Το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας Μετά από ημέρες καταρρακτώδους βροχής που έφερε την Ιταλία σε απόγνωση, οι πλημμύρες του ποταμού Άρνου έφτασαν στη Φλωρεντία στις 4 Νοεμβρίου 1966. Η στάθμη των υδάτων ήταν 6 μέτρα ψηλότερα από τον δρόμο και ένας χείμαρρος λάσπης κατέκλυσε το ιστορικό κέντρο, γεμίζοντας με φόβο ολόκληρο τον κόσμο.
Η ζημιά ήταν τεράστια, αλλά περιορίστηκε από την αφοσίωση του ιταλικού στρατού και εθελοντών όλων των εθνικοτήτων που έσκαβαν μέσα στη λάσπη για μέρες σε μια προσπάθεια να περισώσουν τα αμέτρητα έργα τέχνης που είχαν παγιδευτεί στα χαμηλότερα πατώματα των κτιρίων. Για ολόκληρο τον κόσμο, η Φλωρεντία είναι το σύμβολο της τέχνης της Αναγέννησης, η πόλη όπου άνθισε η ζωγραφική του Μαζάκιο, του Πιέρο ντέλα Φραντσέσκα, του Μποτιτσέλι, του Λεονάρντο, του Μιχαήλ Άγγελου και του Ραφαήλ. Είναι ο τόπος όπου ο Ντονατέλο σμίλεψε τα κομψά μπρούτζινα αγάλματα και ο Λεόν Μπατίστα Αλμπρέτι καθόρισε τις νέες τάσεις της αρχιτεκτονικής, τις οποίες ακολούθησε ο Φίλιπο Μπρουνελέσκι στην κατασκευή του επιβλητικού τρούλου στον καθεδρικό ναό της Σάντα Μαρία
ντελ Φιόρε. Η Φλωρεντία ήταν η γενέτειρα του πατέρα της ιταλικής γλώσσας Δάντη Αλιγκέρι και η πόλη που καλωσόρισε τον Γαλιλαίο Γκαλιλέι από την Πίζα, εφευρέτη της επιστημονικής μεθόδου και ιδρυτή των νόμων της κίνησης. Η Φλωρεντία ήταν η πόλη όπου 600 χρόνια δημιουργικότητας άφησαν την απαράμιλλη κληρονομιά τους.Η πόλη έλκει την καταγωγή της από την εποχή των Ετρούσκων, όταν ένας μικρός οικισμός άρχισε να αναπτύσσεται δίπλα στο Άρνο. Το κέντρο του ήταν στο Φιέζολε, ένα χωριό που χτίστηκε στις πλαγιές ενός λόφου όπου μπορούσε να έχει καλύτερη προστασία. Το 59 π.Χ. οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν ένα κάστρο στην περιοχή του Φιέζολε, το οποίο προς τιμή της θεάς Φλόρα ονόμασαν Φλωρεντία. Η πόλη αναπτύχθηκε σε μέγεθος και έγινε πλουσιότερη κατά τη ρωμαϊκή εποχή, στη συνέχεια όμως κατακτήθηκε από τους βαρβάρους. Πρώτα περιήλθε στην κατοχή των Οστρογότθων, κατόπιν των Γότθων και τελικώς των Λομβαρδών που εκδιώχθηκαν από τον Καρλομάγνο τον 8ο αιώνα. Η ίδρυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας προκάλεσε την έκρηξη βίαιων συγκρούσεων μεταξύ της Εκκλησίας και του
αυτοκράτορα για την εξουσία στην Ιταλία.Μετά τον θάνατο της κοντέσας Ματθίλδης της Κανόσα, θερμής υποστηρίκτριας της Εκκλησίας, η πόλη ανακηρύχθηκε ελεύθερη κοινότητα το 1115 και έτσι άρχισε μια περίοδος ευημερίας παρά τις αντιπαραθέσεις μεταξύ Γουέλφων και Γιβελίνων ολόκληρο τον 13ο αιώνα. Στα μέσα του 13ου αιώνα οι συντεχνίες της Φλωρεντίας απέκτησαν ασυναγώνιστη ισχύ, ίσως εν μέρει χάρη στη χρήση των αραβικών αριθμών, τους οποίους είχε εισάγει ο μαθηματικός από την Πίζα Λορέντσο Φιμπονάτσι για την ταχύτητα των λογαριασμών και οι οποίοι ανακάλυψαν στους αρχιτέκτονες τα μυστικά της γεωμετρίας. Έμποροι και τεχνίτες εξέλεγαν δύο συμβούλους και έναν αρχηγό του λαού στην Ποντεστά (ο ανώτατος άρχοντας και ο αρχηγός της αστυνομίας εκλέγονταν μόνο μεταξύ των μεγαλύτερων συντεχνιών).
Εν τω μεταξύ, οι τέχνες είχαν αρχίσει να ανθίζουν στην πόλη. Εμφανίστηκαν ζωγράφοι, όπως ο Τσιμάμπουε και ο Γκάντο Γκάντι, ο γλύπτης Αρνόλφο ντι Κάμπιο και αναγνωρίστηκαν οι ευφυΐες του Τζιότο και του Δάντη.
Κατασκευάστηκαν γοτθικοί ναοί, όπως η υπέροχη Σάντα Μαρία Νοβέλα και ορίστηκε το πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της πόλης. Το Παλάτσο Βέκιο, που σχεδιάστηκε από τον Αρνόλφο ντι Κάμπιο και ολοκληρώθηκε το 1322, έγινε το διοικητικό κέντρο της Φλωρεντίας για ολόκληρο τον 14ο αιώνα και παρέμεινε δημαρχείο μέχρι σήμερα. Η γοτθική βασιλική του Σάντα Κρότσε κατασκευάστηκε το 1294. Το ανοιχτό ευρύχωρο εσωτερικό εμπλουτίστηκε με τοιχογραφίες του Τζιότο, έργα όπως η Καπέλα ντε Πατσι (αριστούργημα της Αναγέννησης του Μπρουνελέσκι), η Σταύρωση στην πρώτη Καπέλα Μπάρντι και οι τοιχογραφίες του Ταντέο Γκ
άντι στην Καπέλα Μπαροντσέλι. Το Σάντα Κρότσε είναι ο τελευταίος τόπος ανάπαυσης μερικών από τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες της Φλωρεντίας, συμπεριλαμβανομένων του Γαλιλαίου 9που ενταφιάστηκε εδώ μόλις το 1737 επειδή είχε αφοριστεί), του Μακιαβέλι, του Μιχαήλ Άγγελου και του ανθρωπιστή Λεονάρντο Μπρούνι. Ο Δάντης Αλιγκέρι απουσιάζει, έχοντας ενταφιαστεί εξόριστος στη Ραβένα, ενώ οι θαυμαστές του κατασκεύασαν γι’ αυτόν ένα κενοτάφιο τον 19ο αιώνα.Ο καθεδρικός ναός της Φλωρεντίας, Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε το 1296, χρειάστηκε 160 χρόνια και για την ολοκλήρωσή του εργάστηκαν εξέχουσες προσωπικότητες. Το τέταρτο σε μέγεθος χριστιανικό μνημείο κατασκευάστηκε από τον Αρνόλφο ντι Κάμπιο στη θέση παλαιότερου ναού της Σάντα Ρεπαράτα «με τρόπο ώστε η εργατικότητα και η δύναμη του ανθρώπου να μην μπορέσει να δημιουργήσει ή να αναλάβει κάτι τόσο μεγάλο ή τόσο ωραίο». Πάντως, τα πιο σημαντικά τμήματα του καθεδρικού ναού σχεδιάστηκαν από δύο άλλους καλλιτέχνες. Ο Τζιότο σχεδίασε το κωδωνοστάσιο το 1334 που όμως ολοκληρώθηκε μόλις το 1356, είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη.
Ο πύργος έχει ύψος 85 μέτρα και είναι ένα υπέροχο γοτθικό μνημείο που το διακρίνει στη βάση το πλαίσιο από τερακότα στολισμένο με ανάγλυφα από τον Αντρέα Πιζάνο με δύο και τρία φωτισμένα κατακόρυφα χωρίσματα παραθύρων. Το υπόλοιπο κτίριο περιστοιχίζεται από λευκό, πράσινο και ροζ μάρμαρο Τοσκάνης. Ο τρούλος του καθεδρικού ναού, που ολοκληρώθηκε το 1436 από τον Μπρουνελέσκι, έχει ύψος κατά 6 μέτρα περισσότερο από το κωδωνοστάσιο. Εμπνεόμενος από το Πάνθεον της Ρώμης, ο αρχιτέκτων κατασκεύασε έναν θόλο από τούβλα που στηρίζονται μόνα τους, τοποθετημένα σε σχέδιο ψαροκόκαλου χωρίς τις παραδοσιακές ξύλινες ενισχύσεις. Κατά τον 16ο αιώνα ο Τζόρτζο Βαζάρι φιλοτέχνησε μια αξιομνημόνευτη τοιχογραφία της Ημέρας της Κρίσης στο εσωτερικό του θόλου.
Στα αρχές του 14ου αιώνα η Φλωρεντία ήταν η πλουσιότερη πόλη της Ευρώπης, αλλά 50 χρόνια αργότερα κατέρρευσαν ορισμένα αναχώματα και η πανώλης άρχισε να πλήττει την πόλη.
Η οικονομική κρίση οδήγησε στην επανάσταση Τσόμπι το 1378 όταν ο Κόζιμο των Μεδίκων (γιος πανίσχυρου τραπεζίτη) κατάφερε να ανακηρυχθεί Σινιόρε (ηγεμών) της πόλης.
Η εποχή του Λορέντσο του Μεγαλοπρεπούς, εγγονού του Κόζιμο, σηματοδότησε την οικονομική άνοδο και την πολιτιστική έκρηξη της πόλης. Προσκλήθηκαν αρχιτέκτονες της Αναγέννησης για να σχεδιάσουν οικίες για τους πλούσιους της Φλωρεντίας, όπως το Παλάτσο Μέντιτσι Ρικάρντι (κατοικία της οικογένειας των Μεδίκων) για έναν αιώνα), το Παλάτσο Στρότσι και το Παλάτσο Ρουτσελάϊ, όπου κατοικούσαν τραπεζίτες και έμποροι. Πάντως, η πιο μεγαλοπρεπής ιδιωτική κατοικία ήταν εκείνη που παράγγειλε ο τραπεζίτης Λούτσιο Πίτι από τον Μπρουνελέσκι το 1458 για να ανταγωνιστεί τους Μεδίκους. Η πτώχευση της τράπεζάς του όμως επέφερε διακοπή των εργασιών και το ανάκτορο ολοκληρώθηκε μόλις μετά
από έναν ολόκληρο αιώνα από τον Μπαρτολομέο Αμανάτι, όταν οι Μέδικοι το έκαναν δική τους αποικία.Η κατασκευή του αρχικού κτιρίου με τα μεγάλα παράθυρα είναι ένας τέλειος κύβος κατασκευασμένος από ογκώδη λαξεμένα κομμάτια πέτρας. Σε αυτό προστέθηκαν οι πτέρυγες και άλλα κτίρια. Η κεντρική είσοδος οδηγεί σε μια αυλή με προπύλαια στην οποία δεσπόζει ο υπέροχος ιταλικός κήπος αναγεννησιακού ρυθμού, το Μπόμπολι, που σχεδιάστηκε από τον Νικολό Τρίμπολο. Ανοίγει σε ένα αμφιθέατρο το οποί στην ουσία ήταν το λατομείο από όπου εξήχθησαν οι πέτρες για να κατασκευαστεί το ανάκτορο. Στον κήπο υπάρχουν γλυπτά συγκροτήματα και αρχιτεκτονικοί ρυθμοί από διάφορες εποχές, όπως τα σιντριβάνια του Ποσειδώνα και του Βάκχου του 16ου αιώνα και το περίπτερο για καφέ σε ρυθμό ροκοκό που κατασκευάστηκε το 1776.
Μέσα στο ανάκτορο Πίτι αξίζει να αναφερθεί η βασιλική στοά για τις τοιχογραφίες που φιλοτέχνησε ο Πιέτρο ντα Κορτόνα από τα μέσα του 17ου αιώνα. Επίσης σε κοινή θέα βρίσκονται καλλιτεχνικές συλλογές των Μεδίκων με έργα του Περουτζίνο, του Τισιανού, του Αντρέα ντελ Σάρτο, του Παντόρμο, του Τιντορέτο, του Καβαράτζο, του Ρούμπενς και του Βαν Ντάικ. Μπορεί κανείς επίσης να επισκεφτεί τις 14 αίθουσες στα βασιλικά διαμερίσματα. Είναι κομψά επιπλωμένες με το γούστο των Μεδίκων και των διαδόχω
ν τους, των δουκών της Λορένης.Η μεγαλύτερη και πιο πολύτιμη καλλιτεχνική κληρονομιά που συνέλεξαν οι Μέδικοι σε μια περίοδο μεγαλύτερη από 3 αιώνες εκτίθεται στο Παλάτσο ντέλι Ουφίτσι. Αυτό το ανάκτορο κατασκευάστηκε από τον Βαζάρι για να στεγαστούν τα γραφεία των κατώτερων δικαστών υπό τον μεγάλο δούκα Κόζιμο Α΄. Βρίσκεται δίπλα στο Παλάτσο Βέκιο με το οποίο συνδέεται με έναν περίφημο διάδρομο. Από το 1581 και εντεύθεν οι κληρονόμοι του Κόζιμο χρησιμοποιούσαν το ηλιόλουστο κτίριο για να εκθέτουν τους θησαυρούς της τέχνης από τον 12ο μέχρι τον 16ο αιώνα, καλλιτεχνών όπως ο Τζιότο, ο Μποτιτσέλι, ο Μπεάτο Αντζέλικο, ο Λεονάρντο, ο Σιμόνε Μαρτίνι και ο Μαζάκιο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, προστέθηκαν ιταλικά έργα του Τισιανού, του Τιντορέτο και του Καραβάτζο και ευρωπαϊκοί πίνακες του Άλμπερτ Ντίρερ, του Ρούμπενς, του Ρεμπράντ και του Γκόγια.
Το 1737, η Φλωρεντία πέρασε στον αυστριακό οίκο της Λορένης, αλλά στη συνέχεια κατακτήθηκε – και λεηλατήθηκε – από τις στρατιές του Ναπολέοντα στα τέλη του 18ου αιώνα. Το 1865 έγινε προσωρινή πρωτεύουσα του βασιλείου της Ιταλίας, όμως η τιμή αυτή πέρασε στη Ρώμη το 1871. Πριν λάβει τέλος η ιστορία του μεγάλου δουκάτου της Τοσκάνης, η Άννα Μαρία Λουίζα – η τελευταία των Μεδίκων – δώρισε τη στοά Ουφίτσι στον λαό της Φλωρεντίας. Με την πράξη αυτή έδωσε στην πόλη το αρχαιότερο μουσείο της σύγχρονης Ευρώπης και χωρίς αμφιβολία μια από τις μεγαλύτερες κληρονομιές του ιταλικού πολιτισμού.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου