Το ιστορικό κέντρο της Πράγας (Τσεχία)«Χάβελ να χραντ», «ο Χάβελ στο κάστρο», φώναζαν οι πολίτες της Πράγας τις ταραγμένες μέρες μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989 που εξέφραζε την επιστροφή στην ελευθερία. Ο Βάτσλαβ Χάβελ ήταν ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Τσεχοσλοβακίας – που έγινε Τσεχία μετά την ειρηνική διάσπασή της με τη Σλοβακία το 1993 – και ένοικος ενός πολυτελούς διαμερίσματος στο Χραντκάνι. Η τοποθεσία έχει έκταση 260.400 τετραγωνικά μέτρα και περιλαμβάνει έναν καθεδρικό ναό, μια βασιλική, μια μονή, ένα βασιλικό ανάκτορο και μια ποικιλία από πύργους και αυλές. Είναι πόλη μέσα στην πόλη και για περισσότερα από 1000 χρόνια υπήρξε σύμβολο της Πράγας. Ήταν επίσης, με το λαβυρινθώδες περίγραμμά της, λογοτεχνική έμπνευση για τον Φραντς Κάφκα, τον πασίγνωστο πολίτη της Πράγας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Από τότε που ο πρίγκιπας Μποριβόι κατασκεύασε ένα ξύλινο φρούριο πάνω σε ένα λόφο στην αριστερή όχθη του Μολντάβα τον 11ο αιώνα – δίπλα στον λόφο όπου βρισκόταν κάποιο άλλο κάπως παλαιότερο φρούριο, το Βίσεχραντ – το Χραντκάνι έχει αντικρίσει 40 ιδιοκτήτες να έρχονται και να φεύγουν και 30 επιδρομές και πυρκαγιές. Εκεί ζούσε ο Αψβούργος αυτοκράτωρ και βασιλιάς Ρούντολφ Β΄ που το 1583 έκανε την Πράγα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του. Ήταν γ
νωστός ως «αλχημιστής βασιλιάς» και πίστευε στη φιλοσοφική λίθο. Κατασκεύασε ένα εργαστήριο στους πύργους του κάστρου του, όπου καλωσόριζε επισκέπτες όπως ο θαυμάσιος Μιλανέζος καλλιτέχνης Τζοβάνι Αρτιμπόλντι για να μετατρέψει τον μόλυβδο σε χρυσό. Ακολούθως, το 1618 στη διάρκεια της περιόδου όπου ο Γιαν Χους παρακινούσε τους συμπολίτες του επί 10 και πλέον χρόνια για να ξεσηκωθούν κατά της Εκκλησίας της Ρώμης, τρεις καθολικοί πρεσβευτές ρίχτηκαν έξω από τα παράθυρα του κάστρου. Το επεισόδιο αυτό έχει καταγραφεί στην ιστορία σαν «Εκπαραθύρωση της Πράγας» και σηματοδότησε την έναρξη του Τριακονταετούς Πολέμου.Όπως φαίνεται σήμερα, το Χραντκάνι είναι αποτέλεσμα της μπαρόκ ανακαίνισης που ανέλαβε η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία της Αυστρίας, την οποία ακολούθησαν, στις αρχές του 20ου αιώνα, η ανακατασκευή πολλών από τα εσωτερικά από τον Σλοβάκο αρχιτέκτονα Γιόσιπ Πλέτσνικ, μεταξύ των οποίων και η πανέμορφη Χρυσή Αίθουσα. Τα πιο ελκυστικά τμήματα του συγκροτήματος πάντως, είναι πολύ παλαιότερα στην καταγωγή, όπως η τεράστια αίθουσα σε ύστερο γοτθικό ρυθμό στο ανάκτορο, με μήκος 63 και ύψος 13 μέτρα που κατασκευάστηκε μεταξύ 1493-1502 και ο καθεδρικός ναός του Αγίου Βίτου.
Η κατασκευή του καθεδρικού ναού ξεκίνησε το 1344 από τον Ματιέ ντ’ Αρά
ς στην περιοχή μιας ρωμαϊκής βασιλικής και ολοκληρώθηκε μετά το 1929 όταν προστέθηκε μια νεογοτθική δυτική πρόσοψη με δύο σπείρες ύψους 80 μέτρων. Ο ρυθμός που επικαλύπτει το εσωτερικό απεικονίζει επίσης το μεγάλο άνοιγμα της κατασκευής. Δίπλα στο υπέροχο γοτθικό παρεκκλήσιο, που είναι διακοσμημένο με πολύτιμους και ημιπολύτιμους λίθους και είναι αφιερωμένο στον Άγιο Βένκσεσλας, μπορεί κανείς να θαυμάσει ένα ελκυστικό παράθυρο Αρτ Νουβό του Αλφόνς Μουσά.Σαν συνέπεια της εμπορικής επέκτασης που ξεκίνησε τον 11ο αιώνα, αναπτύχθηκε μια νέα κοινότητα, στην οποία περιλαμβάνονταν πολλές εβραϊκές οικογένειες και βρισκόταν στη δεξιά όχθη του Μολντάβα κοντά στην αρχική Πράγα του Βίσεχραντ και του Χραντκάνι. Η περιοχή αυτή που ονομάστηκε Σταρέ Μέστο (παλαιά πόλη) έφτασε στο επίπεδο μιας συνοικίας μετά το 1170 όταν κατασκευάστηκε η γέφυρα Γιούντιθ (η πρώτη πέτρινη γέφυρα στην Πράγα) και αυτό έδωσε τη δυνατότητα να χτιστούν τείχη και αμυντικές επάλξεις. Η καρδιά της παλιάς πόλης είναι το Στραρομέτσκε Ναμέστι, η κεντρική πλατεία στην οποία δεσπόζει το δημαρχείο και ο πύργος του που κατασκευάστηκε το 1364.
Μισοκρυμμένος από τα σπίτια στα δεξιά του κτιρίου, ο ναός Τέιν του 14ου αιώνα περιέχει τον τάφο του Δανού αστρονόμου Τίχο Μπράχε. Στην απέναντι πλευρά του τετραγώνου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, ένα μπαρόκ αριστούργημα του Κίλιαν Ιγκνάς Ντιντσενχόφερ. Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Σταρέ Μέστο αποτελούσε έδρα μιας εβραϊκής κοινότητας 12.000 ανθρώπων και εξακολουθεί να περιέχει αρκετές συναγωγές και το παλαιότερο εβραϊκό κοιμητήριο στην Ευρώπη.
Το 1257 άρχισε να αναπτύσσεται κάτω από το Χραντκάνι μια νέα περιοχή που ονομαζόταν Μαλά Στράνα (μικρό μέρος). Η ζώνη αυτή έπαθε μεγάλες καταστροφές από μια πυρκαγιά το 1503, αλλά σήμερα εναρμονίζεται αρχιτεκτονικά με γοτθικούς και αναγεννησιακούς ναούς και με δημόσια κτίρια «συνδεόμενα» μαζί με σπίτια με προπύλαια κατασκευασμένα με
φανταχτερό ρυθμό μπαρόκ. Επί πλέον, οι μικροσκοπικές αλέες της, ρομαντικοί κήποι κρυμμένοι πίσω από τις προσόψεις και τα αρχαία ζυθοποιεία, την κατέστησαν την πιο ελκυστική και την πιο αγαπημένη περιοχή των μποέμ της πόλης τα προηγούμενα 100 χρόνια. Μια από τις ωραιότερες οδούς στη Μάλα Στράνα είναι η πλακόστρωτη Νερούντοβα Ούλιτσε που περιστοιχίζεται από πλούσια διακοσμημένα κτίρια. Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ έζησε πολύ καιρό σε ένα από αυτά.Η Πράγα συνέχισε να ακμάζει όταν έγινε τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο αυτοκράτωρ Κάρολος Δ΄, που καταγόταν από τη Βοημία, την κυβέρνησε από το 1346 μέχρι το 1378 και σχεδίαζε μεγαλύτερη φυσική και πολιτιστική ανάπτυξη. Το 1348 ίδρυσε το πρώτο πανεπιστήμιο στην κεντρική Ευρώπη και άρχισε την κατασκευή της Νόβε Μέστο (νέας πόλης), του καθεδρικού ναού του Αγίου Βίτου και της γέφυρας του Καρόλου, που έλαβε την ονομασία της από τον ίδιο. Η γέφυρα κατασκευάστηκε το 1357 σε αντικατάσταση της γέφυρας Γιούντιθ που παρασύρθηκε από τις πλημμύρες και είχε μήκος 520 και πλάτος 10 μέτρα, ενώ στηρίζεται σε 16 τοξωτές στοές από αμμόπετρα. Αναφέρεται ότι για να την προστατεύει από τον καιρό, ο αυτοκράτωρ διέταξε και ανέμιξαν χιλιάδες σταφύλια από ασβεστοκονίαμα.
Η γέφυρα ήταν ο τόπος από όπου το 1393 ρίφθηκε στο ποτάμι, αφού προηγουμένως βασανίστηκε, ο μοναχός Τζοβάνι Νεπομουτσένκο ο οποίος το 1729 έγινε ο άγιος που λατρεύτηκε περισσότερο στη Βοημία. Αιτία του θανάτου του ήταν ο θυμός του βασιλιά Βένσεσλας, διαδόχου του Καρόλου Δ΄, στον οποίο ο ιερωμένος αρνήθηκε να αποκαλύψει τα μυστικά της εξομολόγησης της συζύγου του. Πριν από την αγιοποίησή του είχε ανεγερθεί και τοποθετηθεί στη γέφυρα του Καρόλου ένα άγαλμά του που κατασκεύασε ο Γιαν Μπρόκοφ το 1683. Αυτό ήταν το έναυσμα για τους επιφανείς πολίτες της Πράγας, καθώς επίσης και για τους Ιησουΐτες που στήριζαν με σθένος το πανεπιστήμιο, να συναγωνιστούν στην τοποθέτηση και άλλων αγαλμάτων μαρτύρων στη γέφυρα και κυρίως Τσέχων, Ιταλών και Ισπανών, θεωρώντας σαν πρότυπο την Πόντε Σαντ Άντζελο στη Ρώμη.
Το κέντρο της Νόβε Μέστο και όλης της σύγχρονης Πράγας είναι η πλατεία
του Αγίου Βένσεσλας. Κατασκευάστηκε σαν τοποθεσία αγοράς αλόγων και μοιάζει περισσότερο με μεγάλο δρόμο παρά με πλατεία (έχει μήκος 750 και πλάτος μόλις 60 μέτρα), ενώ έχει και μια ελαφριά κλίση. Τα περισσότερα από τα κτίρια που δεσπόζουν στην πλατεία κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα όταν το κύμα της Αρτ Νουβό πλημμύριζε την Πράγα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η Κάζα Πετέρκα στον αριθμό 12, η οποία τώρα στεγάζει το Εθνικό Μουσείο και το ξενοδοχείο Ευρόπα στον αριθμό 25. Σε αυτή την πλατεία άρχισε η επανάσταση το 1968 κατά των Σοβιετικών – γνωστή ως «Άνοιξη της Πράγας» - και εκεί αυτοκτόνησε ο Γιαν Πάλαχ έναν χρόνο μετά σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή στην Πράγα από τον στρατό του Συμφώνου της Βαρσοβίας.Το πανεπιστήμιο βρίσκεται στο Καρολίνουμ, ένα κτίριο που ανακατασκευάστηκε σε ρυθμό μπαρόκ με ένα υπέροχο γοτθικό τοξοειδές παράθυρο. Αυτό το σπουδαίο πολιτιστικό ίδρυμα ενώθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα με το Κλεμεντίνουμ, το τρίτο μεγαλύτερο κολέγιο Ιησουϊτών του κόσμου και δεύτερο μεγαλύτερο μνημείο της Πράγας μετά το Χραντκάνι. Για την κατασκευή του χρειάστηκε να καταστραφούν 32 οικίες, ο ναός του Αγίου Κλήμη, δύο κήποι και 7 αγροκτήματα. Ο σχεδιασμός και η κατασκευή αυτού του μπαρόκ αριστουργήματος ανήκει στον Τζοβάνι Ντομένικο Όρσι. Τα χρονικά της εποχής αναφέρουν ότι το 1696 το Κλεμεντίνουμ είχε 1.500 σπουδαστές από τους οποίους το ένα έβδομο προερχόταν από φτωχές περιοχές και τους είχε παραχωρηθεί το δικαίωμα της δωρεάν εκπαίδευσης, παραμονής και σίτισης. Για να τοποθετηθούν οι τόμοι, τα βιβλία και το 160 χειρόγραφα που παραχωρήθηκαν στο πανεπιστήμιο από τον Κάρολο, κατασκευάστηκε το 1777 μια αυτοκρατορική βιβλιοθήκη. Σήμερα το Κλεμεντίνουμ περιέχει περίπου 6 εκατομμύρια τόμους, 1.200 πάπυρους, 6.000 μεσαιωνικά χειρόγραφα και 3.000 πρωτότυπα βιβλία. Εκτός από αυτή τη βιβλιοθήκη υπάρχει και η μοναστική βιβλιοθήκη Στράχοφ του 17ου
αιώνα με αίθουσες για βιβλία και αναγνωστήρια που περιγράφονται σαν οι πιο εντυπωσιακές του κόσμου.Η Πράγα πάντοτε υπήρξε πόλη του πνεύματος. Εδώ ο Μότσαρτ συνέθεσε τις δύο διασημότερες συμφωνίες του και πολλοί πολίτες της Πράγας έχουν συμβάλει τα μέγιστα στον κόσμο του πνεύματος. Ο Μπέντριχ Σμέτανα και ο Αντονίν Ντβόρακ συνεισέφεραν σημαντικό έργο της μουσικής και 3 εξέχοντα ονόματα στον κόσμο της λογοτεχνίας είναι των Φραντς Κάφκα, Ράινερ Μαρία Ρίλκε και του ασεβή Μπόχουμιλ Χράμπαλ.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «UNESCO – ΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου