Η κοιλάδα του Λίγηρα μεταξύ Σουλί και Σαλόν (Γαλλία)
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, το ασύγκριτο πνεύμα της Αναγέννησης στο πεδίο της τέχνης και της επιστήμης, πέθανε σε ηλικία 67 ετών σε μια μικρή κατοικία του Κλου, στις 2 Ιουνίου 1519. Ο Λεονάρντο είχε φτάσει στην Αμπουάζ – την τοποθεσία όπου βρισκόταν ο βασιλικός πύργος – δύο χρόνια νωρίτερα μετά από πρόσκληση του Φραγκίσκου Α΄ Βαλουά, βασιλιά της Γαλλίας. Ο Λεονάρντο έφυγε από την Ιταλία για να αποφύγει τις αντιζηλίες και τις μηχανορραφίες στις φεουδαλικές περιοχές και να βρει γαλήνη σε μια χώρα που έσφυζε από ευημερία. Κατά την παραμονή του στη Γαλλία παρέμεινε στην καρδιά της χώρας, την κοιλάδα του ποταμού Λίγηρα που ήταν το πολιτιστικό, πολιτικό και οικονομικό κέντρο αυτής της περιόδου της γαλλικής ιστορίας.
Ο Λίγηρ είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Γαλλίας με μήκος που πλησιάζει τα 1.000 χιλιόμετρα. Η κοιλάδα που περιέχει στοιχεία από νεολιθικές κατοικίες που χρονολογούνται από την 3η χιλιετία π.Χ. Με την κατάκτηση της Γαλατίας από τον Ιούλιο Καίσαρα, η περιοχή πέρασε στον ρωμαϊκό έλεγχο και με τον ερχομό της χριστιανοσύνης οι κύριες πόλεις της περιοχής (Ανζέρ, Μπουργκ, Σαρτρ, Ορλεάνη και Τουρ) εξελίχθηκαν σε σπουδαία θρησκευτικά κέντρα.
Η κοιλάδα του Λίγηρα ήταν μια περιοχή για την οποία πάντοτε έριζαν όλοι. Με τον θάνατο του Καρλομάγνου το 814 δημιουργήθηκαν τα δουκάτα του Ανζού και του Μπλουά, σύμφωνα με τις επιθυμίες του αυτοκράτορα. Στις αρχές του Μεσαίωνα περιήλθαν σε μαρασμό με την έναρξη το 1154, του ατελείωτου πολέμου με την Αγγλία, κατά τον οποίο ο Ερρίκος Πλανταγενέτης, κόμης του Ανζού και δούκας της Νορμανδίας και Ακουιτανίας, κληρονόμησε το αγγλικό στέμμα. Κατά τον 13ο αιώνα ο Λουδοβίκος Θ΄ κατάφερε να ξαναπάρει το Ανζού υπό τον έλεγχό του, όμως ο πόλεμος συνεχιζόταν με μικροδιακοπές μέχρι το 1453. Το 1428 οι Άγγλοι είχαν καταλάβει την πόλη της Ορλεάνης, όμως η Ιωάννα της Λορένης οδήγησε τους Γάλλους στρατιώτες στη νίκη, απελευθέρωσε τον δελφίνο Κάρολο Ζ΄ από το κρησφύγετό του στη Σινόν και τον πήρε μαζί της στη Ρεμς για να στεφθεί βασιλιάς της Γαλλίας. Παρά το γεγονός ότι ήταν επίκεντρο σκληρών θρησκευτικών πολέμων μεταξύ Καθολικών και Ουγενότων, η κοιλάδα του Λίγηρα παρέμεινε κέντρο των γαλλικών υποθέσεων επί δύο ακόμη αιώνες. Αν και ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ είχε μεταφέρει τη γαλλική αυλή στο Παρίσι στα μέσα του 17ου αιώνα, η πολυτάραχη περιοχή εξακολουθούσε να είναι σημαντική στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που προκλήθηκε από τους πολέμους της Βανδέας το 1793.
Ο Λίγηρ διαρρέει μια πλατιά, εύφορη κοιλάδα ανάμεσα σε πανέμορφους λόφους γεμάτους με αμπέλια, χωράφια με ηλιοτρόπια και δάση. Ακολουθώντας τον ποταμό και τους παραποτάμους του από το Σουλί του Λουάρ (την αρχή της τοποθεσίας παγκόσμιας κληρονομιάς), το πρώτο σημαντικό δείγμα αρχιτεκτονικής και ιστορίας είναι το αβαείο του Σεν Μπενουά του Λουάρ, ενός από τους πλέον ενδιαφέροντες ναούς ρωμανικού ρυθμού στη Γαλλία. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1067 και 1108 με λιτή πρόσοψη και στο εσωτερικό, μια σειρά από κίονες που βρίσκονταν σε κοντινές σειρές χωρίζουν τον κυρίως ναό από τους διαδρόμους. Τα λείψανα του Αγίου Βενέδικτου θάφτηκαν κάτω από την κρύπτη αφού υπεξαιρέθηκαν από τη μονή του Μόντε Κασίνο στην Ιταλία, όπου ο μοναχός είχε ιδρύσει το Τάγμα που φέρει το όνομά του.
Προχωρώντας κατά μήκος του ποταμού φτάνει κανείς στην Ορλεάνη, τη μεσαιωνική πρωτεύουσα της Γαλλίας, όπου υπάρχει ο επιβλητικός καθεδρικός ναός του Τιμίου Σταυρού και το ανακατασκευασμένο σπίτι όπου έζησε η Ζαν ντ’ Αρκ. Ο ανατολικότερος και μεγαλύτερος από τους πύργους του Λίγηρα βρίσκεται στο Σαμπόρ. Αυτή η υπέροχη αγροτική κατοικία κατασκευάστηκε αρχικώς σαν κυνηγετικό περίπτερο για τον Φραγκίσκο Α΄ στις αρχές του 16ου αιώνα. Ο βασιλιάς οργάνωνε μεγάλες κυνηγετικές εκστρατείες με τη συντροφιά Γάλλων και Ιταλών ευγενών, όταν όμως κατάφερε να πείσει τον Λεονάρντο να έλθει στην αυλή του, φαίνεται ότι ζήτησε από τον Ιταλό να του σχεδιάσει ένα καινούργιο ανάκτορο.
Το Σαμπόρ κατασκευάστηκε μεταξύ 1519 και 1537 από 1.800 εργάτες στις όχθες του Κλουασόν, ενός παραποτάμου του Λίγηρα. Το κεντρικό τμήμα του πύργου διαθέτει ένα στρογγυλό προπύργιο σε κάθε γωνιά, όμως το τμήμα αυτό επεκτάθηκε από τον ίδιο τον Φραγκίσκο και τους διαδόχους του πριν πάρει το τελικό σχέδιο από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ το 1685. Το μέγεθος των 440 αιθουσών και το πλάτος των διαδρόμων στο Σαμπόρ δημιουργούν μια πραγματικά εντυπωσιακή θέα. Από έξω η σιλουέτα του πύργου αποτελείται από μια μάζα από κώνους, παράθυρα, διακοσμητικούς πυργίσκους και ανοιχτές στοές που δείχνουν τις πολλές διαφορετικές φάσεις της κατασκευής. Το κύριο σημείο αντίστασης του κτιρίου είναι το μεγάλο σπειροειδές κεντρικό κλιμακοστάσιο από ιταλικό μάρμαρο που ενώνει το ισόγειο με τα βασιλικά διαμερίσματα. Ο νεωτεριστικός σχεδιασμός του (που οφείλεται στον Λεονάρντο) βασίζεται στο γεγονός ότι έχει δύο ξεχωριστές σκάλες που δεν συναντώνται, μια για την άνοδο και μια για την κάθοδο. Από τα αυθεντικά έπιπλα του πύργου μόνο εκείνα που προμήθευσαν ο Φραγκίσκος Α΄ και ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ έχουν διασωθεί από τις λεηλασίες της επανάστασης του 1789, μαζί με ένα δωμάτιο που χρησίμευε για την αποθήκευση παιχνιδιών.
Στο Μπλουά. Ένα φεουδαλικό οχυρό του 12ου αιώνα, εισέρχεται κανείς στο πιο όμορφο τμήμα της κοιλάδας. Εδώ ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ εγκατέστησε την αυλή του τ 1498, προσθέτοντας νέες πτέρυγες στην οικία του κόμη του Μπλουά και ανακατασκευάζοντας το Σαπέλ ντε Σεν Καλέ. Το κεντρικό κλιμακοστάσιο του Φραγκίσκου Α΄, από όπου η βασιλική οικογένεια παρακολουθούσε τις παραστάσεις της αυλής, βρίσκεται στο κέντρο της αυλής.
Ακολουθώντας τον Λίγηρα προς τα κάτω υπάρχει μια σειρά από εκπληκτικά κτίρια, όπως ο πύργος του Σομόν του Λουάρ, που βρίσκεται σε μια ονειρική τοποθεσία πάνω στην κορυφή ενός λόφου. Αποτελούσε οικία του Καρόλου Β΄ του Αμπουάζ στα τέλη του 16ου αιώνα. Στη συνέχεια υπάρχει ο πύργος του Αμπουάζ που ακόμη και σήμερα τον κατέχει ο κόμης του Παρισιού, ο οποίος είναι άμεσος απόγονος της τελευταίας βασιλικής οικογένειας της Γαλλίας. Το πιο ασυνήθιστο χαρακτηριστικό του πύργου που ανακατασκευάστηκε την εποχή του Καρόλου Η΄ και του Φραγκίσκου Α΄ είναι το Σαπέλ ντε Σεν Ιμπέρ, όπου κατασκευάστηκε σε ελκυστικό ύστερο γοτθικό ρυθμό με πλούσια διακοσμημένους οβελίσκους και είχε διαδοθεί ότι θα αποτελούσε την τελευταία κατοικία του Λεονάρντο.
Η κοιλάδα πλαταίνει προς το Τουρ, όπου υπάρχει ο καθεδρικός ναός αφιερωμένος στο Σεν Γκατιέν. Η κατασκευή ξεκίνησε στις αρχές του 13ου αιώνα, αλλά ολοκληρώθηκε μόλις μετά πάροδο 350 ετών. Για να αντικρίσει κανείς τον πιο υπέροχο από τους πύργους του Λίγηρα χρειάζεται μια μικρή παράκαμψη προς τον ποταμό Σερ όπου βρίσκεται το Σενονσό. Το 1512, ο Τομά Μπογέ, ένας βασιλικός αρχιθαλαμηπόλος, αγόρασε ένα μεσαιωνικό φέουδο και εμπιστεύτηκε την ανακατασκευή του στη σύζυγό του, Κατρίν Μπρισονέ. Από εκείνη τη στιγμή, η ιστορία του Σενονσό υπήρξε ιστορία των γυναικών. Το φέουδο δόθηκε στη Ντιάνα ντε Πουατιέ από τον εραστή της, Ερρίκο Β΄, το 1547. Εκείνη δημιούργησε εκεί έναν κήπο και κατασκεύασε μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό, όμως μετά τον θάνατό του βασιλιά, η νόμιμη σύζυγός του Αικατερίνη των Μεδίκων το διεκδίκησε για τον εαυτό της. Κάλυψε τη γέφυρα για να δημιουργήσει τη ρομαντική μεγάλη στοά με πάτωμα σε σχέδιο σκακιέρας.
Χάρη στη Λουίζ Ντιπέν που ίδρυσε εκεί έναν πνευματικό κύκλο με καλή φήμη ανάμεσα στους στασιαστές, το Σενονσό διασώθηκε από τις λεηλασίες που έλαβαν χώρα στη διάρκεια της επαναστάσεως.
Αναστηλώθηκε κατά τον 19ο αιώνα πριν τον αποκτήσει η οικογένεια Μενιέ. Ανάμεσα στα πλούσια διακοσμημένα δωμάτια που ξεχωρίζει για την απλότητά της η βιβλιοθήκη που ανήκε στην Αικατερίνη των Μεδίκων: δεν είναι πια παρά μια σοφίτα με τοίχους από πράσινο βελούδο που βλέπει στο ποτάμι. Εντελώς διαφορετικό σε ατμόσφαιρα είναι το φωτεινό παρεκκλήσι που το χαρακτηρίζει η θολωτή οροφή και οι κίονες που είναι σκαλισμένοι με ακάνθινα φύλλα και κοχύλια.
Πέρα από την Τουρ άξιος αναφοράς είναι ο αναγεννησιακός πύργος Βιλαντρί, που ανήκει στην οικογένεια Καρβάλο, για την τελειότητα των τεράστιων κήπων του, στους οποίους 8 κηπουροί φροντίζουν 60.000 είδη λαχανικών και 45.000 φυτά.
Ακόμη πιο κάτω μπορεί να συναντήσει τον πύργο Αζέ λε Ριντό, τον οποίο ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ αποκαλούσε «πολύτιμο διαμάντι στο Ιντρ». Ο πύργος, που είχε κατασκευαστεί από τον Ζιλ Μπερτολέ το 1518, επιτάχθηκε 10 χρόνια αργότερα από τον Φραγκίσκο Α΄. Στη συνέχεια υπάρχει ο πύργος Λανζέ με αρχιτεκτονικά στοιχεία από τον 16ο αιώνα και ο Σινόν, ένα φρούριο κατασκευασμένο πάνω σε έναν απότομο καταρράκτη στον ποταμό Βιέν. Εδώ, στο τέλος του ταξιδιού της τοποθεσίας της παγκόσμιας κληρονομιάς, είναι σαν να πηγαίνει κανείς πίσω στον χρόνο: από τους θριάμβους της αρχιτεκτονικής της Αναγέννησης, το αβαείο Φοντεβρό που ιδρύθηκε το 1101 από τον ερημίτη Ρομπέρ ντ’ Αρμπρισέλ αποτελεί επιστροφή στη μεσαιωνική θρησκευτική αρχιτεκτονική και τα τείχη του φρουρίου του Ανζέρ, κατασκευασμένα στον ποταμό Μαίν ανάμεσα στο 1220 και στο 1240, είναι τυπικές μεσαιωνικές αμυντικές οχυρώσεις, ενισχυμένες με 17 στρογγυλούς πύργους.
Με τους θαυμαστούς πύργους, τους ναούς και την ομαλά τακτοποιημένη ύπαιθρο, η κοιλάδα του Λίγηρα αποτελεί ισχυρή ανάμνηση του μεγαλείου των πριγκίπων και των βασιλέων που ζούσαν κάποτε εκεί. Είναι ένας μαγικός κόσμος στον οποίο οι αμέτρητοι πυργίσκοι του Ουσέ Σατό ήταν ικανοί να εμπνεύσουν τον Σαρλ Περό να γράψει την «Κοιμωμένη Ομορφιά» τον 17ο αιώνα.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου