HISTORIC CENTRE OF RIGA (LATVIA) - ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΡΙΓΑΣ

Το ιστορικό κέντρο της Ρίγας
Το 1970 ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ απένειμε το μετάλλιο Λένιν, που αποτελούσε την ύψιστη τιμητική διάκριση της Σοβιετικής Ένωσης, στη Ρίγα για την οικονομική συνεισφορά της πόλης στην οικονομική ανάπτυξη. Αφήνοντας τις ρητορείες κατά μέρος, η άρχουσα τάξη του κομουνιστικού κόμματος είχε καταστήσει την πρωτεύουσα της Λετονίας πρότυπο προόδου και τη θεωρούσε τιμή για τη χώρα. Από την ίδρυσή τους τα γειτονικά κράτη είχαν πολεμήσει για το σπουδαίο λιμάνι στον ποταμό Νταουγκάβα. Επισήμως, η Ρίγα ιδρύθηκε το 1201 από τον επίσκοπο Αλβέρτο της Βρέμης. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια τα Τάγματα των Αδελφών του Χριστού κατέκτησαν ολόκληρη τη Λιβονία (η περιοχή αυτή κάλυπτε τη σύγχρονη Λετονία και τη νότια Εσθονία) και τη μετέτρεψαν σε γερμανικό φέουδο. Στη διάρκεια του 13ου αιώνα η πόλη άκμασε χάρη στο εμπόριο των δερμάτων, του σίτου, των ψαριών, της ξυλείας και του υψηλής αξίας κεχριμπαριού. Το 1282 εισήλθε στη Χανσεατική Ένωση, την ισχυρή συνομοσπονδία των εμπορικών πόλεων που δέσποζαν στη Βαλτική και στη Βόρεια Θάλασσα. Ο καθεδρικός ναός κατασκευάστηκε μεταξύ 1211 και 1271 στη διάρκεια της περιόδου ευημερίας. Ο αρχικός ρωμανικός ρυθμός είναι ακόμη εμφανής στο εξωτερικό, αλλά το εσωτερικό έχει υποστεί επεξεργασίες με την πάροδο αιώνων σύμφωνα με τον γοτθικό, τον αναγεννησιακό, τον μπαρόκ και τον νεοκλασικό ρυθμό. Το 1884 εμπλουτίστηκε με το μεγαλύτερο όργανο στον κόσμο για την εποχή, με 6.718 αυλούς κατασκευασμένους από ξύλο και μέταλλο. Τρεις άλλοι ναοί που κατασκευάστηκαν από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εξακολουθούν να υπάρχουν στη Ρίγα:
Ο Άγιος Πέτρος (1209), ο Άγιος Ιάκωβος (1226) και ο Άγιος Ιωάννης (1234).
Η εποχή της Μεταρρύθμισης σηματοδότησε το τέλος της γερμανικής κυριαρχίας στην πόλη η οποία το 1582 κατακτήθηκε από τον βασιλιά της Πολωνίας, Στέφανο Μπάτορι. Σαράντα χρόνια αργότερα πέρασε σε σουηδικά χέρια. Η φωτισμένη σκανδιναβική μοναρχία υποβοήθησε την ουσιαστική ανάπτυξη, όμως όλα αυτά κράτησαν πολύ λίγο. Το 1710 εισέβαλαν στη Ρίγα οι στρατιώτες του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσίας για να εγκαθιδρύσουν μια κυριαρχία που επρόκειτο να διαρκέσει μέχρι το 1918, οπότε η πόλη επανέκτησε την ανεξαρτησία της. Αυτή η σύντομη ανάπαυλα χάθηκε μα την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όταν η χώρα κατελήφθη εκ νέου από τους Γερμανούς. Η Ρίγα εξακολουθούσε να διατηρεί τον χαρακτήρα της πόλεως με διεθνή απήχηση. Έχοντας πληθυσμό 500.000 θεωρούσε καύχημα την ύπαρξη μιας τάξης διανοούμενων που συνδεόταν κατά γενική ομολογία με τον κόσμο της μουσικής και μεταξύ 1837 και 1839 επελέγη από τον Ρίτσαρντ Βάγκνερ σαν καταφύγιο όταν εγκατέλειψε τη χώρα του για να αποφύγει χρέη τα οποία είχε δημιουργήσει. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο τσάρος Αλέξανδρος Β΄ αποφάσισε να αλλάξει το πρόσωπο της πόλης. Κατεδάφισε τα τείχη και άρχισε την αρχιτεκτονική επανάσταση που επρόκειτο να δώσει στη Ρίγα τη μοναδικότητά της και να μεσουρανήσει λίγες δεκαετίες αργότερα στον θρίαμβο της Γιουγκεντστίλ ή Αρτ Νουβό. Ο ρυθμός αυτός συνδύαζε την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική και τη γλυπτική για να σχηματιστεί ένας συνδυασμός διακόσμησης και λειτουργικότητας. Τα κτίρια στο ιστορικό κέντρο της Ρίγας έχουν γεωμετρικές και καμπυλωτές προσόψεις, κεντρικά θέματα από άνθη ή ζώα και προσωπίδες και μορφές σκαλισμένες στις γωνίες των δρόμων. Όλα αυτά συμβόλιζαν το πνεύμα της εποχής με τη συναισθηματική ένταση να διαποτίζεται από τον εκσυγχρονισμό. Η Ρίγα έχει χίλια ή τόσα περίπου κτίρια Γιουγκεντστίλ που σχεδιάστηκαν από διαφορετικούς αρχιτέκτονες. Τα πιο αντιπροσωπευτικά βρίσκονται στους δρόμους της Αλμπέρτα, της Ελιζαμπέτας, της Αντονίγια και της Ταλίν. Σε αυτά περιλαμβάνεται το αριστούργημα του Μιχαήλ Αϊζενστάιν, πατέρα του Σεργκέι και σκηνοθέτη του έργου «Θωρηκτό Ποτέμκιν», το οποίο είναι μια κατοικία στον αριθμό 13 της Αλμπέρτα Γέλα. Κατασκευάστηκε το 1904 για έναν καγκελάριο του κράτους ονόματι Λεμπεντίνσκι. Όπως και οι άλλες προσόψεις που σχεδιάστηκαν από τον Αϊζενστάιν, εναλλάσσει τις σιδερένιες με τις ξύλινες σπείρες στα τόξα των παραθύρων με αγάλματα και σμαλτωμένα πήλινα ιταλικά ανάγλυφα σε αρκετά πατώματα για τη δημιουργία θεατρικών και δραματικών αποτελεσμάτων. Η Ρίγα, που παραχωρήθηκε στη Σοβιετική Ένωση μετά το τέλος του πολέμου, έγινε αντικείμενο διαδικασίας έντονης ρωσοποίησης. Άνθρωποι από άλλες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης μετανάστευσαν εκεί και κατασκευάστηκαν μεγαλοπρεπή κτίρια σε σταλινικό ρυθμό, αν και δεν κατέστρεψαν την αρχιτεκτονική κληρονομιά του ιστορικού κέντρου. Με την ανεξαρτησία το 1990 και την εισαγωγή της ελεύθερης οικονομίας της αγοράς, τουλάχιστον το ένα τρίτο από τα κτίρια της Αρτ Νούβο πουλήθηκαν σε δυτικές εταιρίες που προχώρησαν σε έργα αναστήλωσης, αν και δεν ήταν πάντοτε συντηρητικά.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»