχός, ένας Τούρκος πασάς πήγε στο μοναστήρι με τα στρατεύματά του και εντυπωσιάστηκε απ' την εμφάνιση του νεαρού μοναχού. Ο Διάκος προσβλήθηκε απ' τα λεγόμενα του Τούρκου (και την μετέπειτα πρόταση) και μετά από καβγά τον σκότωσε. Έτσι αναγκάστηκε να φύγει στα κοντινά βουνά και να γίνει κλέφτης.
Κλέφτης και αρματωλός
Αρχικά κλέφτης υπό την εξουσία διαφόρων καπετάνιων της Ρούμελης, διακρίνεται σε διάφορες συγκρούσεις με τους Τούρκους. Υπήρξε αρματωλός για έναν χρόνο στο στρατό του Αλή πασά τον ίδιο καιρό με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.
Όταν ο Ανδρούτσος έγινε καπετάνιος μιας μονάδας αρματωλών στη Λιβαδειά, ο Διάκος ήταν για ένα χρόνο πρωτοπαλίκαρο του. Στα χρόνια που ακολουθούν και που καταλήγουν στην Επανάσταση του 1821, ο Διάκος είχε φτιάξει τη δική του ομάδα κλεφτών και όπως πολλοί άλλοι καπετάνιοι κλεφτών και αρματωλών γίνεται μέλος της Φιλικής Εταιρίας.
Μαχητής ανεξαρτησίας
Σύντομα μετά από το ξέσπασμα των εχθροτήτων, ο Διάκος κι ένας ντόπιος καπετάνιος και φίλος, ο Βασίλης Μπούσγος, οδήγησαν ένα απόσπασμα μαχητών στη Λιβαδειά με σκοπό την κατάληψη της. Στις 1 Απριλίου του 1821, μετά από τρεις ημέρες άγριας μάχης από σπίτι σε σπίτι, και το κάψιμο του σπιτιού του Μιρ Αγά (συμπεριλαμβανομένου του χαρεμιού), η πόλη έπεσε στους Έλληνες. Ο Χουρσίτ έστειλε δύο από τους ικανότερους διοικητές του απ' τη Θεσσαλία, τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ, επικεφαλής 8.000 Τούρκων με διαταγή να καταστείλουν την επανάσταση στη Ρούμελη και μετά να προχωρήσουν στην Πελοπόννησο και να σταματήσουν την πολιορκία της Τριπολιτσάς.
Ο Διάκος και το απόσπασμά του, που ενισχύθηκαν από τους μαχητές Πανουργιά και Δυοβουνιώτη, αποφάσισαν να αποκόψουν την τούρκικη προέλαση στη Ρούμελη με την λήψη αμυντικών θέσεων κοντά στις Θερμοπύλες. Η ελληνική δύναμη των 1,500 ανδρών χωρίστηκε σε τρία τμήματα: ο Δυοβουνιώτης θα υπερασπιζόταν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου, ο Πανουργιάς τα ύψη της Χαλκωμάτας, και ο Διάκος τη γέφυρα της Αλαμάνας.
Στρατοπεδεύοντας στο Λιανοκλάδι, κοντά στη Λαμία, οι Τούρκοι διαίρεσαν γρήγορα τη δύναμή τους. Η κύρια τούρκικη δύναμη επιτέθηκε στο Διάκο. Η άλλη επιτέθηκε στο Δυοβουνιώτη, του οποίου το απόσπασμα γρήγορα οδηγήθηκε σε οπισθοχώρηση, και η υπόλοιπη στον Πανουργιά, οι άντρες του οποίου υποχώρησαν όταν πληγώθηκε. Έχοντας η πλειοψηφία των Ελλήνων υποχωρήσει, οι Τούρκοι συγκέντρωσαν την επιθετική τους ισχύ ενάντια στη θέση του Διάκου στη γέφυρα της Αλαμάνας. Βλέποντας ότι ήταν θέμα χρόνου προτού κατακλυστούν απ' τον εχθρό, ο Μπούσγος, που πολεμούσε παράλληλα με τον Διάκο, του πρότεινε να υποχωρήσουν. Ο Διάκος επέλεξε να μείνει και να παλέψει μαζί με 48 συμπολεμιστές του σε μια απελπισμένη μάχη σώμα με σώμα, λίγες ώρες πριν συντριβούν.
Ο σοβαρά πληγωμένος Διάκος σύρθηκε από τους Τούρκους μπροστά στον Ομέρ Βρυώνη, ο οποίος προσφέρθηκε να τον κάνει ανώτερο αξιωματικό στον οθωμανικό στρατό αν αλλαξοπιστούσε και ασπαζόταν το Ισλάμ. Ο Διάκος αρνήθηκε απαντώντας "Εγώ Ρωμιός γεννήθηκα, Ρωμιός θε να πεθάνω". Την επόμενη μέρα ανασκολοπίστηκε. Ο Διάκος αντιμετώπισε το μαρτυρικό του θάνατο με θάρρος. Μόνο ένα παράπονο βγήκε απ'τα χείλη του, προβλέποντας την ανάσταση του Ελληνισμού: "Για δες καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει, τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι".
Ο βάναυσος τρόπος θανάτου του Διάκου στα χέρια των Τούρκων τρομοκράτησε αρχικά το λαό της Ρούμελης, αλλά η γενναία στάση του κοντά στις Θερμοπύλες, που θυμίζει την ηρωική άμυνα του Λεωνίδα απέναντι στους Πέρσες, τον έκανε μάρτυρα για τον απελευθερωτικό σκοπό. Ένα μνημείο στέκεται τώρα κοντά στη γέφυρα της Αλαμάνας, το σημείο της τελικής μάχης του. Ο τόπος γεννήσεώς του, το χωριό Άνω Μουσουνίτσα, μετονομάστηκε αργότερα Αθανάσιος Διάκος προς τιμήν του.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ (ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ)

Θεόδωρος Πάγκαλος
Στρατιωτικός και πολιτικός από τη Σαλαμίνα. Γεννήθηκε το 1878 από πατέρα γιατρό και πολιτευόμενο, αρβανίτικης καταγωγής. Αφού περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του, κατατάχθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, από την οποία αποφοίτησε το 1900, πρώτος στην τάξη του, ως ανθυπολοχαγός πεζικού. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία και συγκεκριμένα στην Ακαδημία Πολέμου του Παρισιού. Έφρασε μέχρι το βαθμό του αντιστρατήγου (1924) και αποστρατεύτηκε οριστικά το 1926. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος έλαβε μέρος στο Κίνημα του 1909 ως ένα από τα πιο ενεργά μέλη του Στρατιωτικού Συνδέσμου και στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. Το 1916 υποστήριξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη διαμάχη του με τον βασιλιά Κωνσταντίνο και ανταμείφθηκε με σημαντική θέση στο Υπουργείο Πολέμου. Μετέσχε στη Μικρασιατική Εκστρατεία ως Επιτελάρχης, αλλά το 1920 αποστρατεύτηκε με το βαθμό του υποστρατήγου, όταν οι «κωνσταντινικοί» ήλθαν στην εξουσία.Το 1922 υποστήριξε την Επανάσταση Πλαστήρα, που κατήργησε τη Μοναρχία και ανακήρυξε τη Β' Ελληνική Δημοκρατία. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επικράτησή της, αν και απόστρατος, καθώς ηγήθηκε των δυνάμεων που κατέλαβαν την Αθήνα. Επανελθών εις την ενεργό υπηρεσία, ανέλαβε διοικητής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και στη συνέχεια την προεδρία της ανακριτικής επιτροπής για τους υπευθύνους της Μικρασιατικής Καταστροφής, που οδήγησε στη «Δίκη των 6».Το Νοέμβριο του 1922 ανέλαβε για ένα μήνα το Υπουργείο Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Γονατά και στη συνέχεια τοποθετήθηκε διοικητής της νεοσύστατης Στρατιάς του Έβρου. Εργάσθηκε υπεράνθρωπα, και συντόμου χρονικού διαστήματος κατόρθωσε να τη μετατρέψει σε μια αξιόμαχη μονάδα, ενόψει της επικείμενης Συνθήκης της Λωζάνης, που θα καθόριζε, μεταξύ άλλων, και την έκταση του ελληνικού κράτους.Ο Πάγκαλος αντιτάχθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης, καθώς επιθυμούσε να επιτεθεί στην Τουρκία και να φθάσει ως την Κωνσταντινούπολη. Εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, αλλά η σθεναρή στάση του τον έκανε δημοφιλή σε μεγάλο τμήμα του στρατού. Επανήλθε στο στράτευμα για την καταστολή του αντιβενιζελικού κινήματος των Λεοναρδόπουλου - Γαργαλίδη (22 Οκτωβρίου 1923). Σε μια περίοδο έντονης κυβερνητικής αστάθειας, ο Πάγκαλος αποφάσισε να βάλει τη δική του σφραγίδα στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Στις εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923 εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης με το Δημοκρατικό Κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, το οποίο ανέλαβε την εξουσία στις 12 Μαρτίου 1924. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος έγινε Υπουργός Εννόμου Τάξεως και μετά δύο μήνες ανέλαβε το Υπουργείο Στρατιωτικών. Παραιτήθηκε στις 26 Ιουλίου, όταν την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, τον οποίο διαδέχθηκε ο Ανδρέας Μιχαλακόπουλος στις 27 Οκτωβρίου 1924.Στις 25 Ιουνίου 1925 ο Θεόδωρος Πάγκαλος ηγήθηκε στρατιωτικού πραξικοπήματος και ανέτρεψε την κυβέρνηση Μιχαλακόπουλου, με το επιχείρημα ότι η χώρα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο, εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας. Από την πρώτη στιγμή, δεν έκρυψε τις προθέσεις του: «Είμεθα κατάστασις. Δι' ημάς δεν υπάρχει Βενιζελισμός και Κωνσταντινισμός, διότι δεν υπάρχουν πλέον τα εκπροσωπούντα τα δύο ταύτα κόμματα, πρόσωπα. Ο μεν Βενιζέλος απέθανε πολιτικώς, ο δε Κωνσταντίνος φυσιολογικώς».Κατόρθωσε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και σχημάτισε επιτροπή για τον καταρτισμό νέου Συντάγματος. Το νέο Σύνταγμα ψηφίσθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 1925, αλλά δημοσιεύτηκε ουσιωδώς τροποποιημένο από τον ίδιο στις 29 Σεπτεμβρίου 1925. Την ίδια ημέρα διέλυσε τη Βουλή, επειδή «είχε εκπέσει στη συνείδηση του έθνους», όπως δήλωσε.Σχεδόν αμέσως άρχισαν οι διώξεις όσων αμφισβητούσαν την εξουσία του. Το νεοσύστατο, τότε, ΚΚΕ μπήκε από τους πρώτους στο στόχαστρο, όπως και το παλιό του αφεντικό, ο στρατηγός Πλαστήρας. Ο Τύπος τέθηκε υπό αυστηρό καθεστώς λογοκρισίας και δημοσιογράφοι οδηγήθηκαν στη φυλακή. Ψηφίστηκε μια σειρά από καταπιεστικούς νόμους, με χαρακτηριστικότερη τη διάταξη που προέβλεπε ότι το μήκος της φούστας των γυναικών δεν επιτρεπόταν να ξεπερνά τους 30 πόντους από το έδαφος. Ο στρατηγός μπορεί να ήταν ένας άριστα καταρτισμένος αξιωματικός και ικανότατος επιτελής, αλλά υπήρξε ακραίος και οξύς στις ενέργειές του, παρασυρόμενος από την έντονη ιδιοσυγκρασία του.Ο Θεόδωρος Πάγκαλος προκήρυξε εκλογές για τις 7 Μαρτίου 1926, οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, γιατί εν τω μεταξύ είχε κηρύξει απροκάλυπτα δικτατορία (4 Ιανουαρίου 1926). Στις 19 Μαρτίου ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης υπέβαλε την παραίτησή του από την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Πάγκαλος προκήρυξε αμέσως προεδρική εκλογή και εκτέθηκε ο ίδιος ως υποψήφιος, με αντίπαλο τον καθηγητή της Νομικής Κωνσταντίνο Δεμερτζή, της συνασπισμένης αντιπολίτευσης. Όταν ο Δεμερτζής αποσύρθηκε από την εκλογή, καθώς τα κόμματα που τον υποστήριζαν διέρρηξαν το συνασπισμό τους, ο Πάγκαλος παρέμεινε μοναδικός υποψήφιος κι εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 5 Απριλίου 1926, διατηρήσας παράλληλα και την Πρωθυπουργία. Στις 19 Ιουνίου, για να δώσει επίφαση νομιμότητας στο καθεστώς του, έχρισε πρωθυπουργό τον Αθανάσιο Ευταξία.Ο Πάγκαλος έδειξε αξιοσημείωτη πολιτική και διπλωματική ανεπάρκεια κατά τη διάρκεια της εξουσίας του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο βραχύβιος Ελληνουβουλγαρικός Πόλεμος (18 - 22 Οκτωβρίου 1925), «Το Επεισόδιο του Πετριτσίου», όπως έμεινε στην ιστορία, που στοίχισε στη χώρα μας μια καταδίκη από την Κοινωνία των Εθνών και την καταβολή χρηματικής αποζημίωση στη Βουλγαρία.Η κατάσταση είχε φθάσει στο απροχώρητο με την ουσιαστική κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και την κακή κατάσταση της οικονομίας. Τα σφάλματα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η εσωτερική κακοδιοίκηση και οι ποικίλες ατασθαλίες από το περιβάλλον του δικτάτορα, όπως και η στροφή του στον αντιβενιζελικό κόσμο, σφράγισαν την τύχη του καθεστώτος. Στις 24 Αυγούστου 1926 ο Πάγκαλος ανετράπη, όχι από τους βενιζελικούς, όπως θα ανέμενε κανείς, αλλά πρωτίστως από τους πραιτοριανούς του καθεστώτος του. Το αντιπραξικόπημα, υπό την ηγεσία του Κονδύλη, τον βρήκε να παραθερίζει ξένοιαστο στις Σπέτσες.Ο Πάγκαλος έμεινε στη φυλακή Ιτζεδίν της Κρήτης για δύο χρόνια κι αφέθηκε ελεύθερος στις 10 Ιουλίου 1928, με την αμνηστία που χορήγησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν ανέλαβε και πάλι την πρωθυπουργία. Από το 1928 ιδιώτευσε και δεν έπαιξε έκτοτε κανένα ρόλο στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας, παρά μόνο το 1950, όταν κατήλθε υποψήφιος βουλευτής, αλλά δεν εξελέγη. Πέθανε στην Κηφισιά στις 27 Φεβρουαρίου 1952.Επί της διακυβέρνησής του δημιουργήθηκε η Αεροπορική Άμυνα, ένα ταμείο για τη συγκρότηση της Πολεμικής Αεροπορίας, η Σιβιτανίδειος Σχολή, το Ελληνικό Μελόδραμα (πρόδρομος της Λυρικής Σκηνής). Θεμελιώθηκε το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού επί της οδού Πανεπιστημίου (εμπορικό κέντρο σήμερα), ενώ ιδρύθηκε και λειτούργησε η Ακαδημία Αθηνών, με πρωτοβουλία του επί της Παιδείας Υπουργού του, Δημητρίου Αιγινήτη.Ο Θεόδωρος Πάγκαλος απέκτησε δύο τέκνα. Τον υποναύαρχο Θησέα Πάγκαλο και τον αξιωματικό της Αεροπορίας Γεώργιο Πάγκαλο. Γιος του Γεωργίου και εγγονός του δικτάτορα είναι ο δικηγόρος - οικονομολόγος Θεόδωρος Πάγκαλος (1938), ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, βουλευτής και πρώην υπουργός Εξωτερικών.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΣΠΥΡΟΣ ΠΙΣΣΑΝΟΣ

Σπύρος Πισσάνος
O Σπύρος Πισσάνος είναι έλληνας αεροπόρος που πολέμησε κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Μοίρα των εθελοντών Αμερικανών πιλότων American Eagles της RAF και στην 4η Μοίρα Διωξης της Αμεριναικής USAF. Τελείωσε τον πόλεμο σαν Σμηναγός, με 10 καταρρίψεις, στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο αμέσως μετά τον πόλεμο διάστημα υπήρξε δοκιμαστής πιλότος των πρώτων αεριωθουμένων αεροπλάνων. Σήμερα ζει στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, εν αποστρατεία Συνταγματάρχης της USAF. Το 2008 εξέδωσε το βιβλίο του 'The Flying Greek' περιγράφοντας την περιπέτειά του στην Αμερική και τις προσωπικές του αναμνήσεις από τον πόλεμο
''Ο Ιπτάμενος Έλληνας"
Γεννήθηκε στον Κολωνό, στις 10 Νοεμβρίου 1919. Οι γονείς του ήταν ο Νίκος απ την Σπάρτη, μηχανοδηγός των ΗΣΑΠ, κι η Αθηνά Πισσάνου, απ την Κεφαλονιά. Παθιασμένος απ την θέα κάποιων αεροπλάνων της νεοσύστατης τότε ΕΒΑ που έκαναν χαμηλές πτήσεις, συνήθιζε μικρός να παίρνει το τραίνο για την Κηφισιά κι από εκεί με τα πόδια να πηγαίνει στο Τατόι για να χαζεύει τα αεροπλάνα από κοντά. Το 1938 πήγε σαν λαθρομετανάστης στην Ν.Υόρκη, όπου εργάστηκε σαν σερβιτόρος και, πληρώνοντας απ' το μισθό του, παρακολούθησε μαθήματα πτήσης. Αρχές του 1942 εντάχθηκε εθελοντικά σε ομάδες αγγλόφωνων πιλότων που θα πολεμούσαν για την Αγγλική RAF. Εκεί έγινε Ανθυποσμηναγός, στo 71 Σμήνος των American Eagles.
Oι American Eagle στις 24/10/1942 συγχωνεύτηκαν με την 4η Μοίρα Δίωξης (4th Fighter Group) της USAAF, που είχε την έδρα της στο Ντέμπντεν, κοντά στο Στάνστεντ. Ο Πισσάνος ήταν ο μόνος μη Αμερικανός σε αυτήν την ομάδα, οπότε του προτάθηκε μια άμεση αλλαγή εθνικότητας, που ακολούθησε και μια μετονομασία σε Steven. Στο εξής θα ήταν ο Υποσμηναγός Steven Pissanos, του Σμήνους 334 της 4th FG, αλλά σύντομα, όταν σημείωσε τις πρώτες του καταρρίψεις σε ένα P-47C (Miss Plainfield) οι τοπικές εφημερίδες της γειτονιάς του στο Plainfield του Νιού Τζέρσεϊ τον αναφέρουν σαν τον "Ιπτάμενο Ελληνα" (The Flying Greek).
Ο Πισσάνος συμμετείχε σε πολλών ειδών επιχειρήσεις μεταξύ των κατεχομένων εδαφών της Γαλλίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Γερμανίας. Στις 29 Ιανουαρίου 1944, τα καταδιωκτικά της 4th FG συνόδευσαν 803 βομβαρδιστικά της 8ης Αεροπορικής Δύναμης σε μια επίθεση εναντίον της Φρανκφούρτης. Ο Σπύρος Πισσάνος πέτυχε μια διπλή νίκη πάνω απ το Άαχεν, εναντίον 2 γερμανικών καταδιωκτικών Me-109F της Μοίρας Δίωξης JG 2.
Στις αρχές του 1943 η Μοίρα του παρέλαβε τα νέα καταδιωκτικά P-51B Mustang, μεγάλης ακτίνας δράσης, και ο Πισσάνος στις 3 Μαρτίου 1943, βρέθηκε πάνω απ το Βερολίνο, συμμετέχοντας με τον νέο τύπου αεροπλάνου αλλά τα ίδια διακριτικά στην υποστήριξη του πρώτου βομβαρδισμού της USAF στην γερμανική πρωτεύουσα, που τελικά ματαιώθηκε λόγω κακοκαιρίας. Είχε ήδη 8 καταρρίψεις, όταν στις 5 Μαρτίου 1944 η Μοίρα του συνόδευσε βομβαρδιστικά εναντίον στόχων στην Ν. Γαλλία. Κατάφερε να καταρρίψει δυο ακόμα Me-109F αλλά στην επιστροφή η μηχανή του σταμάτησε, με αποτέλεσμα να προσγειώσει ανώμαλα το αεροπλάνο του στα περίχωρα της Χάβρης. Κρύφτηκε με τη βοήθεια των Γάλλων Μακί, εντάχηκε στις δυνάμεις τους και πολέμησε μαζί τους για έξι μήνες, ενώ ταυτόχρονα εκτελούσε χρέη πράκτορα πληροφοριών για την OSS με σκοπό τον εντοπισμό στόχων για την αεροπορία. Μετά τις μάχες του Παρισιού επέστρεψε στον Αμερικανικό Στρατό, αλλά τότε πληροφορήθηκε ότι λόγω της συνεργασίας του με την Αντίσταση δεν θα του επιτρεπόταν πλέον να πετάξει, από φόβο μην αιχμαλωτιστεί και υποκύψει προδίδοντας τους συνεργάτες του. Έτσι προβιβάστηκε σε Σμηναγό και στάλθηκε σαν δοκιμαστής αεροπλάνων στις ΗΠΑ ως το τέλος του πολέμου
Μεταπολεμική δράση
Ο Σ. Πισσάνος ήταν ένας από τους 3 πρώτους πιλότους που δοκίμασαν το πρώτο αμερικανικό αεριωθούμενο F-80. Στη συνέχεια δοκίμασε να συνεχίσει την καριέρα του στην Πολιτική Αεροπορία και έγινε πιλότος τετρακινητήριων επιβατικών αεροπλάνων στην TWA, αλλά σύντομα του προσφέρθηκε προαγωγή και νέα θέση δοκιμαστή αεριωθουμένων στην USAF. Πέταξε σχεδόν όλα τα μοντέλα των νέων καταδιωκτικών απ' το F-84 ως και τα F-102, F-106 και F-4 Phantom αργότερα. Κατόπιν υπηρέτησε με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη σε διάφορες διοικήσεις και τα τελευταία 3 χρόνια της υπηρεσίας του βρέθηκε στην Ελλάδα με σκοπό να βοηθήσει στην ένταξη των Phantom F-4E στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Συνταξιοδοτήθηκε το 1974, οπότε και επέστρεψε στις ΗΠΑ, στην οικία του στο Σαν Ντιέγκο. Κατά καιρούς έχει επισκεφτεί την Ελλάδα για να δεί την αδελφή του που μένει στα Λιόσια και για να ξανακάνει εκείνη την παλιά διαδρομή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου που τον οδηγούσε στην Κηφισιά και το Τατόϊ. Ζεί με την σύζηγό του Σοφία και έχουν ήδη δισέγγονο.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ

Ευριπίδης Μπακιρτζής
Ο Ευριπίδης Μπακιρτζής (Κοζάνη/Θεσσαλονίκη (;), 1895 – Φούρνοι Ικαρίας, 9 Μαΐου 1947) ήταν έλληνας στρατιωτικός και ηγετικό στέλεχος της Εθνικής Αντίστασης, ο οποίος διετέλεσε και πρόεδρος («πρωθυπουργός») της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ, γνωστή και ως «Κυβέρνηση του Βουνού») κατά το διάστημα 10 Μαρτίου έως 18 Απριλίου 1944.
Ο Μπακιρτζής είχε δύο ετεροθαλείς αδελφούς, εκ των οποίων ο ένας ήταν ανάπηρος Μακεδονομάχος και ο άλλος εκτελέσθηκε από τους Βούλγαρους στις Σέρρες το 1916. Το 1908, ο Μπακιρτζής εισήχθη στην Σχολή Ευελπίδων και συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμος του 1912–1913 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού. Το 1916, τάχθηκε με την Εθνική Άμυνα των Βενιζελικών και ανάλαβε διοικητής πυροβολαρχίας και διοικητής μοίρας πυροβολικού. Αργότερα πολέμησε στην Μικρά Ασία. Το 192, ενώ είχε ήδη φτάσει στον βαθμό του ταγματάρχη, συμμετείχε στην Επαναστατική Επιτροπή του Πλαστήρα που ανέτρεψε τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ μετά την Μικρασιατική καταστροφή.
Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου συμμετείχε σε διάφορες παράνομες στρατιωτικές οργανώσεις που είχαν πολιτικές βλέψεις. Το 1926, όντας αντισυνταγματάρχης, καταδικάστηκε σε θάνατο, γιατί ήταν από τους πρωτεργάτες του στρατιωτικού κινήματος Τζαβέλα–Μπακιρτζή, αλλά δεν εκτελέσθηκε. Το 1928, επανήλθε στο στράτευμα και το 1935, συνταγματάρχης πλέον, έλαβε μέρος σε νέο αποτυχημένο πραξικόπημα. Συνελήφθη και καταδικάστηκε για δεύτερη φορά σε θάνατο, για την συμμετοχή του στο «κίνημα», αλλά η ποινή του τελικά μετατράπηκε σε αποταγή από το στράτευμα και εξορία στον Άγιο Ευστράτιο. Το 1937, η κυβέρνηση Μεταξά τον άφησε ελεύθερο υπό τον όρο να φύγει αμέσως στο εξωτερικό. Ο Μπακιρτζής έφυγε στην Ρουμανία, από όπου επέστρεψε στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1941.
Την περίοδο της Κατοχής, ήταν ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ του Ψαρρού. Λίγο καιρό μετά, εγκατέλειψε αυτή την οργάνωση για να προσχωρήσει στην οργάνωση ΑΑΑ (Αγών – Ανόρθωσις – Ανεξαρτησία) του στρατηγού Στέφανου Σαράφη, και από εκεί στις τάξεις του ΕΑΜ–ΕΛΑΣ και στο ΚΚΕ. Ήταν διοικητής («στρατηγός») της ομάδας μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ. Όταν ιδρύθηκε η ΠΕΕΑ στις 10 Μαρτίου του 1944, ανέλαβε προσωρινός της πρόεδρος («πρωθυπουργός»). Στις 18 Απριλίου του ίδιου έτους, παραχώρησε την θέση του στον Αλέξανδρο Σβώλο και ο ίδιο ανέλαβε αντιπρόεδρος και γραμματέας επισιτισμού μέχρι την διάλυση της ΠΕΕΑ στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944.
Με την απελευθέρωση της Ελλάδας, τον Σεπτέμβριο του 1946, συνελήφθη ως αριστερός και εξορίστηκε στον Άγιο Κήρυκο Ικαρίας και αργότερα στους Φούρνους Ικαρίας. Τον Φεβρουάριο του 1947, η ελληνική κυβέρνηση τού επέτρεψε να καταθέσει στην επιτροπή του ΟΗΕ που ερευνούσε την κατάσταση στην εμφυλιοπολεμική Ελλάδα. Επέστρεψε στην εξορία και λίγο καιρό αργότερα βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του, με μία σφαίρα στην καρδιά. Τα αίτια του θανάτου του παραμένουν ανεξιχνίαστα. Επισήμως, ο θάνατός του καταγράφηκε ως αυτοκτονία.
Ο Μπακιρτζής ήταν γνωστός και ως «κόκκινος συνταγματάρχης», επειδή αρθρογραφούσε στον Ριζοσπάστη μ' αυτό το ψευδώνυμο. Μελέτες, λόγοι και σημειώσεις του Μπακιρτζή δημοσιεύθηκαν στο βιβλίο Ευριπίδης Μπακιρτζής, που κυκλοφόρησε το 1981 με επιμέλεια του συγκρατούμενού του στην εξορία Νίκου Μάργαρη. Οι κληρονόμοι του δώρισαν την στολή και άλλα προσωπικά του αντικείμενα στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Δ. Μακεδονίας της Κοζάνης.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΤΖΗΑΝΕΣΤΗΣ

Γεώργιος Χατζηανέστης
Ο Γεώργιος Χατζανέστης του Γεωργίου (1863-1922) ήταν Έλληνας αξιωματικός του πυροβολικού.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1863 και αποφοίτησε απο τη Σχολή Ευελπίδων το 1884 οπότε και συμπλήρωσε τις σπουδές του στη Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία. Κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως λοχαγός διετέλεσε για μικρό χρονικό διάστημα επιτελάρχης της 3ης (ΙΙΙ) Ταξιαρχίας αναλαμβάνοντας αργότερα τη διοίκηση της 2ης (ΙΙ) ορειβατικής πυροβολαρχίας. Το 1904 μετατάχθηκε στο νεοσύστατο τότε Σώμα των Γενικών Επιτελείων. Κατά την επανάσταση του 1909 παραιτήθηκε από το στράτευμα. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους επανήλθε ως έφεδρος ταγματάρχης και υπηρέτησε ως επιτελάρχης της 6ης (VI) Μεραρχίας στην αρχή και αργότερα της 5ης (V) . Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους με ειδικό νόμο επανέκτησε τη πρότερη αρχαιότητα λαμβάνοντας το βαθμό των συγχρόνων του, του συνταγματάρχου του πυροβολικού, όπου με τον βαθμό αυτό και διορίσθηκε Διοικητής της Σχολής Ευελπίδων. Κατά την επιστράτευση του 1915 ανέλαβε τη διοίκηση της 5ης Μεραρχίας. Καθ΄ όλη την εκεί υπηρεσία του τον διέκρινε πνεύμα εξαιρετικής αυστηρότητας που υπερέβαινε κατά πολύ τα όρια του πρέποντος και της αντοχής. Αποτέλεσμα αυτής της απρεπούς συμπεριφοράς του ήταν η εναντίον του εκδήλωση στάσης εντός της Μεραρχίας του με κίνδυνο τη διάλυσή της. Συνέπεια αυτού του γεγονότος ήταν η έκδοση σχετικής διαταγής μετάθεσης και η τοποθέτησή του στην θέση του διοικητή της 15ης μεραρχίας. Μη αποδεχόμενος όμως τη θέση αυτή ζήτησε να τεθεί σε διαθεσιμότητα προκειμένου να μεταβεί στην Ελβετία, αίτημα που έγινε αποδεκτό. Επιστρέφοντας από την Ελβετία και αφού ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία το 1921, τον Απρίλιο του 1922 ανέλαβε Διοικητής της Στρατιάς της Μικράς Ασίας και της Θράκης.
Αντιλαμβανόμενος τα μειονεκτήματα της πολύ εκτεταμένης διάταξης την οποία είχε η Στρατιά προπαρασκεύασε τη σύμπτυξη του μετώπου σε μικρότερο μήκος. Πριν όμως προλάβει αυτή να ολοκληρωθεί εκδηλώθηκε η μεγάλη τουρκική επίθεση του Αυγούστου του 1922. Δυστυχώς κατά τη διάρκεια εκείνης της επίθεσης καθηλώθηκε στη Σμύρνη και τελικά δεν έπραξε τίποτε για τη συγκράτηση της άτακτης οπισθοχώρησης και την ανασυγκρότηση της υπ΄ αυτόν διοικούμενης Στρατιάς. Εκ του γεγονότος αυτού κρίθηκε ένοχος από το έκτατο στρατοδικείο της «δίκης των έξι» με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε θάνατο και να εκτελεστεί.
Σημειώνεται ότι η αδερφή του είχε παντρευτεί τον αδερφό του πρωθυπουργού της Αγγλίας Άντριου Μπόναρ Λω.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΜΕ ΕΥΘΙΞΙΑ, ΦΙΛΟΤΙΜΟ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ

Οι παρακάτω Αξιωματικοί απέδειξαν ότι είχαν φιλοπατρία, φιλότιμο, ευθιξία και υπερηφάνεια. Άραγε τους θυμάται κανείς;

Βέρσης Κων/νος του Σωτηρίου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1901, του Α’ Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού. Αυτοκτόνησε στο 7ο χιλιόμετρο νότια Ιωαννίνων (ύψωμα Ραψίστας) στις 23 Απριλίου 1941, μη ανεχόμενος τη παράδοση των πυροβόλων της Μοίρας του, στους Γερμανούς.
Ζήσης Ιωάννης του Δημητρίου, Υποστράτηγος. Γεννήθηκε στο Μακρύσι Φθιώτιδας το 1888 της Ταξιαρχίας Έβρου. Αυτοκτόνησε στα Ύψαλα Ανατολικής Θράκης, λόγω του παράσπονδου αφοπλισμού της Ταξιαρχίας του από τους Τούρκους(είχε μεταβεί εκεί για να μη παραδοθεί στους Γερμανούς) στις 9 Απριλίου 1941.
Θεοδωράκης Ιωάννης του Γεωργίου, Αντισυνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Μάζα Χανίων, του 30ου Συντάγματος Πεζικού. Πέθανε στο 1ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 18 Απριλίου 1941(είχε μεταφερθεί εκεί μετά από απόπειρα αυτοκτονίας που έκανε, επειδή δε μπορούσε να ανεχθεί τη διάλυση της V Μεραρχίας Πεζικού.
Διαμαντόπουλος Νικόλαος του Μιλτιάδη, Συνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Χαλκίδα Ευβοίας το 1892. Αυτοκτόνησε στις 8 Νοεμβρίου 1940(του αφαιρέθηκε η διοίκηση του 12ου Συντάγματος Πεζικού, επειδή κατά την επιστράτευση της 28ης Οκτωβρίου, σε βομβαρδισμό που δέχθηκε το κέντρο κατατάξεως επιστράτων επικράτησε πανικός).

Ρόκος Ευθύμιος του Κων/νου, Συνταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Ζαγορά Βόλου το 1891, του 23ου Συντάγματος Πεζικού. Αυτοκτόνησε στις 25 Δεκεμβρίου 1940(του είχε αφαιρεθεί η διοίκηση του Συντάγματος του, διότι σε βομβαρδισμό που δέχθηκε, επικράτησε πανικός.

ΤΟΥΣ ΘΥΜΑΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΑΡΑΓΕ;

Κατά τη διάρκεια της «Μάχης της Πίνδου» συνέβη ένα περιστατικό το οποίο είναι άγνωστο, γιατί όπως είπαμε κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται για τους νεκρούς της περιόδου 1940-41 και κανένα δεν τον νοιάζει για τις συνθήκες που πολεμούσαν τότε οι Έλληνες. Στις 22 Ιανουαρίου 1941 οκτώ Εύζωνες του 39 Συντάγματος Ευζώνων απεβίωσαν πάνω στο ύψωμα 1630(ύψωμα Παπακώστα) από το κρύο(σε χιονοθύελλα) κι όλοι ήταν από το νομό Αιτωλοακαρνανίας. Εκείνη τη περίοδο είχαν σημειωθεί στη περιοχή, θερμοκρασίες μέχρι – 37ο C. Φυσιολογικά αυτοί οι δύστυχοι είχαν τοποθετηθεί σκοποί πάνω στο ύψωμα και απεβίωσαν όλοι, από το τρομερό κρύο. Τα ονόματά τους:
Κουβέλης Γεώργιος του Χριστοδούλου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Μαχαιρά Βόνιτσας Αιτωλοακαρνανίας το 1917, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Λώλος Γεώργιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ζευγαράκι Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1916, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Μίρης Πέτρος του Γεωργίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Βλάσιο Τριχωνίδας Αιτωλοακαρνανίας το 1916, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Παπαδαντώνης Ευθύμιος του Ευαγγέλου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μπουρλέσια Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Πελεκάνος Μιχαήλ του Εμμανουήλ. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παντάνασσα Τριχωνίδας Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Πελέκης Βασίλειος του Χριστοφόρου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κρυονέρι Ναυπακτίας Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Τσαφάς Αγησίλαος του Γεωργίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Παπαδάτες Μεσολογγίου Αιτωλοακαρνανίας το 1915, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Πέθανε από ψύξη στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941.
Ζώης Ιωάννης του Παναγιώτη. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιοχωράκι Ναυπακτίας Αιτωλοακαρνανίας το 1918, του 39ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1630 ή Παπακώστα (Χόρμοβας) τη νύχτα της 22 Ιανουαρίου 1941 (προφανώς τον σκέπασε το πολύ χιόνι)
Αλήθεια…Τους ξέρει κανείς; Τους θυμάται κανείς; Τους έχουν τιμήσει άραγε;

ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΕΠΕΣΑΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

Κατά τη διάρκεια της ''Μάχης της Πίνδου'', ο Στρατός μας, έχει καταγαγραμμένους και δύο σρτατιωτικούς ιερείς, που σκοτώθηκαν για τη πατρίδα.

Μπαζιώτης Ιερόθεος του Βασιλείου, Υπολοχαγός(ΙΕΡΕΑΣ). Γεννήθηκε στο Ναύπλιο Αργολίδας το 1901, του 67ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο Πόγραδετς στις 3 Δεκεμβρίου 1940.

Τσάκωνας Χρήστος του Θεολόγου, Υπολοχαγός (ΙΕΡΕΑΣ). Γεννήθηκε στο Δελβινάκι Ιωαννίνων το 1913, ΤΟΥ 40ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Περιστέρι Πωγωνίου σε βομβαρδισμό στις 26 Νοεμβρίου 1940.

''ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΡΑΙΑΝ'' ΕΙΧΑΜΕ ΚΙ ΕΜΕΙΣ

Ξέρουμε ότι η ιστορία της ταινίας ''Η διάδωση του στρατιώτη Ράϊαν'' ήταν φανταστική. Επίσης ξέρουμε ότι το Χόλιγουντ, εάν όντως υπήρχαν τέτοιες περιπτώσεις, θα της είχε κάνει όλες ταινίες. Κι όμως στην Ελλάδα υπήρχαν πραγματικές περιπτώσεις ''Ράϊαν'' και εμείς το αγνοούμε και πλέον κανείς δεν ασχολείται με τους ήρωες του ' 40. Υπάρχουν περίπου 70 περιπτώσεις που δύο νεκροί είχαν το ίδιο επίθετο, το ίδιο πατρώνυμο και τον ίδιο τόπο γεννήσεως(χωριά). Φυσικά για ξαδέλφια δε το συζητάμε. Χαμός. Σας παραθέτουμε τρεις περιπτώσεις μόνο(αδέλφια και ξαδέλφια) για να καταλάβετε(τα στοιχεία τα πήραμε από το βιβλίο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ''Αγώνες και Νεκροί 1940-45':

A.ΒΑΒΟΥΡΑΚΗΣ: ΑΔΕΛΦΙΑ

1.Σελίδα 80. Βαβουράκης Ανδρέας του Στυλιανού. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1915, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα Πούντα Νορντ (Σέντελι) στις 27/02/1941.

2.Σελίδα 81. Βαβουράκης Κων/νος του Στυλιανού. Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1913, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Πέθανε στο Β1 Πεδινό Νοσηλευτικό Τμήμα-Κόσινα(τραυματίας μάχης υψώματος Πούντα Νορντ) στις 12/02/1941.

3.Σελίδα 81. Βαβουράκης Σπυρίδων του Στυλιανού. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κοξαρέ Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνης το 1912, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα Πούντα Νορντ (Σέντελι) στις 17/02/1941.

Β. ΒΑΒΟΥΡΑΚΗΣ: ΞΑΔΕΛΦΙΑ

1.Βαβουράκης Ευριπίδης του Αρτεμίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1907, του 50ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύτηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Β. Κλεισούρας) στις 12/03/1941.

2.Βαβουράκης Στυλιανός του Δημητρίου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1919 του 29ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι (ΒΔ Κλεισούρας) στις 13/04/1941.

3.Βαβουράκης Κωνσταντίνος του Ανδρέα. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1913, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα Πούντα Νόρντ (Σέντελι) στις 18/02/1941.

4.Βαβουράκης Σπυρίδων του Εμμανουήλ. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη Ρεθύμνης το 1915, του 44ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα Πούντα Νόρντ (Σέντελι) στις 17/02/1941.

Γ.ΠΡΙΝΤΕΖΗΣ: ΞΑΔΕΛΦΙΑ 1.Πρίντεζης Αντώνιος του Τζώρτζη. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.

2.Πρίντεζης Εμμανουήλ του Πέτρου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.
3.Πρίντεζης Δομίνικος του Φραγκίσκου. Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μάννα Σύρου Κυκλάδων το 1910, του 52ου Συντάγματος Πεζικού. Εξαφανίστηκε στο ύψωμα 1220(Α Κλεισούρας), στις 24/12/1940.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΟΥ: Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΝΣΤΟΛΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

Αγγελική Χειμαριώτου.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα σύμφωνα με το επίσημο βιβλίο της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (όπου αναγράφονται όλοι οι νεκροί με κάποιο μίνι βιογραφικό για τον καθένα) είχε συνολικά 15.557 νεκρούς ή αγνοούμενους Αξιωματικούς και Οπλίτες. Το γνωρίζατε ότι υπήρχε και μια γυναίκα;
Στη σελίδα 509 του παραπάνω βιβλίου, αναγράφεται το εξής:

''Χειμαριώτου Αγγελική του Δημητρίου. Εθελόντρια Αδελφή Νοσοκόμος: Γεννήθηκε στην Άρτα το 1921, του Στρατιωτικού Νοσοκομείου Άρτας. Φονεύθηκε στην Άρτα σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 19 Απριλίου 1941''.