KARL BRANDT - ΚΑΡΛ ΜΠΡΑΝΤ

Καρλ Μπραντ
Ο Καρλ Μπραντ (γερμαν: Karl Brandt) ήταν ιατρός, μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και της SS, ηγετικό στέλεχος του Προγράμματος Ευθανασίας Τ-4 και προσωπικός ιατρός του Χίτλερ. Δικάστηκε στην συνακόλουθη της Δίκης της Νυρεμβέργης Δίκη των Ιατρών και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε το 1948.
Η αρχή της σταδιοδρομίας
Ο Μπραντ γεννήθηκε στην σημερινή Μυλούζ της Αλσατίας (η οποία, τότε, ανήκε στην Γερμανία) στις 8 Ιανουαρίου 1904. Σπούδασε Ιατρική στην Ιένα (Jena), στο Φράιμπουργκ (Freiburg/Breisgau), στο Μόναχο και το Βερολίνο κατά την περίοδο 1924 - 1928. Ειδικεύτηκε στην Χειρουργική στην Χειρουργική Πανεπιστημιακή Κλινική του Βερολίνου κατα την περίοδο 1928 - 1934. Την 1η Μαρτίου του 1932 έγινε μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (αριθ. μέλους 1009617) και την 1η Μαρτίου 1934 εντάχθηκε στην SS (αριθ. μέλους 260353). Το 1933 κλήθηκε επειγόντως στην Βαυαρία για να φροντίσει τον Βίλχελμ Μπρούκνερ (Wilhelm Bruckner), έναν από τους υπασπιστές του Χίτλερ, ο οποίος είχε τραυματισθεί σε ατύχημα με αυτοκίνητο. Ο Χίτλερ εντυπωσιάστηκε τόσο από τα αποτελέσματα των φροντίδων του Μπραντ, που τον προσκάλεσε να γίνει ο προσωπικός του ιατρός. Ο Μπραντ δέχτηκε και εισήλθε στον στενό προσωπικό κύκλο του Χίτλερ και ονομάστηκε Επιθεωρητής Υγείας και Υγιεινής του Ράιχ. Το 1935, όμως, ο Χάινριχ Χόφφμαν (Heinrich Hoffman) σύστησε στον Χίτλερ έναν άλλο ιατρό, τον Τέοντορ Μορέλ (Theodor Morell), ο οποίος, εξετάζοντας τον Χίτλερ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έπασχε από "πλήρη κατάπτωση του πεπτικού συστήματος". Σύστησε θεραπεία με βιταμίνες, ορμόνες, φωσφόρο και δεξτρόζη. Ο Μπραντ διαφώνησε μαζί του και είπε στον Χίτλερ ότι κινδύνευε να δηλητηριαστεί από τέτοια δοσολογία φαρμάκων και βιταμινών. Ο Χίτλερ του απάντησε: "Κανείς γιατρός δεν μου είπε ποτέ επακριβώς τι πρόβλημα έχω. Η μέθοδος θεραπείας του Μορέλ είναι τόσο λογική, που τον εμπιστεύομαι απόλυτα. Θα ακολουθήσω τις συμβουλές του κατά γράμμα". Αργότερα, ο Χίτλερ εκμυστηρεύτηκε: "Ήμουν τυχερός που βρήκα τον Μορέλ. Μου έσωσε τη ζωή".
Επικεφαλής του Τ-4
Ύστερα από αυτό ο Μπραντ, αν και συνέχισε να είναι προσωπικός ιατρός του Χίτλερ, δεν ασχολήθηκε επισταμένως με τον υψηλό ασθενή του. Αντίθετα, ήταν αυτός που συνέταξε τον Νόμο περί Προστασίας της Κληρονομικής Υγείας και ο πρώτος που συνέστησε την υποχρεωτική στείρωση των πασχόντων. Το 1939 ιδρύθηκε η "Επιτροπή του Ράιχ για την επιστημονική καταγραφή σοβαρών κληρονομικών και συγγενών παθήσεων" και αποφασίστηκε η υιοθέτηση ευθανασίας για την "θεραπεία" των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των ψυχικά ασθενών. Επικεφαλής αυτού του Προγράμματος, που αποκλήθηκε "Πρόγραμμα Ευθανασίας T-4" τέθηκαν ο Καρλ Μπραντ και ο, επίσης ιατρός, Φίλιπ Μπούλερ (Philip Bouhler). Ο Χίτλερ δήλωσε σχετικά με αυτό: "Θα έχει ως αποτέλεσμα την φυλετική ακεραιότητα του Γερμανικού λαού".
Το Πρόγραμμα τέθηκε σε εφαρμογή από το φθινόπωρο του 1939. Πρώτο θύμα του ήταν ένα παιδί πολύ μικρής ηλικίας, ο Γκέρχαρντ Κρέτσμαρ (Gerhard Kretschmar). Όπως διαπιστώθηκε από τα σχετικά έγγραφα και έρευνες του Ιστορικού Ούντο Μπεντζενχόφερ (Udo Benzenhofer), το παιδί είχε γεννηθεί στις 20 Φεβρουαρίου 1939 στο Πόμπεν (Pomben), ένα χωριό της νοτιοανατολικής Σαξωνίας και οι γονείς του είχαν ικετεύσει τον Χίτλερ να το βοηθήσει ώστε να "κοιμηθεί ήσυχα". Όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Μπραντ, στην ανάκρισή του, απάντησε: "Ήταν ένα παιδί εκ γενετής τυφλό, έπασχε από ιδιωτία - ή τουλάχιστον φαινόταν να πάσχει - και του έλειπαν το ένα πόδι και τμήμα του ενός βραχίονα".
Κατά την προανάκριση πριν την δίκη του, ο Μπραντ είπε στον ανακριτή του, όταν αυτός τον ρώτησε πώς επιλέχτηκε η μέθοδος των θαλάμων αερίων, ότι στην αρχή η ιατρική ομάδα ήθελε να χρησιμοποιήσει ενέσεις με ναρκωτικό (όπως είπε ο ίδιος, "Barbituric acid" βαρβιτουρικό οξύ)), αλλά η μέθοδος ήταν πολύ άβολη, καθώς θα απαιτούσε χρόνο και δεν θεωρήθηκε "ανθρωπιστική". Άλλοι ιατροί συνέστησαν την χρήση του αερίου μονοξειδίου του άνθρακα (ο Μπραντ το αποκάλεσε "coal oxide", οξείδιο του άνθρακα), στη χρήση του οποίου ο Μπραντ αρχικά αντιτάχθηκε. Άλλαξε όμως γνώμη όταν θυμήθηκε ότι είχε προσωπική εμπειρία από αυτό: Κάποτε είχε λιποθυμήσει ανώδυνα όταν εισέπνευσε αναθυμιάσεις από μια ελαττωματική σόμπα. Επιπλέον, η Αστυνομία είχε πολλά περιστατικά απόπειρας αυτοκτονίας ή τυχαίου θανάτου με χρήση αυτού του αερίου, το οποίο παραγόταν και από την εξάτμιση των οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης: Αργότερα η τεχνική αυτή θα εφαρμοστεί για την εξόντωση κρατουμένων σε Στρατόπεδα εξόντωσης με τα αποκαλούμενα "οχήματα αερίων" (gas vans).
Ο Μπραντ συζήτησε τις ποικίλες μεθόδους που είχαν προταθεί με τον Χίτλερ, ο οποίος υποτίθεται ότι τον ρώτησε ποια είναι η πιο ανθρωπιστική. Ο Μπραντ συνέστησε τη χρήση του αερίου. Έτσι, κατέληξαν στη μέθοδο που θα υιοθετούσαν για τη μαζική εξόντωση. Ο Μπραντ, μάλιστα, δήλωσε υπερήφανα στον Αμερικανό ανακριτή του: "Αυτή είναι μία μόνο περίπτωση στα ιατρικά χρονικά, κατά την οποία πραγματοποιούνται τεράστια άλματα".
Έμενε πλέον να δοκιμαστεί η μέθοδος στην πράξη. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκε το κτίριο μιας παλαιάς φυλακής στο Βρανδεμβούργο (Brandenburg-Havel). Προσωπικό για την κατασκευή διατέθηκε από το ανάλογο γραφείο κατασκευών της SS και δημιουργήθηκε ένας θάλαμος που έμοιαζε πολύ με λουτρό. Είχε διαστάσεις 3 x 5 x 3 μέτρα και ολόκληρο το εσωτερικό επενδύθηκε με κεραμικά πλακίδια. Το δάπεδο το διέτρεχε περιμετρικά ένας σωλήνας διαμέτρου μιας ίντσας, τοποθετημένος σε ύψος περίπου 10 εκατοστών, ο οποίος, σε όλο το μήκος του, έφερε μικρές οπές. Η θύρα του θαλάμου ήταν μεταλλική, έφερε ελαστική επένδυση στεγανοποίησης περιμετρικά, ασφάλιζε από έξω και έφερε ένα μικρό παράθυρο για την επισκόπηση του εσωτερικού. Εκεί έγινε το πρώτο πείραμα, με οκτώ θύματα, η ημερομηνία, όμως, δεν είναι επιβεβαιωμένη. Όλοι οι μάρτυρες θυμούνται ότι ήταν χειμώνας, άρα πρέπει να ήταν είτε Δεκέμβριος του '39 είτε Ιανουάριος του '40. Ο επίσης ιατρός και συμμετέχων στο Πρόγραμμα Βίκτορ Μπρακ (Viktor Brack) κατέθεσε στη δίκη ότι "η εγκατάσταση ήταν πολύ απλή: Ένα αεροστεγώς κλεισμένο δωμάτιο με ένα περιμετρικά τοποθετημένο σωλήνα με οπές και έξω από αυτό η μεταλλική φιάλη με ένα μετρητή πίεσης και έναν ιατρό - χειριστή".
Ο Μπραντ συνέχισε το έργο του στο Πρόγραμμα Τ-4 ακόμη και όταν αυτό ανεστάλη από τον Χίτλερ τον Αύγουστο του 1941, καθώς απλά το διέσπειρε όχι σε έξι μόνο κέντρα, όπως μέχρι τότε, αλλά σε πολλά ιδρύματα της Γερμανίας και της Πολωνίας.
Σύλληψη και δίκη
Στις 16 Απριλίου 1945 ο Χίτλερ ανακάλυψε ότι ο Μπραντ είχε στείλει τη σύζυγο και τα παιδιά του στη Θουριγγία, ώστε να παραδοθούν στις Συμμαχικές δυνάμεις που προήλαυναν κατά εκεί. Ο Χίτλερ εξεμάνη και διέταξε να κατηγορηθεί ο Μπραντ επί εσχάτη προδοσία, πράγμα που έγινε και ο Μπραντ καταδικάστηκε σε θάνατο. Τον έσωσε ο Χίμλερ, ο οποίος κατάφερε να καθυστερήσει την εκτέλεσή του, και, μεσολαβώντας στις 2 Μαΐου στον Καρλ Ντένιτς, κατάφερε να τον απαλλάξει, αλλά συνελήφθη και ο ίδιος από τους Συμμάχους. Ο Μπραντ συνελήφθη επίσης από τους Συμμάχους και παραπέμφθηκε σε δίκη συνακόλουθη της Δίκης της Νυρεμβέργης, η οποία αποκλήθηκε Δίκη των Ιατρών. Στο Δικαστήριο, όταν ρωτήθηκε γιατί δέχτηκε να εκτελέσει ιατρικά πειράματα (όπως αποκάλεσε τις πράξεις του) σε ασθενείς, απάντησε: "Θα πιστέψετε ότι ήταν ευχαρίστησή μου να λάβω εντολές για να ξεκινήσω ένα πρόγραμμα ευθανασίας; Επί δεκαπέντε έτη εργαζόμουν στα κρεβάτια του πόνου και κάθε νοσηλευόμενος ήταν για μένα σαν αδελφός, κάθε παιδί το οποίο φρόντιζα ήταν σαν δικό μου παιδί. Και ύστερα με κτύπησε το αδυσώπητο πεπρωμένο. Αυτό είναι καταδικαστέο; Δεν έπρεπε να είναι το πρώτο μου μέλημα να περιορίσω την έκταση της ευθανασίας; (...) Με βαθιά αφοσίωση βασάνισα τον εαυτό μου ξανά και ξανά, αλλά καμία σοφία, καμία φιλοσοφία δεν μπορούσε να βοηθήσει εδώ, υπήρχε ένα διάταγμα και πάνω του γραμμένο το όνομά μου. Δεν λέω ότι μπορούσα να φαλκιδεύσω την ασθένεια. Δεν ζω για να πολεμώ το πεπρωμένο, και έτσι συγκατατέθηκα στην ευθανασία. Ως μεγάλος άνθρωπος κατανοώ το πρόβλημα, αλλά αυτό δεν είναι έγκλημα κατά ανθρώπου ή κατά της ανθρωπότητας. Εδώ δεν μπορώ να πιστεύω ως ιερέας ή να σκέπτομαι ως ένορκος. Είμαι γιατρός και μπορώ να διακρίνω τον νόμο της φύσης ως νόμο της λογικής. Από αυτό πηγάζει η αγάπη για τον άνθρωπο".
Το Δικαστήριο δεν πείστηκε από τα λεγόμενα του Μπραντ. Βρέθηκε ένοχος για όλα τα σημεία του κατηγορητηρίου που εκδικάστηκαν και καταδικάστηκε σε θάνατο. Πριν την εκτέλεσή του απέστειλε μια επιστολή προς τις αρχές, στην οποία ανέγραφε: "Για να τονίσω την σημασία της θανατικής ποινής, ανυψώνοντάς την πάνω από το επίπεδο της απλής εκτέλεσης, στο επίπεδο μιας συνετής πράξης επ' ωφελεία της Ανθρωπότητας, προσφέρομαι εγώ ο ίδιος, ασκώντας ελεύθερα την θέλησή μου, να αποτελέσω αντικείμενο ιατρικών πειραμάτων χωρίς καμία πιθανότητα επιβίωσης". Όπως είναι φυσικό, η προσφορά του Μπραντ απορρίφθηκε. Εκτελέστηκε με απαγχονισμό στη φυλακή του Λάντσμπεργκ (Βαυαρία) στις 2 Ιουνίου 1948. Την στιγμή που του φορούσαν την μαύρη κουκούλα πριν τον απαγχονισμό, είπε: "Πώς μπορεί το έθνος που έχει την πρωτοκαθεδρία στα πειράματα να τολμά να κατηγορεί και να τιμωρεί άλλα έθνη, που απλά αντέγραψαν τις πειραματικές του διαδικασίες; Ακόμη και την Ευθανασία! Δείτε την Γερμανία, τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται και παρατείνουν την αθλιότητά της. Δεν προκαλεί, φυσικά, έκπληξη ότι το έθνος, που θα βαρύνεται για πάντα με την Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από το δάχτυλό του επινοώντας ηθικές αρχές. Δεν παρεκτρέπει τον Νόμο: Εδώ ποτέ δεν υπήρξε δικαιοσύνη! Ούτε στο σύνολο, ούτε σε ατομικό επίπεδο. Κίνητρο είναι μόνον η ισχύς και αυτή η ισχύς απαιτεί θύματα. Τέτοιου είδους θύματα είμαστε, τέτοιο θύμα είμαι και εγώ".
ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ